Nul op de teller? Als het om schooluitval en schoolverzuim gaat zeker, wat C4Youth betreft. Het aantal jongeren dat verzuimt van school of thuiszit is onverminderd hoog. Sinds 2020 onderzoeken wij samen met ouders, jongeren, leerkrachten, beleidsmakers en hulpverleners wat er gedaan kan worden om het tij te keren. Door middel van participatief actieonderzoek wordt de stem van alle betrokkenen gehoord en meegenomen in de volgende stap.
Het complexe is dat schoolverzuim en -uitval ontstaat in een bredere maatschappelijke context en een sociale omgeving. Belangrijke waarden voor ouders en jongeren zijn oprechte aandacht, echt luisteren en eigenaarschap. Vanwege deze verschillende factoren is er niet een kant-en-klare oplossing te formuleren. Met dat in ons achterhoofd bespraken we de afgelopen keer, in ons Atelier Samenhang en preventie in hulpverlening, drie kansrijke thema’s.
Meer aandacht voor life skills en sociale vaardigheden in de klas voor de jongeren en de vaardigheid ook aanleren aan toekomstige leerkrachten. De koppeling tussen onderwijs en dagelijkse zaken zou meer het uitgangspunt moeten zijn. Zo ontstaat ook meer ruimte in de klas om verhalen te delen en aan te sluiten bij wat leerlingen nodig hebben.
Conclusie:
Maatschappelijke problemen worden meer en meer bij het onderwijs neergelegd. Vanwege de groepsgrootte is het ondoenlijk om met alle leerlingen een vertrouwensband te hebben. Docenten zijn geen hulpverleners. Het is ook lastig als lesgeven je passie is en hulpverlener zijn niet. Een externe partner, vertrouwenspersoon of steun van andere jongeren maakt het laagdrempeliger om hulp te zoeken.
Leerkrachten scholen in het herkennen van complexe problematiek bij leerlingen en het op de juiste manier daarmee omgaan. Belangrijk hierbij is: gelijkwaardigheid, vertrouwen, oprechtheid, serieus nemen, voorkomen van verkeerde diagnose.
Conclusie:
Het is onwenselijk dat leerkrachten geschoold worden tot (halve) hulpverleners. Het is wel belangrijk dat leerkrachten sensitief zijn en oog hebben voor de jongere als mens. Hierdoor kunnen signalen sneller opgepikt worden. Sommige kinderen zijn niet te helpen in de context van de school. Daarvoor is professionele hulpverlening. Het is ook waardevol als er in de klas gesproken wordt over omgangsvormen en zaken die samenhangen met de kunst van het leven.
Door bij signalen over problemen/verzuim/uitval van een kind of de omgeving in gesprek te gaan met de ouders/betrokkenen en de IB-er of orthopedagoog/psycholoog vanuit school, kun je mogelijk voorkomen dat problemen erger worden. Kortom: op tijd opschalen, omdat de leerkracht/mentor niet alles alleen kan.
Conclusie:
Jongeren en ouders geven aan dat het voor een docent lastig is om problemen te herkennen. Dit komt doordat de klassen groot zijn en doordat een leerling het moeilijk vindt om zich te uiten als er geen vertrouwensband is. Zodra het probleem wel gemeld wordt, is snel en adequaat handelen belangrijk om erger te voorkomen. Daarbij verkennen docent/mentor, hulpverlener, ouders en jongere samen de oplossingsrichtingen en doorlopen gezamenlijk de vervolgstappen.
De maatschappelijke context en sociale omgeving is per persoon net zo divers als de reden waarom leerlingen verzuimen of uitvallen. Vandaar dat we, in onze volgende bijeenkomst, met ouders en jongeren de verschillende casussen specifiek gaan beschrijven om vervolgens te verkennen waar concreet doorbraken gerealiseerd kunnen worden.
Wil jij meer informatie over dit atelier of heb je zelf als ouder, docent of hulpverlener goede ideeën? We horen graag van je! Je kunt mailen of bellen met onze projectleider Hermien Maarsingh.
C4Youth is sinds 2010 een Academische Werkplaats Jeugd in de provincie Groningen. Vanaf 2020 gaat C4Youth verder als een regionale kennis- en leerwerkplaats met als algemene doelstelling het bevorderen van een lerende omgeving in de jeugdhulp voor hulpverleners, onderzoekers, beleidsmakers en opleiders, en het bevorderen van vakmanschap ten behoeve van het gezond, veilig en kansrijk opgroeien en opvoeden van de jeugd. CMO STAMM is één van de projectpartners van de werkplaats.
