Corona raakt iedereen in de keten van zorg & ondersteuning

Het wijknetwerk

Het wijknetwerk geeft zorg en ondersteuning thuis of dichtbij huis. Vaak zijn mantelzorgers en vrijwilligers betrokken, samen met professionele zorgverleners, zoals de huisarts, het wijkteam, de thuiszorg en de gemeente. Welke gevolgen van de coronamaatregelen zijn op dit moment merkbaar?

Ervaringen van mensen die zorg nodig hebben en hun mantelzorgers

“Ik ben onzeker welke mensen ik nog kan ontmoeten (uitwonende kinderen, buren, vrienden) en hoe verantwoord het is, om boodschappen te doen en een blokje om te gaan.” – Flitspeiling Patiënten federatie Nederland, 23 maart 2020

“Cliënten zijn huiverig om onze medewerkers binnen te laten, ze weten niet bij wie ze daarvoor zijn geweest. Uit angst voor het virus zeggen sommigen hun zorg af.’’ – RTV Noord, 25 maart 2020

“De coronacrisis verergert de klachten van mensen met psychische problemen. De helft van hen heeft meer dan anders last van angst, depressiviteit, paniek en slecht slapen. Een derde weet niet hoe zij de komende periode moet doorkomen. Zij zijn bang dat zij geen zorg of hulp meer krijgen en voelen zich eenzamer” – De Volkskrant, 1 april 2020

Er is veel begrip voor de huidige situatie, zo blijkt uit landelijke peilingen. Maar mensen maken zich ook zorgen. In het Nationaal Mantelzorgpanel gaven ruim 620 mantelzorgers aan dat bijna de helft van hen verwacht dat zij de komende periode méér moeten gaan zorgen. Ook ontvangen zij signalen dat hulp in het huishouden (35%), thuiszorg (31%), begeleiding (55% en vooral dagbesteding (87%) mindert of stopt. Hierdoor ontstaat er onrust bij de naaste, minder structuur en dagritme, minder toezicht en eenzaamheid. Gelukkig ziet een deel van de mantelzorgers kans om hulp in hun eigen netwerk te vangen. Een groep van 34% heeft niemand om op terug te vallen. Deze groep mantelzorgers is daarom zeer kwetsbaar.

Uit de peiling van de patiënten federatie Nederland blijkt bovendien dat mantelzorgers zich zorgen maken over hun eigen gezondheid. Dit geldt nog meer voor de groep met een zwakke gezondheid. 83% van de 8.000 respondenten past iets aan in het gedrag of dagelijkse routine vanwege deze zorgen. Vooral de groep met een zwakke gezondheid (86%). Het is belangrijk dat er aan de bel getrokken wordt als de situatie van een patiënt verslechtert. Vooral als er ziekenhuisafspraken afgezegd zijn om ruimte te maken voor coronapatiënten.

Ervaringen en knelpunten professionals

Dagelijks maken 10.000 duizenden Groningers en Drenthe gebruik van zorg en ondersteuning. Sinds de coronacrisis ziet dat er echter heel anders uit. Veel reguliere zorg is afgezegd of uitgesteld om besmetting te voorkomen en capaciteit vrij te maken.

Gupta (2020) bracht de daling van het zorgaanbod voor 8 zorgsectoren in beeld. Uit hun inventarisatie blijkt dat zo’n 40 % van de zorg stil ligt door corona. Met grote verschillen tussen de sectoren:

Een beeld dat wij ook in Groningen en Drenthe herkennen. Veel tandartsen, mondhygiënisten, fysiotherapeuten en andere paramedici leveren alleen nog spoedzorg.

Doordat veel voorzieningen sluiten (dagbesteding/dagopvang, kinderdagcentra/medisch kinderdagverblijven, maatschappelijke opvang) of minder of op een andere wijze hulp verlenen (ambulante hulp en ondersteuning, huishoudelijke hulp, thuiszorg) wordt de druk op de thuissituatie groot. Ook het publiek- en Wmo-vervoer valt gedeeltelijk stil.

Welzijnsorganisaties geven aan dat ze moeite hebben om kwetsbare mensen te bereiken via telefoon en beeldbellen. Veel mensen vinden dit ongemakkelijk en houden de hulp wat af. De zorgmijding neemt toe en problemen dreigen te escaleren.

