Wat hebben mensen echt nodig om goed te kunnen leven? Een heldere vraag en een mooie leidraad voor het opstellen van beleid. Het zorgbeleid van de overheid sluit echter lang niet altijd goed aan op het leven van mensen.
Dat werd heel erg duidelijk tijdens de werkconferentie die Zorgmonitor Groningen op 25 november 2016 organiseerde. Thema was: ‘zorg in de wijk’. De rode draad in het programma was de verbinding tussen het leven van gewone mensen (met of zonder zorgvraag) en het zorg- en ondersteuningsbeleid van de overheid. Vooral in de film met ervaringen van wijk- en dorpsbewoners en in de presentatie van hoofdspreker Erik Dannenberg bleek dat die verbinding regelmatig hapert.
Greet Stiekema uit Kloosterburen, die haar verhaal deed in de film, kreeg een groot applaus van de aanwezigen voor wat ze zelf haar ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ noemde. Ze had de man van haar hulp te vragen een leuning te monteren bij haar voordeur, in plaats van hiervoor een beroep te doen op de Wmo en de wooncorporatie. Zo vermeed ze een lange wachttijd. Ook Anne Hilderink van coöperatie Klooster & Buren heeft te maken met belemmerende regels en schotten in de zorg. ‘We moeten met de zorg terug naar de essentie’, bepleit zij in de film. ‘Wat hebben mensen echt nodig om goed te kunnen leven’ moet volgens haar de leidraad zijn. ‘En dat scheelt ook nog eens ongelofelijk veel geld.’
Erik Dannenberg sloot hier in zijn lezing op aan. Hij inspireerde door de vinger op de zere plek te leggen. Zo toonde hij een dia met twee bruggen. Eén daarvan leek alleen geschikt voor mensen die goed ter been zijn. De tweede, die er direct naast lag, leek óók toegankelijk voor mensen met een rollator of in een rolstoel. Waarom niet één brug gemaakt waar iedereen overheen kan, vroeg Dannenberg zich af. Zijn eigen antwoord was dat het typerend is voor hoe we in Nederland omgaan met mensen met een beperking of zorgvraag. We ontwikkelen een speciaal aanbod in plaats van onze gewone voorzieningen en activiteiten wat aan te passen, zodat ze toegankelijk zijn voor iedereen. Met andere woorden: de inclusieve samenleving is nog niet verankerd in ons denken en doen, maar er zijn mogelijkheden.
Bij CMO STAMM brengen wij informatie over jeugdzorg samen en vertalen dit naar input voor beleid en praktijk. Wij geven samen met onze maatschappelijke partners duiding aan de informatie en samen met het werkveld doorbreken wij bij voorkeur mythen en aannames. Onze expertise draagt bij aan regionale duiding en kennisverspreiding over de ondersteuning aan kwetsbare jongeren. Wij doen dat ondermeer via een online jeugdmonitor, innovatiewerkplaatsen, monitoring voor de RIGG en academische werkplaats C4youth.
Zorg voor de jeugd, voor hun ontwikkeling, kansen en mogelijkheden is een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Niet alleen voor ouders en opvoeders, maar ook voor overheden en maatschappelijke organisaties. Goed zicht op de Groninger jeugd is belangrijk voor adequate beleidsvoorbereiding en uitvoering. Wat zijn kwetsbare groepen jeugdigen? Waar bevinden zij zich? Hoeveel jeugdigen krijgen welke zorg? Welke opleiding volgt de Groninger jeugd en hoe is dat in vergelijking met de jeugd van heel Nederland? Deze maatschappelijke gegevens worden in onze publieke online jeugdmonitor en thematische digitale publicaties bijeengebracht en up to date gehouden.
De meeste van onze onderzoeken op jeugdthema’s doen wij in en met het werkveld (professionals, beleidsambtenaren en academici). Praktijkgestuurd. Door te tellen én te vertellen krijg je onderzoek dat betekenis geeft. Ons onderzoek is vaak het begin van een verandering. Voordat beleid bepaald of vastgesteld wordt, voordat je weet of je op het goede spoor zit, is inzicht nodig. Ons onderzoek zorgt voor een helder inzicht in wat er speelt, in wat er werkt en wat er schuurt.