Op 1 februari wisselden we met een geïnteresseerde groep tijdens een online bijeenkomst ervaringen uit over inzet van ervaringsdeskundigheid. Samen met Lefier en verschillende ervaringsdeskundigen bespraken we de meerwaarde en zijn er leerzame tips gedeeld. Een van de belangrijkste adviezen kwam van Erna van Lefier, die binnen de pilot samenwerkt met Regina Siersema. Het advies luidt: ‘Bij twijfel doen, doen en nog eens doen….’
Beide zien de samenwerking als een enorme verrijking. Ervaringsdeskundigen bekijken het door een andere bril waardoor er eenvoudiger toegang komt tot de cliënten die met financiële problemen kampen. Met kleine veranderingen zijn al grote effecten bereikt en daar zijn beide heel trots op.
De tips en adviezen die tijdens de bijeenkomst gedeeld zijn hebben we verwerkt in onderstaande infographic (klik op de Infographic voor een downloadbare versie).
Wil jij incidenteel of voor langere tijd een ervaringsdeskundige inzetten binnen je organisatie en team? Dat kan nog door gebruik te maken van de mogelijkheden die het project ‘Samenwerken met ervaring’ biedt. Maak er gebruik van!
Meer informatie en contact: Samenwerken met ervaring
Samenwerken met Ervaring is een samenwerking tussen Moedige Dialoog Drenthe, Tinten, Expertisecentrum Sterk uit Armoede en CMO STAMM.
Gezond leven in Drenthe, dat willen wij voor onze inwoners. Samen met GGD Drenthe en de partners van Drenthe gezond beginnen we in 2022 met de campagne ‘Een Frisse Start’. Campagnes als IkPas en JOGG-campagnes als Drink Water, Gratis Bewegen en Slaap Lekker passen allemaal moeiteloos in onze campagne ‘Gezond Leven in Drenthe’. CMO STAMM doet mee in deze Drentse manier van campagnevoeren: één boodschap, één naam om gezond leven in Drenthe te promoten.
Een nieuw begin. Kijk je uit naar wat er komt, of vind je het afscheid moeilijk? Soms heb je er zin in en soms kijk je ertegen op. Ook dan kun je er maar beter het beste van maken. Want herken je dat? Eenmaal fris en uitgerust ziet de wereld er vaak weer beter uit. En kun je je misschien zelfs wel verheugen op wat komt. Hoe maak jij een frisse start?
De campagne geeft antwoord op deze vraag door gezondheidsboodschappen te communiceren die gericht zijn op voldoende slapen, pauze in alcoholgebruik en bewegen. CMO STAMM vindt het enorm belangrijk dat wij onze inwoners op weg helpen naar een gezond en gelukkig leven. Deze weg kan voor iedereen anders zijn. Met de campagne ‘Gezond Leven in Drenthe’ hopen we dat jullie inspiratie opdoen om jouw weg te vinden. Heb je hulp nodig? Neem contact met ons op.
Ook meedoen met ‘Gezond Leven in Drenthe’? Alle organisaties in Drenthe zijn welkom om mee te doen. Kijk op de website van GGD Drenthe.
Het programma Drenthe gezond is op 1 januari jl. van SportDrenthe naar CMO STAMM verhuisd. Binnen het programma Drenthe gezond komt kennis en expertise gericht op gezondheidspreventie samen. Met alle betrokken partijen wordt de brug geslagen tussen lokaal & regionaal, onderzoek & praktijk. Het doel van Drenthe gezond is om de ervaren gezondheid van Drenten te verhogen in een omgeving die uitnodigt tot een gezonde leefstijl.
Afgelopen jaren is het programma Drenthe gezond, ontstaan vanuit Drenthe beweegt, onder ‘de vlag van’ SportDrenthe doorontwikkeld naar een zelfstandig programma dat de coördinatie op het uitvoeringsprogramma Drenthe Samen Gezond in Beweging gaat voeren. Het is een compliment voor alle betrokkenen dat het programma staat waar het nu staat. Ook is het een compliment aan Dorien van de Kant dat zij gevraagd is om Drenthe Samen Gezond in Beweging te coördineren.
Vanuit CMO STAMM willen we SportDrenthe bedanken voor de inzet de afgelopen jaren. Het toont lef om een goed lopend programma over te dragen aan een organisatie waar het inhoudelijk beter past en verder kan groeien. Deze manier van samenwerken brengt ons in Drenthe verder, want daarmee kunnen we het beste doen voor de inwoners.
Wilt u meer weten over het programma, neem contact op met Dorien van de Kant, d.vandekant@cmostamm.nl.
Kijk voor meer informatie over deze overname op de website van Drenthe Beweegt.
