Vernieuwende vormen van lokaal bestuur met een hoge mate van burgerzelfsturing

23 maart 2020

Hoe kunnen vernieuwende vormen van lokaal bestuur met een hoge mate burgerzelfredzaamheid geduid worden vanuit de perspectieven van betrokken beleidsmakers, betrokken inwoners en de doelgroep van dorpsbewoners? Welke dynamieken, mogelijkheden en beperkingen tekenen zich daarbij af?”

Hiska Ubels promoveerde op 30 januari 2020 aan de Faculteit  Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar leefbaarheidsinitiatieven in krimpgebieden waarbij inwoners een hoge mate van zeggenschap hadden over kwesties in het publieke domein. Ze onderzocht de dynamieken, mogelijkheden en beperkingen van dit soort initiatieven vanuit de perspectieven van zowel betrokken inwoners als beleidsmakers.

Lokale leefbaarheid op peil houden

Door bevolkingsafname, vergrijzing en overheidsbezuinigingen staat het voorzieningenniveau en de leefbaarheid van veel plattelandsdorpen onder druk. Deze ontwikkeling gaat naar verwachting de komende tientallen jaren door. Gemeenten en inwoners zoeken naar oplossingen om de leefbaarheid van de regio op peil te houden. De afgelopen jaren kregen inwoners van krimpregio’s in beleid en praktijk meer ruimte en verantwoordelijkheid voor het in stand houden van de lokale leefbaarheid. Vaak met het uitgangspunt dat inwoners de door de bezuinigingen ontstane leemtes in het voorzieningenniveau effectiever en efficiënter kunnen invullen dan de overheid. En dat inwoners op deze manier ook bijdragen aan de lokale zelfredzaamheid en sociale cohesie.

In een samenvatting beschrijft Hiska:

• De ontwikkeling van experimentele samenwerkingsvormen tussen gemeenten en inwoners;
• De ontwikkeling van zelfsturingscapaciteit van een innovatief en langdurig leefbaarheidsinitiatief;
• De waardering van dorpsbewoners voor een door mede-dorpsbewoners aangestuurd leefbaarheidsinitiatief;
• Verklaringen voor het niet meedoen aan lokale leefbaarheidsinitiatieven;
• Rolverschuivingen in verloop van tijd
• Mogelijkheden;
• Beperkingen;
• Waarom de primaire eindverantwoordelijkheid bij de betrokken gemeenten hoort te blijven liggen.

Lees de compacte samenvatting Vernieuwende vormen van lokaal bestuur met een hoge mate van burgerzelfsturing (PDF, 6 pagina’s)

Ook interessant: het ministerie van BZK interviewde Hiska over haar proefschrift ‘Vernieuwende vormen van lokaal bestuur met hoge mate van burgerzelfsturing’ (Novel forms of governance with high levels of civic self-reliance). Lees het interview op het kennisplatform Lokale-Democratie.nl.