Nieuwsbrief Vrijwilligerswerk // september 2015.

Aanleiding

De basis van het project POLRAD is dat voor wederzijds begrip onderlinge communicatie nodig is. Contact tussen verschillende groepen in de Nederlandse samenleving is veelal niet vanzelfsprekend. Met behulp van mensen uit de samenleving zelf kan hier op effectieve wijze op worden ingespeeld. Dit is dan ook de manier waarop de samenwerkende organisaties van het POLRAD-project in het project hebben gewerkt: met inzet van lokale rolmodellen polarisatie en radicalisering onder burgers tegen gaan. De vijf organisaties, CMO STAMM, Stichting Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening, VluchtelingenWerk Noord-Nederland, Jongerenwerk Barkema & de Haan en Overstag Uitvoering hebben ieder hun eigen expertise en ervaring op het gebied van preventie van polarisatie en radicalisering en zijn allen leden van het provinciale expertisenetwerk polarisatie en radicalisering. In het project POLRAD hebben zij hun krachten gebundeld om polarisatie en radicalisering te voorkomen. CMO STAMM was projectleider.

Aanpak

Het project liep van april 2013 tot en met december 2014. Lokale rolmodellen uit verschillende bevolkingsgroepen zijn getraind en ingezet om een positief voorbeeld te zijn en een actieve bijdrage te leveren aan het voorkomen van polarisatie en radicalisering. De kracht van dit project is dat de rolmodellen ‘van onderaf’ zijn geworven, getraind, ingezet en gecoacht. De projectpartners zijn van mening dat dankzij de inzet van lokale rolmodellen de preventieve boodschap beter overkomt op een breder publiek. Het positieve voorbeeld komt vanuit de samenleving zelf, en wordt niet van bovenaf opgelegd.

Resultaat

Het doel van dit project was om de dialoog tussen burgers op gang te brengen door middel van het organiseren van preventieve activiteiten. Hiertoe zijn een trainershandleiding gericht op deskundigheidsbevordering van rolmodellen en een basistraining voor professionals “Signalering van polarisatie en radicalisering” ontwikkeld. Er zijn meer dan 100 voorlichtingsactiviteiten georganiseerd in de hele provincie Groningen door jongerenwerk Barkema en De Haan, MJD, Overstag Uitvoering en VluchtelingenWerk Noord-Nederland, met inzet van 80 lokale rolmodellen. Er zijn 65 professionals getraind in samenwerking met het provinciale expertisenetwerk. Er ligt een Handboek POLRAD voor professionals en beleidsmakers met daarin beschreven de aanpak van polarisatie en er heeft een grote internationale slotconferentie plaatsgevonden met input van alle leden van het expertise netwerk Polarisatie en radicalisering en met inbreng van burgers.

Het POLRAD project is afgelopen, maar de partners gaan door met hun activiteiten en de methode die zij in POLRAD hebben ontwikkeld: vinden, trainen en inzetten van lokale rolmodellen om anderen te inspireren, bruggen te bouwen tussen individuen, groepen en organisaties om de preventie van polarisatie en radicalisering te versterken. Voor het provinciale expertisenetwerk Groningen heeft CMO STAMM een sociale kaart ontwikkeld. Deze is op aanvraag beschikbaar. Je kunt hiervoor contact opnemen met een van de betrokken adviseurs.

Een informatieblad voor wijkondernemingen: overname van gemeentelijke zwembaden door wijkondernemingen/bewonersbedrijven, op basis van de casus zwembad de Zwaoi in Valthermond.

Aanleiding

Burgers nemen de regie. De overheid krijgt een andere rol. Bewoners van wijken en dorpen willen meer grip krijgen op hun leefsituatie en geven daar op veel plekken invulling aan. Tegelijk legt de overheid meer neer bij de samenleving. Uit ideologische overwegingen, maar ook omdat het geld op is.

In Valthermond hebben burgers en ondernemers de regie genomen en het eigenaarschap van het zwembad overgenomen. De aanleiding was de aankondiging vanuit de gemeente – de eigenaar van het zwembad – om het zwembad te sluiten. Ondernemers en burgers runnen nu het zwembad vanuit de stichting Dorpsbedrijf De Ommezwaoi.

CMO STAMM ondersteunt en begeleidt het proces van de totstandkoming van het dorpsbedrijf in Valthermond. Het dorpsbedrijf van Valthermond is een voorbeeld voor het overeind houden van een zwembad (een publieksvoorziening) met renderende burgerinitiatieven.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken is erg geïnteresseerd in best practises waarbij (publieks)voorzieningen opgezet of overeind gehouden kunnen worden met renderende burgerinitiatieven en wil de ervaringen breed delen. Dit was de reden om CMO STAMM te vragen om op grond van de ervaringen in Valthermond een informatieblad op te stellen.

Aanpak

• Wat is een zwembad als wijkonderneming/dorpsbedrijf?
• Het proces stap voor stap
• Specifieke aspecten nader belicht:
  o Draagvlak/people power, energie, personeel/vrijwilligers, wettelijke vereisten, klandizie, PR.
  o Businessplan/verdienmodel
  o Benodigde expertise
  o Samenwerkingsrelatie tussen overheid en bewoners in het proces van overdracht
  o Onderscheid: in eigendom overnemen, in beheer opnemen, in exploitatie overnemen
  o Aandacht voor andere activiteiten/verdiensten van het zwembad: social return
  o Relatie tussen zwembad en omliggend(e) wijk/dorp (via vrijwilligers uit de buurt, andere activiteiten dan puur zwemmen, samenwerking winkels/bedrijven etc.).
• Checklist waar moet je allemaal aan denken als je hieraan begint.

Resultaten

Het informatieblad is voor:

Burgergroepen in zowel dorpen als steden die ideeën hebben om een zwembad in eigen beheer te nemen en te exploiteren.
Overheden die overwegen een zwembad/ andere publieke voorziening over te dragen aan een burgergroep maar niet goed weten waar ze allemaal op moeten letten;
Ondersteuners van bewoners, indien bewoners overname niet zelfstandig organiseren.
Het informatieblad is een handleiding met tips, aandachtspunten en een procesbeschrijving hoe een zwembad overgedragen kan worden aan inwoners.

Het informatieblad wordt uitgegeven door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.