De gemeente Midden-Groningen wil er voor haar inwoners zijn. Het verbeteren van de dienstverlening – in alle mogelijke opzichten – staat op de agenda en heeft voortdurend de aandacht. CMO STAMM is gevraagd hen daarbij te helpen. Om excellente dienstverlening te kunnen leveren, vindt de gemeente Midden-Groningen het nodig dat ze continu de aandacht hiervoor blijven houden én als organisatie steeds hierin blijven ontwikkelen. Samen met de inwoners. Dat voorop. Dat willen ze doen door goed te luisteren, daarvan te leren om uiteindelijk met elkaar te kunnen groeien.
De gemeente Midden-Groningen werkt aan excellente dienstverlening door van “buiten naar binnen” te werken. Ze zoeken de dialoog met hun inwoners én met hun collega’s om te leren wat zorgt voor die excellente dienstverlening. De gemeente Midden-Groningen wil haar dienstverlening onder de loep nemen en meer inzicht krijgen in hoe inwoners aankijken tegen excellente dienstverlening van de gemeente. Ook willen ze inzicht in welke verwachtingen zij als klant hebben.
Om de stap te zetten naar bewustwording en inzichten te krijgen, vroeg de gemeente Midden-Groningen CMO STAMM om de uitvoering van een Reality Check. We vroegen inwoners en de gemeente welke beelden en verwachtingen ze van elkaar hebben. Deze vragen zijn voorgelegd aan ambtenaren, wethouders en raadsleden van de gemeente Midden-Groningen en aan een steekproef van 3.000 inwoners.
Daarnaast vroegen we inwoners op twee manieren naar hun ervaringen met de dienstverlening van de gemeente en welke wensen er leven. Enerzijds met een vragenlijst naar een steekproef van 3.800 inwoners met meerdere vragen over de dienstverlening in het afgelopen jaar. Anderzijds legden we, via een door CMO STAMM ontwikkelde Survey Tool, bezoekers aan het gemeentehuis kort een aantal vragen voor over het zojuist afgelegde bezoek. Met de Survey Tool kan op ieder moment inzicht worden verkregen in de uitkomsten.
Wij denken dat een Reality Check, een klanttevredenheidsonderzoek of een Survey Tool voor meer gemeenten interessant is. En dat de kennis die we daarin hebben opgedaan ook bruikbaar is voor beleidsmedewerkers van andere gemeenten in Groningen en Drenthe. Vraag ons gerust naar meer informatie. We denken daarin graag met je mee!
We verwachten de uitkomsten en resultaten in februari samen met de gemeenten Midden-Groningen te kunnen delen. Zowel via de website van de gemeente als via social media.
In Drenthe gebeurt er veel op het gebied van zorg, gezondheid en preventie. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst staan de thema’s vergrijzing, een stijgende zorgbehoefte, overgewicht en hoge zorgkosten hoog op de agenda in Drenthe. Een hele uitdaging! De afgelopen jaren is op verschillende thema’s binnen het zorglandschap de (ervaren) gezondheid van Drenten verbeterd. Hiervoor zijn verschillende netwerken actief, ieder met hun eigen doel en specialiteit, maar altijd versterkend aan elkaar. In deze eerste nieuwsbrief vertellen we daar iets over in grote lijnen. In de volgende nieuwsbrieven gaan we in op concrete projecten die bijdragen aan de goede, bereikbare en betaalbare zorg!
Goede, bereikbare en betaalbare zorg in Drenthe. Dat is de ambitie van het Drents Zorglandschap. Hier werken de 12 Drentse gemeenten, de provincie Drenthe en zorgverzekeraar Zilveren Kruis ieder vanuit hun eigen kracht en verantwoordelijkheid samen om de zorg in Drenthe te verbeteren. Het doel? Het sociaal domein en het zorg domein met elkaar verbinden en samen(hangend) beleid ontwikkelen en uitvoeren. Er staan hierbij drie thema’s centraal:
Een werkagenda heeft de afgelopen 2 jaar geleid tot samenhangende meerjarenprogramma’s voor deze thema’s. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een agenda voor de volgende periode 2022-2026, gericht op de uitvoering door middel van allerlei projecten. Wilt u meer over deze projecten weten? Neem dan contact met ons op!
