De afgelopen jaren is de provincie Groningen getroffen door kleine en grote aardschokken als gevolg van gaswinning. Deze aardbevingen zorgen voor veel onrust onder de inwoners van Groningen. Het gaat dan niet alleen om de daadwerkelijke schade aan woningen, maar ook op gevoelens van welbevinden. Dit onderzoek geeft inzicht in de ervaringen die Groningers hebben met de aardbevingen.
In juni 2014 zijn leden van het Groninger Panel gevraagd naar hun ervaringen met de aardbevingen. In totaal hebben ruim 1.100 panelleden verspreid over de provincie Groningen meegedaan aan het onderzoek.
Bijna de helft van alle panelleden van 18 jaar en ouder heeft een aardbeving gevoeld. Wel blijkt dat met name in het noordoosten van de provincie aardbevingen gevoeld worden. Relatief veel burgers bleven rustig direct na een aardbeving, maar ook emoties als angst en machteloosheid kwamen veel voor. Veel inwoners van de provincie Groningen zijn ongerust over de kracht van volgende bevingen. Dit is vooral het geval bij bewoners die al woningschade hebben als gevolg van de aardbevingen.
Wat opvalt is dat één op de vijf Groningers zich niet serieus genomen voelt door de overheid. Ze willen dat de overheid een oplossing vindt voor de onveiligheidsgevoelens en geleden schade. Ook verlangen zij dat de overheid invloed uitoefent op gaswinning, de oorzaak van het probleem. Vertrouwen in de overheid speelt een grote rol volgens het onderzoek, want hoe beter de vertrouwensband is hoe hoger de veerkracht van burgers na rampspoed blijkt te zijn.
Aardbevingen in Groningen, wat zijn de ervaringen van burgers?
Gezondheid en welbevinden net zo belangrijk als aardbevingsschade?
De regio Zuidoost-Drenthe is anticipeergebied in het kader van bevolkingsdaling en vergrijzing/ontgroening. In het gebied is tevens sprake van een lage SES. Zuidoost-Drenthe komt zo in aanmerking voor deelname aan het nieuwe LEADER-programma, een Europees subsidieprogramma voor de vitalisering van het platteland. Vanaf juli 2015 werken we in de regio Zuidoost-Drenthe met het LEADER-programma. Het programma is toegespitst op de plattelandsgebieden van de gemeente Emmen, gemeente Coevorden, gemeente Borger-Odoorn en het veenkoloniale deel van de gemeente Aa & Hunze. Insteek: het platteland laten bruisen, scoren met energie uit de regio en samen werken aan vernieuwende ideeën.
De Provincie Drenthe verleende CMO STAMM de opdracht de Lokale ActieGroep (LAG) te assisteren bij haar werkzaamheden. De LAG bestaat uit bewoners/ondernemers en de wethouders van de gemeenten in de regio Zuidoost. De LAG jaagt het LEADER-programma in de regio aan, stelt een Lokale OntwikkelingsStrategie (LOS) op en beoordeelt vanaf juli 2015 de aanvragen van initiatiefnemers.
CMO STAMM stelde onder meer de concept LOS op. Daartoe werden een grote bewonersbijeenkomst (ruim 200 aanwezigen) met workshops en een aantal inloopcafé’s georganiseerd. De vijf speerpunten die hieruit voortvloeiden vormden het fundament van de LOS. De LOS ligt nu ter goedkeuring voor. Naar verwachting kunnen vanaf de zomer van 2015 aanvragen gedaan worden.
De provincie Drenthe zet in de komende jaren in op het versterken van de vitaliteit van het Drentse platteland, om zo een impuls te geven aan de leefbaarheid van het platteland. Een deel van de provincie kenmerkt zich door een stapeling van problematiek op het (sociaal-) economische en demografische vlak. De provincie Drenthe wil voor deze regio – Zuidoost-Drenthe en het plattelandsgebied van Hoogeveen – een doorstart maken in het proces gericht op een geconcentreerde aanpak (lijn twee in het provinciale beleidskader Vitaal Platteland).
De provincie vraagt CMO STAMM om, samen met de betrokken gemeenten te komen tot een gezamenlijke aanpak van de meest prangende sociaal-economische vraagstukken van de regio Zuid Oost Drenthe voor de termijn 2014-2020.
• Inzicht krijgen in de sociaal economische knelpunten en opgaven
• Een gerichte regionale (geconcentreerde) aanpak en doeltreffende inzet van middelen
• Een gezamenlijke aanpak van de meest prangende sociaal-economische vraagstukken van de regio Zuid Oost Drenthe voor de termijn 2014-2020.