Samen met onze maatschappelijke partners stellen wij de urgente kennisvragen vast op een jeugdthema. De nadruk van onze werkwijze ligt op de gezamenlijke duiding van de kennisvragen in een ‘innovatie werkplaats’. (figuur 1).
Door onze expertise over het verbinden van trends en ontwikkelingen op actuele jeugdthema’s kunnen wij in korte tijd vanuit verschillende perspectieven speerpunten voor beleidssturing verzamelen, bespreken en toetsen. Dit leidt niet alleen tot meer inzicht in de (lokale) maatschappelijke vraagstukken op jeugdgebied, maar leidt tevens tot onderbouwing van (toekomstig) beleid. Een mooi voorbeeld hiervan is onze methodiek van de versnellingsessie die wij op jeugdthema’s inzetten om gezamenlijk met het werkveld betekenis te geven aan beleidsinformatie of trends en ontwikkelingen.
Samen met de Regionale inkooporganisatie Groninger Gemeenten (RIGG), de GGD Groningen en de Groningse gemeenten worden verdiepende analyses uitgevoerd over urgente regionale jeugdzorgthema’s.
In de academische werkplaats ‘C4youth’ in Groningen werken wij ook samen aan verdiepend onderzoek over jeugdzorggebruik en de toegang tot de jeugdzorg. C4Youth 2.0 is een academische werkplaats Transformatie zorg voor Jeugd. C4Youth is een samenwerkingsverband tussen gemeenten, aanbieders, onderwijs- en cliëntenorganisaties. CMO STAMM is één van de projectpartners van de werkplaats.
Daarnaast hebben wij onlangs met Platform31 de rondetafelgesprekken geleidt over het hoge jeugdzorggebruik in Groningen en Drenthe met lokale sleutelfiguren uit het werkveld.
In de studie Overall rapportage sociaal domein 2015 van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), constateerden we verrassend grote regionale verschillen in het gebruik van sociaal domeinvoorzieningen. Hieronder vallen de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet. In Groningen en Drenthe, net als in Noord Friesland en Limburg, wijken de gemiddelden af van het landelijk gemiddelde – ook na correctie voor demografische en sociaaleconomische verschillen.
De vraag is hoe deze verschillen verklaard kunnen worden. Om hier een antwoord op te krijgen is kennis over en uit het gebied zelf nodig. Hebben de gevonden verschillen te maken met de leefstijl van inwoners, of is misschien sprake van verschillen in mentaliteit (perceptie van pijn en ziektebeelden; hoe snel klopt men met een klacht aan bij de dokter)? Spelen institutionele verschillen en uitvoeringsculturen een rol (zoals sneller toe- of doorverwijzen)? Of zijn nog andere, factoren van invloed, zoals politieke kleur, kerkelijkheid of de mate van vertrouwen van inwoners in (zorg)professionals, in instituties of in hun mede-inwoners? Om deze informatie op te halen zijn we met verschillende partijen in gesprek gegaan.
Sleutelfiguren en lokale experts uit Groningen en Drenthe hebben onder leiding van CMO STAMM/Sociaal Planbureau Groningen en Platform 31 met elkaar gebrainstormd over bovenstaande vragen. Het werd een enthousiaste digitale brainstorm met behulp van de Versnellingssessie, waarmee in no time een rijk beeld ontstond van de mogelijke verklaringen over het relatief hoog voorzieningengebruik in Groningen en Drenthe. Deze verkenning is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het SCP is betrokken bij de opzet van de verkenning.
Het SCP gaat op dit onderwerp in 2017 een kwantitatieve verdiepende studie uitvoeren, met onder meer de Groninger en Drentse inzichten als bouwstenen.