Extra zorg is over thuiszittende kinderen in onveilige en/of kwetsbare gezinnen. De scholen zijn gesloten en de dagbehandeling voor kinderen en jongeren is vrijwel volledig afgebouwd. Ambulante zorg gaat gedeeltelijk door. De kindertelefoon ontvangt 40% meer telefoontjes. Ook Margrite Kalverboer, de Kinderombudsvrouw waarschuwt: “let op de kwetsbare kinderen en jongeren. Niet ieder kind heeft een fijn thuis. Een kind is nu extra kwetsbaar”. Wijkteams en scholen spelen hier zo goed mogelijk op in, soms met opvang op school. Vanuit de RIGG is een speciaal interventieteam actief gericht op de meest kwetsbare kinderen/gezinnen.

Verder treffen de coronamaatregelen mensen die op de rand van armoedegrens leven onevenredig hard. Een groep die snel groter dreigt te worden vanwege het wegvallen werk en inkomen. Snelle inkomensval zien wij vooral bij de groepen met de grootste inkomensonzekerheid. Onder hen zijn vooral jongeren van 18 tot 25 jaar, zelfstandigen en flexwerkers. Het grootste deel van hen verwacht een inkomensdaling tot maximaal 30% (Nibud, 2020). Werkeloosheid, stress en armoede geven gezondheidsverlies en extra druk op zorg en ondersteuning.

Onder druk wordt alles vloeibaar. Dat zien wij ook hier. Over de volle linie experimenteren zorgprofessionals en inwoners met nieuwe manieren om toch in contact te blijven en zorg op afstand te kunnen geven. Digitale advisering en beeldbellen wordt versneld in gevoerd.

Professionals zien dat inwoners veel dingen organiseren om voor elkaar (ouders, buren, dorpsgenoten) te regelen. Zij vinden het prachtig om te zien met hoeveel daadkracht, energie en innovatiekracht dit geregeld wordt.

Maar ook voedselbanken, vrijwilligersorganisaties, dorpshuizen en burgerinitiatieven ondervinden op dit moment grote impact op hun activiteiten. Ze moeten hun werk aanpassen of zelfs sluiten. Vanuit de samenleving (nieuwe vrijwilligers) en vanuit de gemeenten ondervinden ze gelukkig veel steun.

• Zie ook: Gemeente Emmen gaat Voedselbank Zuidoost-Drenthe helpen, RTV Drenthe, 24 maart 2020
• Zie ook: Dorpshuizen in zwaar weer door coronamaatregelen BOKD, RTV Drenthe, 31 maart 2020

De gemeenten volgen op dit moment de ontwikkelingen van nabij en reageren in veel gevallen adequaat op ontstane problemen. Ze hebben vaak contact met de vrijwilligers en instellingen in hun gemeenten en geven veelal (financiële) ruimte om in te spelen op de nieuwe situatie.

Als het langer duurt…

Als de huidige situatie langer voortduurt (3 weken of meer), wordt de situatie wel kritischer. Sommige uitgestelde zorg en ondersteuning lost zichzelf op of kan niet worden ingehaald. Dagbesteding bijvoorbeeld. Uitstel van andere (ziekenhuis-/psychiatrische en huisartsen-) zorg levert echter mogelijk grote gezondheidsschade op. Stuwmeren van uitgestelde zorg en ondersteuning, zeker aan kwetsbare inwoners, moeten dan ook zoveel mogelijk voorkomen worden.

Daarnaast ligt de uitdaging om te voorkomen dat zorgaanbieders omvallen. Zij werken met uiterst smalle marges van 1 à 3 procent. Zij hebben dus zeer weinig buffers. En zonder steun, of maatregelen, lopen zij een groot risico.

Dat vraagt om een verdiepende analyse van de specifieke regionale opgaven in Groningen en Drenthe en slimme samenhangende oplossingen in de volle breedte van de keten. Met een strakke regie en commitment van alle betrokken partners om te doen wat nodig is.