• Advies over het proces om te komen tot een geconcentreerde aanpak van de krimp- en leefbaarheidsopgaven in Zuidoost Drenthe
• In beeld brengen van de sociaal-economische knelpunten en opgaven
• Coördineren & begeleiden van de planvorming en de uitvoering
• Opstellen van een uitvoeringsprogramma van de krimp- en leefbaarheidsvraagstukken.
Kadernotitie ‘met het uitvoeringsprogramma van de krimp- en leefbaarheidsopgaven in Zuidoost Drenthe. (‘Samenwerken aan een vitaal platteland Zuidoost Drenthe. Een geconcentreerde aanpak voor Zuidoost-Drenthe 2014-2020’)
Voor diverse scholen en ouderorganisaties voert CMO STAMM ouderonderzoeken uit. Door de krimp en het daarmee samenhangende teruglopend leerlingenaantal worden basisscholen mogelijk in hun voortbestaan bedreigd. Voor veel dorpen, ouders en scholen is een belangrijk vraagstuk hoe het basisonderwijs voor het dorp behouden kan blijven.
CMO STAMM brengt daarom onder andere in kaart hoe ouders denken over de toekomst van de basisscholen in hun dorp, wat hun schoolkeuzegedrag is én hoe de inwoners denken over het belang van een basisschool voor de leefbaarheid in het dorp.
CMO STAMM voerde deze onderzoeken eerder onder meer uit in Ten Post, Garrelsweer, Wirdum, Woldendorp, Termunten, Termunterzijl, Borgsweer, Holwierde, Bierum en Meedhuizen.
Wirdum en Garrelsweer
Holwierde en Bierum
Meedhuizen
Ten Post
Woldendorp – Termunten – Termunterzijl en Borgsweer
In 2011 participeerde CMO STAMM in De Vonk van Nederland, een project van CMO Spectrum uit Gelderland. Hoe maak je opvoeden en opgroeien in je wijk leuker? was de hoofdvraag achter het project. Vijf Nederlandse gemeenten namen deel aan De Vonk, in Groningen waren dat Haren en Ten Boer. Inwoners van die gemeenten mochten zelf ideeën bedenken die de collectieve verantwoordelijkheid voor het opvoeden en opgroeien van de jeugd in de eigen omgeving zouden vergroten. En het bleef niet bij het bedenken van ideeën, de burgers konden ook zelf een winnaar kiezen. Iedereen kon meedoen en ook meebepalen wie er won. De winnaar kreeg een cheque van €15.000,- om het project te realiseren.
De Buurtbox kreeg in Haren de meeste stemmen. De Buurtbox is een digitale en sociale marktplaats met vragen en aanbiedingen van mensen uit een bepaalde buurt. Het gaat om kleine sociale diensten met gesloten portemonnee. De Buurtbox stimuleert sociale betrokkenheid tussen jong en oud. In Ten Boer kreeg Woltersumwilwel de meeste stemmen; een weekend om alle Woltersummers de gelegenheid te geven om samen te komen en (opnieuw) kennis te maken met alles wat er in het dorp leeft, beweegt en onderneemt. Het weekend is de start van een reeks activiteiten.
De Vonk van Nederland was een vernieuwend project, dat vonden ook de ambtenaren. Uit de evaluatie bleek dat de Harense ambtenaren het vooral nieuw (en eng) vonden om burgers zonder verantwoordingsplicht een bedrag ter beschikking te stellen en maar af te wachten wat het oplevert. Het is ook vernieuwend omdat het past bij een nieuwe politieke tendens naar meer verantwoordelijkheid voor de burger.
CMO STAMM maakt deel uit van het FIESTA-netwerk. FIESTA staat voor Facilitating Inclusive Education and Supporting the Transition Agenda. Het betreft een internationaal netwerk dat de expertise van elf partnerorganisaties uit Ierland, Groot-Brittannië, Roemenië, Cyprus, Griekenland, Finland, Nederland, Spanje en Bulgarije samenbrengt.
FIESTA heeft als doel om een multidisciplinaire leeraanpak te ontwikkelen voor professionals in het onderwijs, de gezondheidszorg en de sociale voorzieningen, om op deze manier de aanvullende leer- en ondersteuningsbehoeften voor kinderen met speciale behoeften te faciliteren gedurende transitieperiodes.