Ouderdom komt met vele veranderingen op alle levensdomeinen. Veel ouderen blijven vitaal en anderen worden steeds kwetsbaarder, afhankelijker van (medische)zorg en begeleiding. Wat hebben zij nodig om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen? Vroegtijdig zicht krijgen op de persoonlijke vragen en beleving van de ouderen is van belang. De Alliantie Drentse Zorg met Ouderen zet zich in voor een sluitende zorgketen en integrale aanpak voor en vooral mét ouderen. De ambitie van de Alliantie is om een regio te zijn waarin wonen, welzijn & zorg en passende ondersteuning voor ouderen integraal en toekomstbestendig worden georganiseerd. De wensen en behoeften van de ouderen en hun netwerk vormen steeds het vertrekpunt van alle innovatie, plannen en oplossingen.
Via verschillende werkgroepen en middels een werkagenda wordt er binnen de Alliantie Drentse Zorg met Ouderen gewerkt aan de onderdelen ouderenparticipatie, monitoren & leren, grensvlakken in de wetten in de ouderenzorg, wonen, welzijn & zorg en persoonsgerichte zorg & ondersteuning.
De Alliantie bestaat uit CMO STAMM, Trendbureau Drenthe, Denktank 60+ Noord, de Drentse gemeenten, HZD, het netwerk welzijn Drenthe, het Zilveren Kruis, Actium Wonen, Icare en Proscoop. De provincie Drenthe sluit aan op enkele van de thema’s, zoals wonen.
De samenwerking rondom het thema GGZ draait om samen werken aan een inclusieve samenleving. Dit betekent dat er wordt ingezet op:
Afhankelijk van de opgave werken gemeenten, zorgverzekeraar/zorgkantoor en zorgaanbieders samen. Specifieke opgaven waar momenteel aan gewerkt worden zijn:
Ook bij deze themagroep zijn de opgaven vastgelegd in een meerjarenprogramma. Deze wordt dit najaar uitgewerkt tot een uitvoeringsplan.
Binnen het thema Sport en Preventie is het doel om de ervaren gezondheid van Drenten te verhogen in een omgeving die uitnodigt tot een gezonde leefstijl. Hierin draait het om meedoen aan de maatschappij, mentale en lichamelijke gezondheid, dagelijks functioneren, zingeving in het leven en de kwaliteit van leven.
Inmiddels is een aantal projecten hiermee al aan de slag, te weten:
In het Uitvoeringsprogramma Drenthe, Samen Gezond in Beweging 2021-2024 wordt beschreven op welke projecten we ons verder richten, welke resultaten deze opleveren, hoe we daarin samenwerken en van elkaar kunnen leren. Dit jaar worden er stappen gezet op vooral Gezond Gewicht en Verantwoord middelengebruik. Elk jaar wordt deze extra focus, samen met betrokkenen, opnieuw bepaald.
Het Drents Zorglandschap werkt samen met de Drentse Gezondheidstafel. Deze tafel (voorheen de Zorgtafel genoemd) faciliteert het netwerk rondom de zorg en sluit aan bij de inhoudelijke beleidsvorming en uitvoering in het Drents Zorglandschap. Regelmatig worden bijeenkomsten georganiseerd, waarin gezondheidsvraagstukken die spelen in Drenthe op de agenda worden gezet en waarvoor lobby’s richting het Rijk worden opgezet. Zo is onlangs de notitie ‘De Drentse Regiodoorbraak’ opgesteld.
In het Veenkoloniale gebied leven een kleine 14.000 gezinnen in armoede, vaak generatie op generatie. Hoe komen deze gezinnen uit de vicieuze cirkel van overerfbare armoede? Het netwerk Alliantie van Kracht gaat samen met de bewoners van de regio deze uitdaging aan. Een effectieve aanpak van intergenerationele armoede vraagt meer dan het trainen van professionals. Er is niet alleen gedegen kennis nodig, maar de organisaties moeten zelf ook aan de bak om de (nieuwe) kennis een plek te geven in hun beleid en praktijk. Voor de ondersteuning van dat proces ontwikkelde CMO STAMM een leergang op maat voor alle bestuurders en/of managers die daar een coördinerende rol in kunnen vervullen.
Op dit moment hebben we al vanuit verschillende organisaties aanmeldingen met diverse achtergrond.
Ben jij de volgende deelnemer die we aan deze diverse groep kunnen toevoegen?
| Data: | Dag 1: vrijdag 4 maart 2022 |
| Dag 2: vrijdag 1 april 2022 | |
| Tijden: | beide dagen van 09.00 – 17.00 uur |
| Locatie: | Speeltuinvereniging “Sint Vitusholt”, Kastanjelaan 36, 9674 BG Winschoten |
| Doelgroep: | Professionals / WIJ-medewerkers in het Sociaal Domein, gemeente Groningen |
| Kosten: | € 1.250,- per persoon excl. 21% btw, inclusief lunch |
Wil je eerst meer informatie over deze training? Het volledige programma, informatie over de training en mogelijkheid tot aanmelden staan op de website van armoedegroningen.nl.