Wij zien daarbij volgende specifieke uitdagingen:

1. Adequate ondersteuning van kwetsbare groepen en voorkomen zorgmijding;
2. Versnellen van de zorg dichtbij huis (beeldbellen, personalised health);
3. Zorgen dat waar nodig de reguliere zorg weer mogelijk is (coronavrije zones, testen zorgpersoneel en patiënten);
4. Anticiperen op opschaling nazorg corona-patiënten (revalidatie/thuiszorg);
5. Vooruitdenken hoe wij de samenhorigheid in de samenleving kunnen vasthouden.

Inspirerende initiatieven in Groningen en Drenthe

• In Drenthe kunnen patiënten vanaf 6 april 2020 voor zichzelf of voor hun kinderen digitaal advies en een recept krijgen van hun huisarts. Zij bereiden dit spreekuur zelf voor door gevalideerde triage en anamnesevragen te doorlopen en door een foto of video toe te voegen. Denk aan behandelgebieden zoals: rug- en nekklachten, oogklachten en huidinfecties. Zorgverleners krijgen deze informatie aangeboden via het digitale systeem ‘VIPLive’ en kunnen vlot het consult afhandelen. Via een chat of via videobellen.
• Er zijn signalen dat (kwetsbare) inwoners en patiënten zorg en ondersteuning mijden uit angst voor corona. Mensen weigeren bijvoorbeeld huishoudelijk hulp of willen geen (digitaal) contact met welzijnsmedewerkers. In Drenthe wordt een voorstel uitgewerkt om zorgmijding van kwetsbare inwoners tegen te gaan. De coördinatie loopt via de kernteams ouderenzorg. De huisarts is hiervoor verantwoordelijk. Als welzijnsmedewerkers signalen krijgen dat het niet goed gaat, dan geven ze dit door aan het kernteam, in het bijzonder aan de wijkverpleegkundige en thuiszorg en die kan nog wel op huisbezoek (met bescherming) om signaal te inventariseren/te toetsen.
• Zorgbelang Drenthe start een meldpunt tijdens de coronacrisis. Het doel van dit meldpunt is om te onderzoeken welke behoefte, zorgen en/of vragen er leven onder de inwoners, die gebruik maken van zorg. Voorbeelden van meldingen kunnen zijn dat behandelingen zijn uitgesteld, een afspraak in het ziekenhuis niet door gaat, de wachttijden toenemen of dat er onvoldoende zorg kan worden geleverd door uw zorgverlener. Alle meldingen en signalen worden gebundeld en via de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd doorgegeven aan het landelijk crisisteam van VWS.

Klik op de infographic om deze in een groot formaat te zien

Acute Zorg en Corona

Ervaringen van mensen die zorg nodig hebben en hun mantelzorgers

Het ernstige verloop van de ziekte, de noodzakelijke isolatie en zeer intensieve behandeling van coronapatiënten zorgt voor veel angst en onzekerheid en eenzaamheid.

‘De angst, onzekerheid en eenzaamheid zijn het ergste’ – Hart van Nederland, 29 maart 2020

‘Sterven aan corona zonder al je kinderen: ‘Dit verdient ze niet, dit verdient niemand’ – zoon van doodzieke coronapatiënt – Stentor, 1 april 2020

Kees-Jan (58) overleefde corona én de ic: ‘Het is een traumatische plek’ – RTL Nieuws, 31 maart 2020

Verder is ook veel onrust bij patiënten die naar elders moeten (thuis/opvanglocaties zoals zorghotels) en die bang zijn voor besmetting. Er zijn signalen dat (kwetsbare) inwoners en patiënten zorg en ondersteuning mijden uit angst voor Corona. Bijvoorbeeld, dat mensen met ernstige klachten niet meer naar de huisartsenpost of spoedeisende hulp in het ziekenhuis gaan.