De overgang van voorschoolse voorzieningen naar de basisschool en van de basisschool naar het voortgezet onderwijs kan voor elke leerling een moeilijke en stressvolle tijd zijn. FIESTA geeft ouders en kinderen met speciale leerbehoeften, onderwijzers en professionals in de gezondheidszorg / sociale voorzieningen de kans om samen te werken en om aan de individuele behoeften van kinderen met speciale leerbehoeften tegemoet te komen gedurende transitieperioden.
Resultaten van het netwerk zijn overdraagbare hulpmiddelen, zoals de self-assessment tool, transition starter kit, 3 training modules en instructie-video’s. Deze middelen kunnen worden gebruikt voor kinderen met speciale leerbehoeften en voor andere leerlingen die gedurende transitieperiodes extra kwetsbaar kunnen zijn. Alle materialen en informatie kunnen gevonden worden op de netwerk website www.fiesta-project.eu.
Het FIESTA-netwerk staat open voor ouders, leerlingen met speciale leerbehoeften, docenten, betrokken professionals vanuit de gezondheidszorg en sociaal werk en NGO’s. Als je deel wilt nemen aan ons netwerk of hierover meer wilt weten, neem dan contact op met de projectleider in Nederland, Henk ten Brinke.
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door middelen van de Europese Commissie.
| Rol/role CMO STAMM | Partner |
| Subsidieregeling/funding | Comenius |
| Projectcode | 517748-LLP-1-2011-1-IE-Comenius-CNW |
| Website | http:// www.fiesta-project.eu |
Home-Start biedt ondersteuning, vriendschappelijk contact en praktische hulp aan gezinnen met jonge kinderen. Een vrijwilliger bezoekt een gezin een dagdeel per week; een betaalde coördinator traint en begeleidt de vrijwilligers, werft gezinnen en onderhoudt contacten met andere beroepskrachten die werken voor jeugd & gezin.
In september 2012 is Home-Start in de wijken Oosterpark en Zuid van de gemeente Groningen begonnen. In nauwe samenwerking met de Centra voor Jeugd en Gezin biedt Humanitas het programma Home-Start: (opvoedings)ondersteuning, vriendschappelijk contact en praktische hulp aan gezinnen met jonge kinderen door ervaren opvoeders. De vrijwilliger is als het ware de ‘georganiseerde buurvrouw’, een maatje voor de ouders en die er is voor het hele gezin. Vanaf mei 2013 kunnen gezinnen met jonge kinderen uit de hele stad een beroep doen op Home-Start.
Home-Start heeft een geslaagde ‘come-back’ in Groningen gemaakt. Ouders zijn voor meer dan 80% tevreden over Home-Start. Vanaf mei 2013 is Home-Start beschikbaar voor de hele stad. De samenwerking met de CJG’s in Oosterpark en Zuid blijft bestaan. In 2014 kan deze samenwerking worden versterkt. Om Home-Start stedelijk beter te implementeren is samenwerking met alle CJG’s wenselijk. In de Home-Start gezinnen speelt vaak forse problematiek. Voor de vrijwilligers is dat zwaar en voor de coördinator extra werk. Er komen vragen binnen voor huishoudelijk hulp, verzorging, vervoer en voor gezinnen met kinderen die ouder zijn dan 7 jaar.
De gemeente Coevorden staat eind 2013 aan de vooravond van drie grote transities en wordt m.i.v. 2015 verantwoordelijk voor een grotere groep kwetsbare inwoners, die ondersteuning nodig hebben om te kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. De gemeente gaat de ondersteuning in een samenhang vormgeving en daarbij samenhang creëren tussen dagbesteding met een sociaal culturele achtergrond, dagbesteding onder de Wmo en de nieuwe Jeugdwet en het beschut werken onder de nieuwe Participatiewet. En daarbij verbinding zoeken met de re-integratietrajecten voor wwb-ers en de wederkerigheid die van hen wordt gevraagd.
Dit is voor de gemeente een natuurlijk moment om het Werkproject Van Eibergenstraat te evalueren op aanpak, resultaten en kosten en daarbij aanknopingspunten te genereren voor andere te ontwikkelen werkprojecten.
De uitdaging is om in samenspraak met betrokken partijen een evaluatieve rapportage te leveren, die handvatten biedt voor een eventuele duurzame doorontwikkeling van het werkproject Van Eibergenstraat. Deze aanpak concretiseren in een projectplan en werkplan met verdienmodel en met een duurzame samenwerkingsstructuur.