Goed nieuws! De Regio Deal Oost-Groningen heeft €500.000,- beschikbaar gesteld aan Kansen voor Kinderen Groningen om armoede en schulden in de regio Oost-Groningen tegen te gaan. Dit geld wordt ingezet om de bestaanszekerheid van gezinnen in armoede op orde te brengen en te bouwen aan hun toekomstperspectief.
De Regio Deal Oost-Groningen zet zich in om de leefbaarheid van de regio te versterken. Cijfers laten zien dat de problematiek in Oost-Groningen op gebieden als armoede, gezondheid en werkgelegenheid groter is dan in de rest van Nederland. Daarom investeert de Regio Deal Oost-Groningen in goede opleidingen, meer kans op werk, goede voorzieningen, het verbeteren van de gezondheid en het behouden van een mooie woonomgeving. Het aanpakken van armoede en schulden is hierbij een speerpunt.
Ook Kansen voor Kinderen ziet deze uitdagingen in de regio Oost-Groningen. Te veel kinderen groeien hier op in armoede, waardoor zij minder kansen krijgen. Met een innovatieve aanpak wil Kansen voor Kinderen deze armoede in gezinnen terugdringen.
In de aanpak van Kansen voor Kinderen is het gezin leidend. Samen met een gezinsbuddy met ervaring met armoede werken de gezinnen aan hun toekomst. Soms zit het systeem in de weg. Dan zoeken we naar maatwerkoplossingen om de basis op orde te brengen, zodat er ruimte ontstaat om weer naar de toekomst te kijken en stappen te zetten. Onze aanpak is gebaseerd op bewezen effectieve interventies zoals de Doorbraakmethode®. Uiteindelijk is het doel om de maatschappelijke participatie te vergroten en de gezinnen waar mogelijk via scholing en betaald werk financieel onafhankelijk te laten worden. Op die manier ondersteunen we gezinnen om duurzaam uit de armoede te komen.
Kansen voor Kinderen is een samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke organisaties en gemeenten. Door samen te leren over hoe we armoede kunnen doorbreken, brengen we een beweging op gang met als doel dat de aanpak van armoede doeltreffender wordt. CMO STAMM is penvoerder van Kansen voor Kinderen Groningen.
Vanaf 1 januari 2021 is de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening gewijzigd, waardoor gemeenten mensen die door schulden in de problemen dreigen te komen eerder kunnen helpen. De Vereniging van Drentse Gemeenten (VDG) heeft samen met de Vereniging van Groningse Gemeenten (VGG), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Alliantie van Kracht en CMO STAMM de ambitie uitgesproken om samen op te trekken om de Drentse en Groningse gemeenten te ondersteunen om op een efficiënte en doordachte manier te werken aan vroegsignalering. Er waren twee groepen, namelijk de projectleiders van vroegsignalering/schulden en de groep ‘’de rest van de wereld’’.
In september, oktober en november 2021 heeft CMO STAMM samen met hierboven genoemde partners verschillende kennissessies verzorgd. In totaal hebben 373 deelnemers deelgenomen aan de verschillende sessies waaronder:
Dit met het doel om elkaar te helpen en ondersteunen met opgedane kennis en ervaring en praktische voorbeelden uit te wisselen. In elke sessie stond een thema centraal, zoals samenwerking in de keten, signaleren en outreachend werken, hulpaanbod en privacy en evaluatie en monitoring. De deelnemers geven aan dat de sessies erg van meerwaarde zijn geweest en dat er tijdens een open sfeer veel zaken en contactgegevens zijn uitgewisseld.
De directe betrokkenen, dat wil zeggen de trekkers en/of projectleiders vroegsignalering in de Provincie Groningen & Drenthe, hebben 7 aparte bijeenkomsten gevolgd (22 van de 24 gemeenten in Groningen en Drenthe). Het doel van deze bijeenkomsten was om middels kennisdeling en samenwerking te komen tot een leer/werkgemeenschap in Groningen en Drenthe. Veel gemeenten vinden het belangrijk om met andere gemeenten informatie uit te wisselen. Om elkaar te helpen om de ideeën, producten of diensten te verbeteren, gebruikten we de Maak-het-beter werkvorm. Er zijn diverse thema’s aan de orde geweest waarbij gemeente zelf ook een inhoudelijke bijdrage verzorgden.
De resultaten van de sessies van beide groepen zijn opgenomen in onderstaand feitenblad.