Wat moet je allemaal regelen als je meerderjarig wordt? Waar heb je wettelijk recht op en waar vind je relevante informatie? Voor veel 17-jarige jongeren – en hun ouders – is het vaak lastig om alle veranderingen vanaf het achttiende jaar in beeld te hebben, zo blijkt uit onderzoek van Welstad en CMO STAMM in Stadskanaal naar armoede en schulden onder jongeren. Met de halfjaarlijkse alertheidscampagne in de regio Delfzijl, Appingedam en Loppersum (DAL) worden alle 17-jarigen beter voorbereid op hun overgang naar meerderjarigheid.
Jongeren hebben meegewerkt aan de posters die overal komen te hangen, medewerkers van Jimmy’s en de SWD houden ludieke acties op scholen en namens de gemeenten Delfzijl en Loppersum ontvangen alle 17-jarigen een brief. De gemeente Delfzijl en CMO STAMM namen hiervoor het initiatief, de uitwerking is volledig in handen van de lokale welzijnsorganisaties SWD en ASWA en hun jongeren.
Woon of werk je in de DAL-regio? Kijk binnenkort op straat eens goed om je heen!
Op www.highfivehoogeveen.nl kan je laten weten hoe jij de toekomst van Jong Hoogeveen ziet. Dit kan door de high five een kleur te geven en te delen via Facebook of door jouw wens voor de toekomst kenbaar te maken. Daarnaast is er op de website een plaats gereserveerd voor alle (toekomstige) partners. Wethouder Vos: ‘Samen met partners gaan we aan de slag om alle kinderen en jongeren een kansrijke toekomst te bieden. Jong Hoogeveen heeft de toekomst!’
De gemeente wil samen met partners, ouders en kinderen een veilige, stimulerende omgeving creëren. Een omgeving waarin alle kinderen uit de buurt hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. Met als doel om kinderen meer kansen te bieden als het gaat om bijvoorbeeld onderwijs en werk en ‘meedoen’ in de maatschappij.
High five! Het symbool van Jong Hoogeveen. Wij hebben hem al ingekleurd, maar dat kan jij ook. Laat zien hoe jij de toekomst van Hoogeveen ziet! Wethouder Vos over zijn high five: ‘Mijn high five bestaat uit verschillende vrolijke kleuren. Vijf kleuren omdat het een high five is! Samen, gezond, schuldenvrij, diploma en een baan is wat ik kinderen en jongeren in Hoogeveen wil bieden.’
Download en ontwerp je eigen high five en plaats deze op de Facebookpagina van Jong Hoogeveen. Ook kun je de high five uitprinten en inleveren in Punt H in de Hoofdstraat. De ingeleverde high five ’s krijgen een mooie plek in Punt H en maken kans op een prijs. Doe mee en deel je creatie! Punt H is van dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur geopend. Inleveren kan tot 30 april.
CMO STAMM geeft ook de vijf, wij ondersteunen dit project. Door het opstellen van een startdocument en analyse m.b.t. kwalitatieve- en kwantitatieve situatie in Hoogeveen; Het dagelijkse aansturen en aanjagen van het project in afstemming met de algemeen projectleider van de gemeente; Het begeleiden van de werkgroepen, bestaande uit vrijwilligers, ouders en professionals, die de werkagenda opstellen; Daarnaast enquêtes afnemen door gesprekken en interviews met jongeren, ouders en instellingen. Uiteraard brengen wij onze expertise in vanuit eerder uitgevoerde innovatieve projecten, ook vanuit het buitenland. Last but not least: wij leggen samen met de gemeente en instellingen verbindingen met andere kindvriendelijke steden.
Denk mee over de toekomst van Jong Hoogeveen! Wat vind jij belangrijk? Deel je wens op de Facebookpagina van Jong Hoogeveen. Ook wethouder Vos heeft een wens: ‘Hoogeveen is de gemeente van de kansen voor jongeren. Kansen die we samen bieden en verzilveren. Kinderen in Hoogeveen groeien gezond, veilig, schuldenvrij en goed opgeleid op en vinden succesvol hun weg in de samenleving en op de arbeidsmarkt.’
Download je eigen high five en deel je eigen creatie samen met je wens voor Jong Hoogeveen op https://t.co/LxN7KnoIk9
— Jong Hoogeveen (@jonghoogeveen) March 10, 2016