Jongeren willen zeggenschap

14 oktober 2021

Hoe krijgen jongeren meer zeggenschap en hoe kan hun stem beter worden gehoord? Jongeren uit de drie Noordelijke provincies gingen onder inspirerende leiding van prinses Laurentien met bestuurders in gesprek over duurzame ontwikkelingsdoelen en een grotere stem voor jongeren tijdens de Jongerendialoog op 30 september 2021 in Roden.

Duurzame ontwikkelingsdoelen

In de voorbereiding van de dialoog had een groep van 15 jongeren zich in meerdere vrijdagavondsessies gebogen over de thema’s die er voor hen toe doen. De duurzame ontwikkelingsdoelen (de 17 SDG’s) van de VN vormden de basis voor het gesprek. Jongeren gingen met elkaar in gesprek over het klimaat, hun welzijn (mentale gezondheid), de rol van het onderwijs, veiligheid en inclusie (veilig over straat en kunnen zijn wie je bent) en over zeggenschap en betrokkenheid. Tijdens de dialoog kwam met name dat laatste punt uitgebreid aan de orde.

Zeggenschap en betrokkenheid van jongeren

Bestuurders en jongeren weten elkaar niet altijd te vinden. Ze spreken niet dezelfde taal en jongeren voelen zich niet serieus en gelijkwaardig betrokken bij besluiten die hen aangaan. In de Jongerendialoog bleek dat zowel de jongeren als bestuurders vinden dat dit moest veranderen. Maar hoe?

Jongeren gaven aan waar ze tegenaan lopen, aanwezige bestuurders kregen een spiegel voorgehouden en reflecteerden op de inbreng van jongeren.

De dialoog leverde interessante kennis en inzichten op:

• Als je elkaars taal niet kent is het lastig om elkaar te begrijpen. Politiek wordt als iets ingewikkelds gezien, de taal is niet helder, de procedures zijn ingewikkeld.
• Jongeren willen graag betrokken zijn, willen meepraten en meebeslissen over alles wat hen aangaat, maar dan wel in een vroeg stadium en op een toegankelijke manier.
• Geen inspraakavond, maar een pizza-brainstorm.
• Jongeren doen een beroep op bestuurders: praat niet over ons, maar met ons.
• Meepraten in een vroeg stadium (niet als er al een plan klaarligt, maar als het A4’tje nog blanco is) en overleg op basis van gelijkwaardigheid. Nu is het zo dat oudere (blanke) bestuurders besluiten nemen die de toekomst van jongeren bepalen. Dat moet anders.
• Jongeren willen, in tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, wel degelijk meepraten en zeggenschap hebben (maar niet op de manier zoals het nu gaat). Ze willen graag een kans krijgen om ervaring en kennis op te doen, leren van anderen en volwaardige gesprekspartner zijn.
• Jongeren kijken anders over oplossingen. Daar kunnen bestuurders van leren.
• Een aantal jongerenraden gaat langs scholen om daar het gesprek te voeren over de thema’s van de toekomst. De Jongeren Adviesraad Drenthe ontwikkelt een programma en wil langs scholen (maatschappijleer) om een gesprek van jongere tot jongere te organiseren.
• Ondersteun en faciliteer de jongerenraden.
• Je betrekt jongeren het best als je daarvoor hun eigen communicatiekanalen gebruikt. Gebruik de media waar jongeren op zitten of ga naar de sportkantines.
• En wat als je nog niet mag stemmen? Moet de stemgerechtigde leeftijd omlaag naar 16 jaar? Zo ver is het nog niet. Daarvoor is een wetswijziging nodig. Maar wat doe je ondertussen? Suggesties vanuit de jongeren: sluit je aan bij een jongerenraad, of voor wie dat wil: word lid van de jongerenorganisatie van een politieke partij.
• Oproep: jongerenparticipatie moet in alle verkiezingsprogramma’s (om te beginnen bij de komende gemeenteraadsverkiezingen).

Zelfreflectie en verwarring

Bestuurders en jongeren waren het vaak roerend met elkaar eens. Bestuurders constateren dat ze soms snel willen en dan vergeten om verbinding te leggen. Dat is een gemiste kans. De vraag is of je agenda’s leuker kunt maken? En hoe dan? Soms heb je meer ruimte voor verdiepende vragen nodig, minder snelheid. En ook: te veel kennis kan beperkend zijn, blanco beginnen kan meer uitnodigend zijn voor een gesprek. Zelfreflectie en verwarring zijn een goed begin!

Samen verder

Onder de aanwezige bestuurders waren Jetta Kleinsma (Commissaris van de Koning in Drenthe), Klaas Smid (burgemeester Noordenveld), Nienke Homan (gedeputeerde Groningen) en raadsleden uit onder meer de gemeenten Westerkwartier, Noordenveld, Tynaarlo en Midden-Drenthe.

Het moet anders, de wil is er wel (“jullie zijn de toekomst”, aldus aanwezige bestuurders), nu is het zaak om samen stappen te zetten. Daarvoor zijn eerste afspraken gemaakt na afloop van de dialoog. Bestuurders en jongeren trokken agenda’s, wisselden telefoonnummers uit en maakten afspraken voor vervolgacties. Zo kwamen er afspraken tot stand met een raadslid over de indiening van moties, gezamenlijk bezoek aan scholen, anders en eerder organiseren van inbreng en zeggenschap van jongeren, een gesprek met gedeputeerde over de energie-transitie. En er zijn meer afspraken in de maak.

Jongeren Advies Raad Drenthe in het zonnetje

De Jongeren Advies Raad van Drenthe (JAR) is onlangs enthousiast en vol plannen aan de slag gegaan. Commissaris Jetta Klijnsma en prinses Laurentien feliciteerden de nieuw Jongeren Advies Raad. Bij de felicitaties hoorde ook een houten hamer met inscriptie voor de JAR.

De grootste impact ontstaat in verbinding met elkaar

Jongeren, bestuurders en anderen: houd elkaar vast, zoek elkaar op, aan vergadertafels, op straat, in werksessies, voetbalkantine. Bundel kracht, onderneem acties en bouw aan de lerende community die je met elkaar kunt zijn. De vraagstukken van de Jongerendialoog vragen om een lange adem, maar de grootste impact ontstaat in verbinding met elkaar. De Jongerendialoog vormde daarvoor een mooie start.

Vervolg

De dialoog krijgt een vervolg. Met het Netwerk voor inclusiviteit, diversiteit en een grotere stem voor jongeren wordt de boodschap van de Jongerendialoog verder gebracht. 

De Jongerendialoog was een gezamenlijk initiatief van de SDG-coördinator en aanjager (Anita van der Noord), het Netwerk voor meer inclusie, diversiteit en een grotere stem voor jongeren (PND), ondersteund door CMO STAMM (Fenna Bolding).