We zetten deze kennissessies ook in 2022 voort. Binnenkort wordt hier verder over gecommuniceerd. Mocht jij als betrokken partner, of medewerker willen aanhaken bij de kennissessies, of heb je ideeën over relevante thema’s? Laat het weten via secretariaat@vdgdrenthe.nl of info@cmostamm.nl.
De werksessies worden mede mogelijk gemaakt door de provincies Groningen en Drenthe, de VNG, VDG, VGG, AVK en uitgevoerd in samenwerking met CMO STAMM.
In samenwerking met BOKD, de sociale agenda van de provincie Drenthe, Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe en Hardenberg en diverse andere Drentse samenwerkingspartners ondersteunt CMO STAMM inwoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties bij het op peil houden van de leefbaarheid van dorpen en wijken. We experimenteren met nieuwe democratische vormen en in de eerste periode van 2021 zijn drie pilotgemeenten gestart, namelijk Tynaarlo, Aa en Hunze en Coevorden. In het kader van deze samenwerking delen wij graag mooie ontwikkelingen en initiatieven die te maken hebben met inwonerskracht in Drenthe.
Op 19 mei en 16 juni 2021 zijn twee (online) bijeenkomsten georganiseerd over de vitaliteit van dorpen en buurten uit de Regio Zuid- en Oost-Drenthe inclusief de gemeente Hardenberg uit de provincie Overijssel. Hier zijn de objectieve data en subjectieve beleving van de leefbaarheid bij elkaar gebracht. De door BOKD vormgegeven Vijfsterrenmethodiek moet ervoor zorgen dat de beleving beter wordt toegelicht. Deze Vijfsterrenmethodiek gaat uit van vijf met elkaar samenhangende sociale pijlers van de gemeenschap. Dit zijn:
Deelnemers zagen verbeterpunten op de pijlers ‘Omzien naar elkaar’ en ‘Leren van elkaar’, gevolgd door de pijler ‘Verenigingsleven en Ontmoeting’.
Alle dorpen in de regiodealgemeenten zijn welkom om zich aan te melden voor een adviestraject voor de Vijfsterrenmethodiek. Dat kan een adviestraject zijn voor de complete Vijfsterrenmethodiek, of voor een thema van één van de vijf sterren. Je kunt je belangstelling kenbaar maken door voor 10 januari 2022 een mail te sturen naar s.duursma@cmostamm.nl of l.hummel@bokd.nl. Eind januari 2022 kunnen we dan een intakegesprek plannen met de dorpen die belangstelling hebben.
Het samenspel tussen burgers en overheid (ook wel democratische vernieuwing) en het versterken van bewonersinitiatieven zijn twee van de speerpunten binnen het thema Leefbaarheid van de Sociale Agenda. Een programma dat wordt uitgevoerd door CMO STAMM en de BOKD. Beide partijen hebben elkaar gevonden in het gezamenlijk uitvoeren van een programma met een aantal dorpen die willen werken aan de vitaliteit en de leefbaarheid. In een team van vier personen (medewerkers van Gemeenten Coevorden en Aa en Hunze, CMO STAMM en BOKD), het team Vitale Dorpen.
Binnen de Regio Deal zijn de ontwikkelteams wonen en welzijn op zoek naar antwoorden op de vragen over de vitaliteit van dorpen en buurten en het langer thuis wonen. Hierbij komen vragen aan de orde over de samen-redzaamheid en de aanwezige voorzieningen op dorps- en buurtniveau.
Binnen de Regio Deal zijn de ontwikkelteams wonen en welzijn op zoek naar antwoorden op de vragen over de vitaliteit van dorpen en buurten en het langer thuis wonen. Hierbij komen vragen aan de orde over de samen-redzaamheid en de aanwezige voorzieningen op dorps- en buurtniveau. Welke behoeften en ambities leven hier? Hoe kunnen de gemeenten invloed hebben op de leefbaarheid van de dorpen en buurten?
Lees meer over de Vitale dorpen en buurten in Drenthe en Hardenberg.
In samenwerking met CMO STAMM, de sociale agenda van de provincie Drenthe en diverse andere Drentse samenwerkingspartners ondersteunt BOKD inwoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties bij het op peil houden van de leefbaarheid van dorpen en wijken. We experimenteren met nieuwe democratische vormen en in de eerste periode van 2021 zijn drie pilotgemeenten gestart, namelijk Tynaarlo, Aa en Hunze en Coevorden. In het kader van deze samenwerking delen wij graag mooie ontwikkelingen en initiatieven die te maken hebben met inwonerskracht in Drenthe.
