Eenzaamheidsonderzoek // Gemeenten Loppersum en Eemsmond

12 augustus 2015

Aanleiding

Eenzaamheid is een maatschappelijk probleem en heeft een negatieve invloed op het welzijn van mensen. Uit onderzoek van de GGD Groningen (gezondheidsenquêtes) blijkt een relatief hoog percentage inwoners in de provincie Groningen in enige mate eenzaamheid te ervaren. Dat kan leiden tot sociaal isolement en staat haaks op de wens van de overheid tot meer sociale participatie. Reden om in een proefproject (2010) in Loppersum en Eemsmond nader onderzoek te laten doen naar de eenzaamheid onder de bevolking en met name naar de effectiviteit van de werkwijzen die worden ingezet om eenzaamheid te bestrijden. CMO Groningen voerde het onderzoek uit.

Uitdaging/onderzoeksvragen

De uitdaging was om inzicht te krijgen in verschillende werkwijzen en methoden om de eenzaamheid onder de bevolking aan te pakken. Wat is het aanbod aan voorzieningen en activiteiten op dit thema? Sluit de aanpak aan bij de aard en de mate van eenzaamheid bij verschillende bevolkingsgroepen? Hoeveel mensen worden bereikt? Wat verstaan we eigenlijk onder eenzaamheid?

Aanpak

Het onderzoek is uitgevoerd door middel van literatuurstudie, een aparte enquête onder (een representatieve steekproef uit) volwassenen en onder  jongeren van 10-18 jaar in de gemeenten Eemsmond en Loppersum. Ook is een enquête gehouden onder een breed scala aan zorg- en welzijnsinstellingen in deze gemeenten. Na het onderzoek is een expertmeeting gehouden met professionals over de resultaten van de bewonersenquête en het bespreken van aanbevelingen en (nieuwe) aanpak.

Resultaten

De resultaten uit de enquêtes zijn weergegeven in het Rapport Eenzaamheid: je hebt iemand nodig. Uit de literatuurstudie kwam naar voren dat eenzaamheid niet gelijk gesteld kan worden met een tekort aan sociale contacten. Er kan sprake zijn van sociale eenzaamheid, maar ook van emotionele eenzaamheid. Beide vragen om een andere benadering. Sociale eenzaamheid komt vaker voor dan emotionele eenzaamheid.

De aanpak van eenzaamheid van de professionele instellingen bleek nog weinig specifiek te zijn. Maar alle instellingen bieden ‘iets’ aan, veelal gericht op het contactrijker maken van de sociale omgeving en persoonlijke activering d.m.v. huisbezoek en maatjesprojecten. De signalering en (h)erkenning kan nog wel beter. Omdat het aanbod om eenzaamheid te bestrijden weinig specifiek is maar opgenomen in het reguliere beleid en aanbod, kon niet worden gemeten wat de effectiviteit is t.a.v. eenzaamheidsbestrijding. Er zijn diverse aanbevelingen gedaan om de aanpak van eenzaamheid doelgerichter en meer op maat te maken.