Samenwerken aan Vitale Dorpen en Buurten

11 juli 2023

De samenleving is voortdurend in beweging. In dorpen en buurten zetten actieve inwoners zich in voor de vitaliteit van hun omgeving. Van burenhulp en energietransitie tot woningbouw in eigen beheer en landschapsonderhoud. Voor deze initiatieven is vaak samenwerking nodig, zowel financieel als op het gebied van kennis. Tegelijkertijd werkt de gemeente aan het ontwikkelen en uitvoeren van beleidsplannen, waarbij het behoud van voorzieningen en het woningbeleid centraal staan. De betrokkenheid en inbreng van inwoners uit dorpen en buurten is hierbij van onschatbare waarde. Het samenspel tussen inwoners en gemeenten speelt een cruciale rol bij het vitaal en toekomstbestendig houden van dorpen en buurten. Om dit te bewerkstelligen, werken we in opdracht van de provincie Drenthe nauw samen met de BOKD om zowel het netwerk van inwoners als van gemeenten en maatschappelijke instellingen te versterken.

Binnen de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe werken we doelgericht aan de eerder genoemde uitdagingen op het gebied van Werken, Wonen en Welzijn. Samen met zes regiodeal gemeenten, de provincie en het Rijk zetten we ons in voor het bevorderen van een van de mooiste regio’s van Nederland. Eén van de projecten binnen deze Regio Deal is het project “Vitale Dorpen”. We stellen onszelf de vragen: “Hoe blijven dorpen vitaal en hoe kunnen overheden daarin ondersteunen?” We onderzoeken welke succesvolle elementen in meerdere dorpen toegepast kunnen worden, zodat deze overgedragen worden aan andere dorpen en gemeenten. De eerste dorpen hebben de pilotfase succesvol afgerond en we staan nu op het punt om met de volgende fase te starten, waarbij we nog meer dorpen en buurten in de regio willen helpen om vitaler te worden.

Om inzicht te krijgen in de vitaliteit van een dorp of buurt maken we gebruik van de Vijf Sterren-methode. Deze vijf sterren vertegenwoordigen de pijlers van de dorps- of buurtgemeenschap: 1. Dorpsidentiteit en cultuur; 2. Verenigingsleven en ontmoeting; 3. Leren van elkaar; 4. Zelforganisatiekracht; en 5. Zorg voor elkaar. Daarnaast richten we ons op het verkennen van kansen en uitdagingen om een dorp of buurt nog vitaler te maken. Samen maken we concrete afspraken en bieden we passende ondersteuning om deze uitdagingen te realiseren.

Momenteel lopen er al vier succesvolle pilots:

• De toekomst van het dorpshuis in Nieuwlande: Na een dorpsenquête en een goed bezochte dorpsbijeenkomst zijn er nieuwe activiteiten gestart en hebben zich veel nieuwe vrijwilligers aangemeld. Het bestuur is versterkt en er is een plan opgesteld voor de komende periode, inclusief subsidiemogelijkheden.
• Grolloo zorgt: Dit project onderzoekt de mogelijkheden van robotica/domotica voor het dorp. Na verkennende dorpsgesprekken worden er na de zomer pilots gestart om ervaring op te doen met verschillende vormen van domotica.
• Het vernieuwde en verduurzaamde dorpshuis in Nieuw Buinerveen: Een optrommelactie en een vijfsterrenbegeleidingsteam hebben geleid tot diverse activiteiten op het gebied van verkeer, wonen en zorg. Het traject is afgesloten met een dorpsvisie.
• Het versterken van vitaliteit in Oranjedorp/Nieuw Dordrecht: Ondanks enkele uitdagingen heeft dit project de komende periode volop mogelijkheden om te starten en aan vitaliteit te werken.

Na de zomer gaan we van start met drie nieuwe pilots:

• MFC Boerhoorn Rolde: Een nieuw dorpsbestuur is de uitdaging aangegaan om het beheer van het nieuwe gebouw over te nemen van de gemeente. Er wordt gewerkt aan het ontwikkelen van nieuwe activiteiten, het aantrekken van nieuwe vrijwilligers en het versterken van het bestuur en de organisatie.
• MFC De Trefkoel in Gasselte: Dit bruisende dorp kampt met een capaciteitsprobleem in het dorpshuis. Er wordt momenteel een concreet plan ontwikkeld om de MFC te versterken en verbouwen.
• De wijk Baalder in Hardenberg: Een actieve commissie houdt zich bezig met de voorzieningen in de wijk. In de komende periode wordt er gewerkt aan het inzichtelijk maken van de wensen in de wijk, het opstellen van een programma van eisen voor de voorzieningen en het ontwikkelen van een plan voor de wijk.

De rode draad in al deze pilots is het belang van onderzoek. We onderzoeken op verschillende manieren, zoals door optrommelacties en online tools, om de vitaliteit in kaart te brengen. Continuïteit na afronding van de projecten blijkt een belangrijke les te zijn. Daarnaast stimuleren we om inwoners te betrekken met een nieuwsbrief en is het belangrijk om goede afspraken te maken met verenigingen en gebruikers van dorpsvoorzieningen om betrokkenheid te vergroten.

Hoe vitaal is jouw dorp of buurt? Graag gaan we met je in gesprek over hoe je de vitaliteit van je dorp of buurt ervaart en hoe we samen kunnen werken aan verbetering.