Gemeente Midden-Drenthe heeft ervoor gekozen om in 2021 nieuw dorpenbeleid vorm te geven. Hoewel de gemeente zelf verantwoordelijk is voor het opgestelde dorpenbeleid zijn veel partijen betrokken bij de uitwerking. De gemeente is namelijk het gesprek aan gegaan met beleidsambtenaren, dorpscontactambtenaren, dorpsbelangenorganisaties, Welzijnswerk en het Dorpenoverleg Midden-Drenthe (waar ruim 20 dorpsbelangenorganisaties in vertegenwoordigd zijn) om tot nieuw het beleid te komen. Een mooi voorbeeld van dorpenbeleid dat gemaakt is mét inwoners, in plaats van voor inwoners.
De betrokkenheid van vrijwilligers bij de leefbaarheid in hun dorp en wijk is erg belangrijk. Dit heeft invloed op de identiteit van de dorpen en is belangrijk voor het gemeenschapsgevoel. Daarom stimuleert de gemeente Midden-Drenthe dat dorpsbelangorganisaties met elkaar en onderling in gesprek gaan over hun rol en toegevoegde waarde. Daarbij zorgt de gemeente ervoor dat ze uitnodigen en stimuleren en niet iets opleggen. Om de dorpsbelangorganisaties zo goed mogelijk te ondersteunen biedt de gemeente Midden-Drenthe maatwerk en worden nieuwe vormen van lokale democratie ontwikkeld.
Dorpsvisies zijn een belangrijk middel voor de communicatie met en tussen dorpen, dorpsbelangenorganisaties en gemeente. Samen met alle inwoners en anderen die zich betrokken voelen, praten over de (verschillende aspecten van) leefbaarheid, duurzaamheid en andere belangrijke onderwerpen voor de toekomst van een dorp. Hierdoor is een dorpsvisie een goed middel om de participatie in een dorp te bevorderen. Via dorpscontactambtenaren gaat de gemeente Midden-Drenthe vroegtijdig in overleg met een dorp over het voornemen om een dorpsvisie op te stellen. Ook is er een Incidenteel Fonds Dorpsvisies opgericht dat ervoor zorgt dat er budget is voor de totstandkoming van een dorpsvisie.
Wil je meer weten over het dorpenbeleid van Midden-Drenthe? Lees dan het rapport Dorpenbeleid Midden Drenthe – samenwerken vanuit vertrouwen.
In samenwerking met BOKD, de sociale agenda van de provincie Drenthe en diverse andere Drentse samenwerkingspartners ondersteunt CMO STAMM inwoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties bij het op peil houden van de leefbaarheid van dorpen en wijken. We experimenteren met nieuwe democratische vormen en in de eerste periode van 2021 zijn drie pilotgemeenten gestart, namelijk Tynaarlo, Aa en Hunze en Coevorden. In het kader van deze samenwerking delen wij graag mooie ontwikkelingen en initiatieven die te maken hebben met inwonerskracht in Drenthe.
Op veel plekken komen inwoners van dorpen en wijken met eigen plannen, wensen en initiatieven. Gemeenten kunnen samen met de inwoner het traject aan gaan om deze plannen, wensen en initiatieven uit te voeren. Om gemeenten hierbij te helpen organiseerde CMO STAMM, samen met organisatiepsycholoog en groepsconflictbemiddelaar Anke Siegers een masterclass rond het thema Nederland Kantelt. Hierin ging het over de kanteling van lokale democratie en nieuw organiseren. Er kwamen verschillende vragen aan bod gericht op nieuwe democratie. Hoe ga je als overheid anders om met de samenleving? Hoe geef je succesvol invulling aan inwonersparticipatie? Hoe geef je regie terug aan de burger en zijn omgeving?
Een ander initiatief rond dit thema is het inspiratiecafé van 1 oktober, georganiseerd door CMO STAMM en BOKD, in samenwerking met de provincie Drenthe. Het Inspiratiecafé bood de diverse genodigde gemeenten, welzijnsorganisaties, woningcorporaties en bewonersinitiatieven de mogelijkheid om netwerken te versterken, kennis, informatie en ervaringen te delen en inspiratie op te doen. In het eerste Inspiratiecafé deden we dit met een lezing van Liesbeth van de Wetering, een workshop van Femke Heythekker en met een oproep van Drentse jongeren tot meer samenwerking en zeggenschap. In de terugblik op dit inspiratiecafé lees je hier meer over.
Gemeenten die op een andere manier willen omgaan met de samenleving kunnen worden ondersteund vanuit de sociale agenda van de provincie Drenthe, in samenwerking met BOKD en CMO STAMM. Houd vooral onze website en social media in de gaten om nieuwe initiatieven op het gebied van nieuwe democratie te volgen en bij te wonen. In het nieuwe jaar staan er weer verschillende initiatieven op het programma. Voor meer informatie neem contact op met Fenna Bolding (F.bolding@cmostamm.nl), of Saskia Duursma (S.duursma@cmostamm.nl).