“Cliënten zijn huiverig om onze medewerkers binnen te laten, ze weten niet bij wie ze daarvoor zijn geweest. Uit angst voor het virus zeggen sommigen hun zorg af.’’ – RTV Noord, 25 maart 2020

 “Ik heb nog minder dan 20% longcapaciteit. De minste of geringste ontsteking kan dit minimale volume ernstig aantasten waardoor mijn kwaliteit van leven nog verder achteruitgaat” – Flitspeiling ‘Uitgestelde en afgezegde afspraken behandeling of onderzoek’, Patiëntenfederatie Nederland

Knelpunten die professionals ervaren en oplossingsrichtingen

Het opvangen en verzorgen van met het coronavirus besmette patiënten en andere patiënten met acute problemen, heeft momenteel de hoogste prioriteit. De ziekenhuizen en huisartsen in Groningen en Drenthe zijn goed voorbereid op een eventuele toename van het aantal corona patiënten. Zij stellen andere zorg uit waar dat mogelijk is; inmiddels hebben de ziekenhuizen ca. 50-70% van de uitstelbare zorg (planbare zorg) afgeschaald (waarbij de acute zorg gegarandeerd blijft). Daarmee maken zij bedden, personeel en middelen vrij voor het moment dat Groningen en Drenthe te maken krijgt met een toename van het aantal coronapatiënten. Het aantal IC-bedden kan in de komende weken fors worden uitgebreid.

Belangrijke vraag is of de IC-capaciteit voldoende snel opgeschaald kan worden. Het is daarbij woekeren met de beschikbare capaciteit van met name specialistisch IC-personeel (intensivisten, IC verpleegkundigen), beschermingsmiddelen en beademingsapparatuur. Om de zorg te garanderen zijn met name ook de persoonlijke beschermingsmiddelen (waaronder mond-/neusmaskers, handschoenen, isolatiejassen, beschermingsbrillen, testen) erg belangrijk. Zorgmedewerkers moeten veilig kunnen werken. Vanwege de (wereldwijde) schaarste staan sommige beschermingsmiddelen op rantsoen. Sommige zorgmedewerkers zijn daar flink bezorgd en onzeker over. Zij maken zich zorgen over hun gezondheid en die van hun (soms kwetsbare) familieleden. Temeer omdat de mogelijke implicaties van een besmetting steeds indringender zichtbaar worden. Bovendien trekt de zeer intensieve zorg van zoveel ernstig zieke patiënten een forse wissel op het zorgpersoneel. Vanuit de ambulancezorg het signaal: ‘De werkdagen zijn een stuk intensiever, omdat we naast de toename van patiënten ook extra tijd kwijt zijn aan het poetsen en aantrekken van beschermende kleding. Het is topsport’.

GGD, GHOR en het Acute Zorgnetwerk brengen dagelijks vraag en aanbod van persoonlijke beschermingsmiddelen bij de verschillende zorgorganisaties in de regio in kaart. De middelen die beschikbaar zijn, worden in goede samenwerking over de regio verdeeld. Op dit moment is het door deze herverdeling nog mogelijk de zorg te voorzien van beschermingsmiddelen, maar nieuwe aanvoer vanuit de landelijke inkoop is nodig. Via de landelijke PBM Corona app wordt regie gevoerd op de vraag, aanschaf en verdeling van persoonlijke beschermingsmiddelen. Positieve ontwikkeling is het opschalen van de testcapaciteit om met name zorgpersoneel vaker te kunnen testen.

Binnen het Regionaal Overleg Acute Zorgketen Groningen/Drenthe (ROAZ-NN) wordt uitstekend samengewerkt. De regionale afstemming tussen de ketenpartners – van ziekenhuizen, ambulancezorg, meldkamer, GGD tot aan huisartsen is goed. Ook is er afstemming met partners aan voor- en achterkant van de keten, zoals verpleeghuizen en thuiszorgorganisaties, over de opvang van ‘lichtere’ patiënten via zorghotels en specialistische thuiszorg. Het ROAZ heeft goed kunnen leren van de situatie in Brabant, waardoor optimaal geanticipeerd wordt om de vraag naar acute zorg.

Wat als het langer duurt…

Toch loopt ook binnen de acute zorg in het noorden de spanning op: “lukt het om voldoende snel op te schalen en/of komen wij voor lastige keuzes te staan? Hoe verdelen wij onze inzet om zoveel mogelijk patiënten een maximaal gezonde toekomst te bieden?”. Het is sowieso een forse uitdaging om deze intensieve zorg maanden lang te kunnen volhouden. Daarom wordt dagelijks gepeild en waar nodig opgeschaald en/of bijgestuurd. Ook moet worden geanticipeerd op opschaling van de nazorg van coronapatiënten met revalidatie en adequate thuiszorg.

