Coöperatie – krachtig organisatiemodel voor burgerinitiatieven

26 april 2016

In de publicatie Coöperaties in 5 stappen (2018) houdt CMO STAMM een warm pleidooi voor coöperaties als krachtig organisatiemodel voor burgerinitiatieven. In deze coöperaties wordt de lokale kracht van bewoners ingezet en te gelde gemaakt voor de eigen leefomgeving en dat heeft veel voordelen.

Bewoners nemen een regierol en nemen gezamenlijk beslissingen, het bevordert samenhang en betrokkenheid, draait op eigen inzet en inbreng van bewoners, de winst vloeit terug in de gemeenschap en bewoners staan met hun coöperatie sterk in samenwerking met andere partijen. Voor overheden en maatschappelijke partijen zijn deze coöperaties een interessante partij om taken aan over te dragen.   

>> Bekijk de publicatie Coöperaties in 5 stappen (2018)

Coöperatie Klooster&Buren in gemeente De Marne

Een mooi en actueel voorbeeld hiervan is de coöperatie Klooster&Buren. Hier is vorig jaar de coöperatie Klooster&Buren opgericht: een prachtig resultaat van een indrukwekkend burgerinitiatief in vijf dorpen rond Kloosterburen in Noord-Groningen. Ook Kleine Huisjes, Hornhuizen, Molenrij en Kruisweg doen mee.
Het begon jaren geleden met de Stichting SintJan die een visie en een werkwijze ontwikkelde die deze dorpen gezamenlijk in staat stelt om verantwoordelijkheid en de regie te nemen voor de leefbaarheid in het gebied. De bewoners hebben zich in 2015 verenigd in een coöperatie om uitvoering te geven aan de plannen. Tijdens de oprichtingsvergadering in juni 2015 waren er ruim 70 leden, inmiddels is dat opgelopen tot ruim 200 leden. Het gebied telt 641 huishoudens en 1190 inwoners.

De coöperatie werkt in wat in beleidstermen een krimpgebied heet, maar de bewoners spreken liever over een dunbevolkt gebied op korte afstand van alle voorzieningen, een half uur verwijderd van de stad Groningen met een universiteit, hogescholen, een ziekenhuis, kunst, cultuur en theater, enzovoort. Alles is binnen handbereik.

De coöperatie wil ontwikkelen en de leefbaarheid versterken voor de bewoners van de vijf dorpen en focust niet op groei, maar wel op behoud en versterking van alles wat van waarde is in het gebied. Het initiatief bouwt op de unieke kwaliteiten van (de historie van) het gebied en wordt gedragen door alle aanwezige kennis en talenten van bewoners.

Kern van het initiatief is:

• Geworteld in historische grond en rijke geschiedenis;
• Onderlinge verbondenheid en een regierol voor bewoners;
• Solidariteit en saamhorigheid;
• Waar mogelijk zelfvoorzienend, waar nodig en wenselijk in samenwerking met maatschappelijke partners;
• Een werkwijze waarin de wensen en noden van de bewoners en de (historische) waarde van het gebied leidend zijn voor het handelen;
• Gericht op: Wonen, Zorgen, Ecologie, Cultuur en Economie.

De coöperatieve aanpak stelt de bewoners in staat om een stevige regierol te nemen die tot nu toe tot een aantal mooie resultaten heeft geleid:

• De Kloostertuin is overgenomen en wordt volledig door bewoners onderhouden. Groenten en kruiden worden gebruikt voor eigen consumptie of voor maaltijden die voor bewoners en gasten worden bereid;
• De Nicolaaskerk in Kloosterburen is overgenomen, inclusief een budget om het monument te verduurzamen;
• In reactie op de plannen van zorginstellingen in het dorp om zich terug te trekken heeft de coöperatie de zorg voor gehandicapten overgenomen. De coöperatie heeft inmiddels zeven personeelsleden in dienst, een professioneel team, dat in nauwe samenwerking met alle dorpstalenten begeleiding bij wonen en dagbesteding biedt;
• De coöperatie heeft met vrijwilligers een zorgsteunpunt opgezet (feestelijk geopend door wethouder Mariette Visser) dat hulpvragen en aanbod van dorpsgenoten aan elkaar koppelt. Alle nieuwe leden van de coöperatie krijgen drie vragen: Wat hopen ze dat de coöperatie ben kan bieden, hoe en wat zouden ze zelf kunnen bijdragen en hebben ze een goede tip?

Belangrijke succesfactoren voor de coöperatie zijn:

• Gezamenlijk vormgeven van de toekomst met alle bewoners, weet waarvoor je het doet;
• Stevig draagvlak en actieve deelname van bewoners;
• Onafhankelijkheid, lef en ontwikkelkracht;
• Investeren in strategische samenwerking met overheden en maatschappelijke partijen.

Zo werden de dorpen van Klooster&Buren een plek waar je gezien wordt. Waar voor elkaar gezorgd wordt, waar wordt geïnvesteerd in leefbaarheid en waar bewoners zelf de regie in handen hebben.

CMO STAMM adviseert en ondersteunt de initiatiefnemers van Klooster&Buren