Klik hier voor de uitgangspunten van CMO STAMM
In de aanpak zijn twee fasen uitgewerkt:
Fase 1 voorbereiding
Fase2 Inventarisatie en analyse
Onderzoeksrapportage Werkproject Van Eibergenstraat: Dit document bevat een analyse van het werkproject, met belichting van probleem en doelgroep, visie en missie, opzet en begeleiding, financiering en samenwerkingspartners.
Voorts een beschrijving van de resultaten (in hoeverre groei op participatieladder, in hoeverre uitstroom naar opleiding of werk.
Tenslotte een evaluatie, met een (maatschappelijke) kosten-baten analyse. Het document sluit af met conclusies en aanbevelingen voor duurzame doorontwikkeling, met een advies voor vervolgstappen.
Een informatieblad voor wijkondernemingen: overname van gemeentelijke zwembaden door wijkondernemingen/bewonersbedrijven, op basis van de casus zwembad de Zwaoi in Valthermond.
Burgers nemen de regie. De overheid krijgt een andere rol. Bewoners van wijken en dorpen willen meer grip krijgen op hun leefsituatie en geven daar op veel plekken invulling aan. Tegelijk legt de overheid meer neer bij de samenleving. Uit ideologische overwegingen, maar ook omdat het geld op is.
In Valthermond hebben burgers en ondernemers de regie genomen en het eigenaarschap van het zwembad overgenomen. De aanleiding was de aankondiging vanuit de gemeente – de eigenaar van het zwembad – om het zwembad te sluiten. Ondernemers en burgers runnen nu het zwembad vanuit de stichting Dorpsbedrijf De Ommezwaoi.
CMO STAMM ondersteunt en begeleidt het proces van de totstandkoming van het dorpsbedrijf in Valthermond. Het dorpsbedrijf van Valthermond is een voorbeeld voor het overeind houden van een zwembad (een publieksvoorziening) met renderende burgerinitiatieven.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken is erg geïnteresseerd in best practises waarbij (publieks)voorzieningen opgezet of overeind gehouden kunnen worden met renderende burgerinitiatieven en wil de ervaringen breed delen. Dit was de reden om CMO STAMM te vragen om op grond van de ervaringen in Valthermond een informatieblad op te stellen.
Het informatieblad is voor:
Burgergroepen in zowel dorpen als steden die ideeën hebben om een zwembad in eigen beheer te nemen en te exploiteren.
Overheden die overwegen een zwembad/ andere publieke voorziening over te dragen aan een burgergroep maar niet goed weten waar ze allemaal op moeten letten;
Ondersteuners van bewoners, indien bewoners overname niet zelfstandig organiseren.
Het informatieblad is een handleiding met tips, aandachtspunten en een procesbeschrijving hoe een zwembad overgedragen kan worden aan inwoners.
Het informatieblad wordt uitgegeven door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De jeugdhulpverlening is vaak niet effectief voor kinderen met een migrantenachtergrond. De jeugdzorg, het welzijn en het onderwijs willen de toegankelijkheid voor migranten vergroten.
Inzicht krijgen in de behoeften van cliënten met een migrantenachtergrond en dit vervolgens overbrengen op professionals om hen intercultureel competent te maken. De werkwijze van organisaties beter aan laten sluiten op de behoeften van migranten.
De demografische veranderingen in Oost-Drenthe gaan gepaard met bezuinigingen en dat heeft consequenties voor het voorzieningenniveau. De provincie Drenthe heeft CMO STAMM gevraagd om samen met de Oost-Drentse gemeenten een regionale visie op het voorzieningenniveau op te stellen.
De kwantitatieve en kwalitatieve krimpopgaven voor het voorzieningenniveau voor Oost-Drenthe in kaart brengen.
Gemeenten, burgers en maatschappelijke organisaties scenario’s aanreiken voor een toekomstbestendig voorzieningenniveau. Het uiteindelijke doel is ervoor zorgen dat mensen ook in de toekomst gebruik kunnen blijven maken van voorzieningen die van belang zijn voor een vitaal en prettig leefklimaat.
De Drentse gemeenten hebben behoefte aan een gezamenlijk model voor monitoring en verantwoording van het Sociaal Domein.
De eerste (voorlopige) versie van het Drents model voor monitoring en verantwoording van het Sociaal Domein. Nadrukkelijk een groeimodel. Het komende jaar wordt de monitor gemonitord en verder ontwikkeld en uitgewerkt op basis van de eerste (werk)ervaringen.