Het is daarnaast van belang dat noodzakelijke acute zorg door kan gaan tijdens en na de crisis. Dat komt aan de orde in het onderdeel ‘In en uit het ziekenhuis’.

Inspirerende initiatieven

• Op vele manieren wordt in Groningen en Drenthe op hartverwarmende wijze steun verleent aan de zorgprofessionals die aan het ‘front’ staan. Van gezamenlijk klokluiden, applaudisseren tot aan kaartjes, taarten, pizza’s en andere steunbetuigingen.
• De oproep van het Martini Ziekenhuis zaterdag voor extra helpende handen tijdens de coronacrisis leverde binnen no-time ruim duizend vrijwilligers op.
• ZorgpleinNoord bemiddelt in de vraag naar extra zorgpersoneel. Door grote betrokkenheid en goede media-aandacht blijft het aantal aanmeldingen van zorgvrijwilligers via extrahandenvoordezorg.nl oplopen.
• Normaal staan mensen er in de rij voor een optreden of om Donar te zien spelen. Nu komen mensen naar MartiniPlaza om spullen te brengen; beschermingsmateriaal in de strijd tegen corona. De inzamelingsactie is een breed samenwerkingsverband van de veiligheidsregio Groningen, het ROAZ, het Rode Kruis, Martini Ziekenhuis en het UMCG. Niet alleen in MartiniPlaza worden spullen ingezameld. Overal zijn winkels, instellingen en particulieren met inzamelen begonnen.

Klik op de infographic om deze in een groot formaat te zien

In en uit het ziekenhuis

Ervaringen van mensen die zorg nodig hebben

Patiëntenfederatie Nederland heeft een peiling gedaan over de ervaringen bij het uitstellen van reguliere zorg in het ziekenhuis en bij de huisarts. 8.000 mensen hebben hieraan meegedaan. Daaruit blijkt dat veel mensen te maken hebben met uitgestelde of afgezegde afspraken. Vooral in het ziekenhuis is dit het geval (30%). Het betreft hier vaak controleafspraken met medisch specialisten (39%), maar ook afspraken voor een onderzoek (14%), 1e afspraken met een medisch specialist (10%) of operaties (9%) die niet doorgaan.

Deze mensen hebben over het algemeen begrip voor het afzeggen van afspraken. Maar mensen maken zich wel zorgen over eventuele nadelige gevolgen van het uitstel van een behandeling of operatie. Voor 68% van de mensen met een afspraak in het ziekenhuis heeft uitstel gevolgen, bij 34% zelfs in redelijke tot sterke mate. Nu de afspraak is afgezegd, maakt 60% zich enigermate zorgen, en heeft 25% redelijk tot heel veel zorgen.

In veel gevallen is een alternatief voor een persoonlijke afspraak niet mogelijk. Maar daar waar het wel kan, wordt dit al wel aangeboden. 45% van de mensen met een (gewenste) afspraak in het ziekenhuis die niet door gaat, kreeg een alternatief geboden. Veel mensen maken hier gebruik van: 78% van de mensen heeft gebruik gemaakt van het (veelal telefonische) alternatief voor de afspraak in het ziekenhuis. Veel mensen zijn tevreden over het geboden alternatief (86%).

Knelpunten die professionals ervaren

Patiënten zijn in de afgelopen periode versneld uit het ziekenhuis ontslagen om ruimte te creëren voor Coronapatiënten. Dat doet een extra beroep op de thuiszorg. Feitelijk vindt een deel van de ziekenhuiszorg nu thuis plaats.

Coronapatiënten die niet (meer) om medisch noodzakelijke redenen in het ziekenhuis opgenomen hoeven te worden, maar ook niet thuis verzorgd kunnen worden, moeten elders worden opgevangen. In het zuiden en westen van het land worden verschillende zorghotels ingericht, bijvoorbeeld in Apeldoorn en Rotterdam. Ook in Delfzijl en Emmen wordt dit voorbereid. Het is van belang dat noodzakelijke acute zorg door kan gaan tijdens en na de crisis. Een onderdeel daarvan kan zijn om de zorg voor Coronapatiënten te concentreren of om juist coronavrije zorglocaties te creëren. Op die manier scheid je de patiëntenstromen van elkaar.

