Maatschappelijke waarde van burgerinitiatieven

12 september 2022

Burgerinitiatieven hebben grote impact in dorpen en steden. Toch wordt maar al te vaak aan burgerinitiatieven gevraagd om de waarde van hun initiatief uit te drukken in op geld te waarderen resultaten. CMO STAMM biedt dergelijke initiatieven advies en ondersteuning bij het realiseren van hun ambities.

Of het nu gaat om het realiseren van een kleinschalig wijkinitiatief, het oprichten van coöperaties, het starten van een moestuin of het realiseren van zorgloketten, ontmoetingsruimtes, huisvesting of een combinatie daarvan: in alle gevallen is de maatschappelijke waarde enorm. Denk alleen maar aan de enorme inzet van actieve inwoners die nodig zijn om te komen tot een burgerinitiatief voor de vitaliteit van de eigen leefomgeving. Die inzet betekent meedoen, participeren, bouwen aan ambitie, het leggen van contacten, samenwerken en gebiedsontwikkeling van onderop en nog zo veel meer. Het staat voor onschatbare waarde.

Buurtcoöperatie voor grijs en groen

Zoals een buurtcoöperatie die de gemeente er met succes van kon overtuigen dat zij prima in staat was om de zorg voor grijs en groen (wegen en bermen) van de gemeente over te nemen. De voorwaarde was wel dat de desbetreffende gemeente het budget voor deze werkzaamheden zou overdragen aan de buurtcoöperatie. Het ging in dit geval om een fors bedrag van ruim een ton. De waarde van het burgerinitiatief werd hier afgemeten aan de kosten die de gemeente gewend was te betalen voor dit onderhoud. De praktijk is inmiddels dat het burgerinitiatief het goedkoper doet dan de gemeente was gewend. De winst wordt besteed aan nieuwe initiatieven in de directe leefomgeving van de inwoners.

Zorg in een nieuw jasje

Of zoals een initiatief dat een visie neerlegde voor een nieuw concept voor wonen en zorg, met een regierol voor inwoners. Door een ontmoetingsplek te realiseren in combinatie met een dorpsloket voor hulp, steun en aandacht voor elkaar en het aangaan van samenwerking met professionele zorgpartners kon de zorg voor het dorp behouden blijven. Ouderen hoeven niet te verhuizen, maar kunnen in hun eigen dorp oud worden, met hun eigen netwerk binnen handbereik. Ook hier zag de gemeente de maatschappelijke waarde en de kostenbesparing op Wmo-indicaties. Dit was een belangrijke drijfveer om het initiatief voor een startfase van twee jaar financieel te ondersteunen.

Maatschappelijke waarde succesvol aantonen

Dit zijn slechts twee voorbeelden, maar er bestaan veel meer succesvolle initiatieven die hun maatschappelijke waarde konden omzetten in financiële steun voor hun plan. Nu een steeds groter beroep op de samenleving en burgerinitiatieven wordt gedaan bij het in stand houden van voorzieningen voor de leefomgeving in brede zin, wordt het steeds belangrijker om de maatschappelijke waarde succesvol aan te tonen.

Experts van Trendbureau Drenthe en Sociaal Planbureau Groningen, beide onderdeel van CMO STAMM, ontwikkelen een instrument dat inzicht biedt in de maatschappelijke waarde van dergelijke initiatieven.