Specialisten maken zich ondertussen zorgen om mensen die het ziekenhuis nu mijden. Behalve vanwege besmettingsgevaar willen sommige mensen artsen nu niet extra belasten. Cardiologen en artsen op de spoedeisende hulp roepen mensen op om vooral wél te bellen en te komen. Als mensen geen of te laat hulp zoeken, kan dat blijvende gevolgen hebben. Bovendien moet nagedacht worden over hoe de wachtlijst die nu ontstaat voor uitgestelde zorg straks aangepakt kan worden.

De redenen om zorg af te zeggen zijn evident: besmetting voorkomen – van patiënten én zorgprofessionals – en capaciteit vrijspelen voor coronapatiënten. Stel dat het coronavirus over enkele weken onder controle is, dan wordt de uitgestelde zorg weer opgepakt. Maar wat nou als de druk van corona tot de zomer aanhoudt, of zelfs langer? Dan bouwt zich een steeds groter stuwmeer aan zorgvraag op, vooral bij ziekenhuizen, tandartsen, huisartsen en in de ggz. Mogelijke oplossingsrichtingen zijn al bij het wijkzorgnet aan de orde geweest.

In Nederland zijn we, meer dan in andere landen, gewend om met elkaar te spreken over wel of geen behandeling. Deze vraag dient zich nu versneld aan voor een grote groep ouderen. ‘Wil je wel behandeld worden?’ Huisartspraktijken worden gevraagd om voor alle 80-plussers de wens voor behandeling met de oudere goed af te stemmen en vast te leggen. Er is een folder Gesprekshulp Behandelgrenzen geschreven om patiënten en artsen te helpen om samen tot behandelafspraken te komen. Als mensen kiezen om niet meer te worden behandeld, dan wordt palliatieve zorg gegeven zodat mensen thuis kunnen sterven.

Inspirerende initiatieven

Op dit moment neemt beeldbellen als alternatief voor polibezoek en consulten een vlucht. Andere digitale hulp die versneld ingezet kan worden is het thuis monitoren van patiënten met chronische aandoeningen (bijvoorbeeld hart, long, diabetes) of thuis behandelen van kwetsbare patiënten die dialyse of chemotherapie nodig hebben. Digitale hulp kan ook ingezet worden voor preventie- of behandelprogramma’s in de huisartsenzorg of ggz, of voor digitale groepstherapie of dagbesteding.

Groningse thuiszorgorganisaties hebben Corona Thuisteams in het leven geroepen. Daarmee kan zorg geleverd worden aan mensen die met het coronavirus besmet zijn of waar een ‘ernstige besmettingsverdenking’ voor geldt. Met de oprichting van de coronateams willen de deelnemende organisaties de verspreiding van het coronavirus vertragen en ziekenhuizen en intensive cares ontlasten.

Klik op de infographic om deze in een groot formaat te zien

Overgang naar langdurige Zorg

Ervaringen van mensen die zorg nodig hebben en hun mantelzorgers

Veel zorgaanbieders van intramurale zorg nemen op dit moment geen nieuwe mensen op (tenzij er onveilige situaties/crisissituaties zijn). Ook moeten instellingen voor dagopvang dicht. Waar moeten deze mensen naartoe? Door sluiting van opvang voor kinderen komt een aantal gezinnen onder druk. Bij de Kindertelefoon is bijvoorbeeld een toename in het aantal contacten te zien. In de thuissituatie is nu dus extra intensieve zorg nodig, waardoor de druk op mantelzorg ook extra toeneemt. Vraag is nog hoe vaak dit voorkomt, wat de precieze gevolgen hiervan zijn en welke maatregelen getroffen moeten worden.

Mantelzorgers die al zorgen voor iemand in een verpleeghuis kunnen sinds kort juist niet meer zorgen. Door het sluiten van de deuren van verpleeghuizen voor bezoekers én mantelzorgers maken zij zich daarentegen wel heel veel zorgen. Je ziet op dit moment veel nieuwe manieren van bezoek ontstaan, zoals digitaal contact (beeldbellen, gebruik van iPads) of anderszins via ramen (met hoogwerkers en telefoons). Hiermee kan onrust voorkomen worden.

• Zie ook: Gehandicaptenzorg en GGZ: ‘Geen bezoek, we maken er maar het beste van’, RTV Noord, 24 maart 2020
• Zie ook: Deuren sluiten voor alle bezoekers aan verpleeghuizen, Vilans, 19 maart 2020

Knelpunten die professionals ervaren

De wijze van zorg kan in veel gevallen op dit moment niet uitgevoerd worden zoals in contracten is vastgelegd. Met name de groepsactiviteiten zoals bijvoorbeeld het gezamenlijk eten in verpleeghuizen, kunnen niet uitgevoerd worden. Ook moeten intramurale zorgaanbieders nu juist voorbereidingen treffen voor nieuwe manieren van zorg, bijvoorbeeld voor quarantaine mogelijkheden van cliënten mocht er sprake zijn van besmetting. Verschillende gemeenten zijn hierover met zorgaanbieders in gesprek en stellen zich hier soepel in op. Er komen waarschijnlijk landelijke richtlijnen op basis waarvan gemeenten het gesprek met de aanbieders aan kunnen gaan.

Intramurale zorgaanbieders zien dat een aantal cliënten (bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking en dementerende ouderen) moeite heeft met veranderingen in hun situatie of de veranderingen niet snappen. Hierdoor zien zij onvoorspelbaar gedrag en veel onrust bij cliënten. Dat kan ook tot meer en intensievere zorg en tot escalaties leiden.

Personeel in intramurale zorg maakt zich zorgen over voldoende beschermingsmiddelen als mondkapjes en ontsmettingsmiddelen. Bij een besmetting in een intramurale instelling kan de bezetting van personeel in het gedrang komen, zeker als er veel zieken onder het personeel zijn.

• Zie ook: Noordelijke zorginstellingen hebben duizenden mensen nodig, RTV Noord 24 maart 2020
• Zie ook: Personeel in thuiszorg en verpleeghuizen is bang en wil coronatest, DvhN, 30 maart 2020

Inspirerende initiatieven

Audioverbinding bij woonzorgcentrum De Noorderboog in Meppel.

Naast de voordeur van woonzorgcentrum De Noorderboog in Meppel staat een audioverbinding. Aan beide kanten van het glas staat een luidsprekertje op tafel. De installatie zorgt ervoor dat dagelijks tientallen mensen met elkaar kunnen praten, weliswaar met glas ertussen, maar daar hebben de mensen vrede mee. Het idee om in Meppel een dergelijk systeem neer te zetten, kwam volgens John Duivensteijn, medewerker bij de Noorderborg, uit Twente. “We hoorden dat ze daar ook zo’n verbinding hadden geplaatst. In Meppel hebben we dus voor de komende periode ook zo’n apparaat gehuurd. Het moet nog een beetje op gang komen, want we hebben recentelijk alle mantelzorgers een brief gestuurd dat deze mogelijkheid er is. Maar de reacties die we tot nu toe hebben zijn positief, mensen zijn er blij mee.”

• Zie ook: Bewoners verzorgingshuis ontmoeten naasten dankzij audioverbinding, RTV Drenthe, 31 maart 2020

Onafhankelijke Wlz-clientondersteuning bekostigd

Veel cliënten in de Wet langdurige zorg (Wlz) maken gebruik van onafhankelijke cliëntondersteuning. Door de maatregelen van de Rijksoverheid is voorlopig huisbezoek en fysiek contact tussen cliëntondersteuners en cliënten niet toegestaan. Gelukkig kunnen organisaties die onafhankelijke cliëntondersteuning aanbieden, hun dienstverlening in de meeste gevallen digitaal en telefonisch voortzetten. Zorgkantoren laten weten dat deze digitale/telefonische consulten geen gevolgen hebben voor de gebruikelijke registratie en declaratie van consulten.

• Zie ook: Coronacrisis heeft geen gevolgen voor bekostiging onafhankelijke cliëntondersteuning Wlz, Zorgverzekeraars Nederland, 26 maart 2020

Corona Steffie

31 maart is de website corona.steffie.nl gestart. Op deze website legt uitleghulp Steffie moeilijke informatie over het nieuwe coronavirus op een eenvoudige manier uit. De website is speciaal bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking.

Klik op de infographic om deze in een groot formaat te zien