In ‘Samenwerken met Ervaring’ bundelen vier partners de krachten om met diverse pilots de inzet van ervaringswerkers op het gebied van armoede in Drenthe stevig op de kaart te zetten. Het inzetten van ervaringsdeskundigen is immers nog geen gemeengoed. Zo zorgen we dat armoede en laaggeletterdheid niet vóór, maar mét mensen wordt aangepakt. Eén van die ervaringswerkers is Remon van der Veen. Remon, 32 jaar en getrouwd, is woonachtig in Veendam. Hij is sinds september 2021 als ervaringswerker armoede en sociale uitsluiting bij de gemeente Noordenveld werkzaam. We ging en met hem in gesprek over zijn inzet in de pilot bij de gemeente Noordenveld.
In vier pilots gaan ervaringswerkers een half jaar aan de slag. Dit doen ze in verschillende typen organisaties. Een school, een commercieel bedrijf, een woningcorporatie en een gemeente. Daarbij wordt in kaart gebracht waar ze tegenaan lopen en wat hen helpt om hun werk goed te kunnen doen.
Terugkijkend heeft Remon meer bereikt dan hij ooit durfde te dromen. Vanuit zijn achtergrond waarin meerdere problemen speelden, waaronder armoede, begon hij aan een MBO-3 opleiding. Hij had een duidelijk doel voor ogen; een opleiding afronden, zichzelf vrij maken uit hulp van overheidsinstanties en zijn uitkering stopzetten.
Remon slaagde erin om zijn opleiding tot ervaringsdeskundige af te ronden en nu zet hij zijn ervaring in bij de gemeente Noordenveld. Hij geeft beleidsmakers inzicht in de leefwereld van mensen in armoede en sociale uitsluiting. Hij participeert in activiteiten van de organisatie ter bestrijding van armoede, steeds vanuit zijn eigen invalshoek. Hij beschrijft het als: “Ik heb een soort dubbele rol als ervaringsdeskundige. Ik sta zowel aan de kant van de gemeente, als ook aan die van de bewoners. Mijn doel is een brug te slaan tussen beide partijen.”
Blij verrast was Remon met de openheid en het enthousiasme waarmee hij is ontvangen. Hij merkt veel bereidwilligheid, ondanks het feit dat samenwerken met een ervaringsdeskundige hier nieuw is. Vanaf het eerste moment zei hij tegen iedereen bij de gemeente: “Ik hoop dat jullie van mij leren, maar ik hoop ook net zo hard van jullie te leren.’’ Dat heeft de afgelopen maanden geresulteerd in mooie en open gesprekken over armoede en uitsluiting. Ook zegt hij: “Ik had van tevoren niet gedacht dat ik zo enthousiast zou worden over het maken van beleid.”
Remon werkt op drie verschillende plekken: “Ik draai mee bij de gemeente waar het gaat over beleidsontwikkeling.’’ Daarnaast draait hij mee met de Noordenveldwerkers die zich inzetten voor schuldhulpverlening, waarbij hij met mensen in gesprek gaat over schuldenproblematiek. Tot slot neemt hij deel aan WiN (Welzijn in Noordenveld), waar hij zich inzet voor jongeren. Het is de bedoeling dat hij een maatje wordt voor jongeren en een soort koffieochtend gaat organiseren op scholen. Tot het zover is, wil hij graag verschillende gastlessen aan leerlingen geven. ‘’Ook nooit gedacht dat ik lesgeven zo leuk zou vinden’’ vertelt Remon lachend. Hij vindt het mooi om met verschillende facetten van werken bij de gemeente in aanraking te komen, namelijk met de beleidskant en met hoe het beleid tot uitvoering komt.
Remon weet wat het is om in armoede te leven en welke andere problemen daarbij komen kijken. In gesprekken merkt hij dat zijn ervaring als waardevol wordt gezien en bijdraagt aan een passende aanpak. Zo gaf hij advies over het sturen van een brief aan bewoners van de gemeente. Deze wordt verstuurd wanneer de gemeente een signaal krijgt van schulden. In de brief biedt de gemeente handreikingen voor hulp aan bewoners. Wat Remon betreft is dat heel goed bedoeld, maar niet effectief. “Ik zou zelf zo’n brief nooit openen. Zeker niet als er met koeienletters het logo van de gemeente op staat.” Bij financiële problemen hebben mensen vaak al een stapel ongeopende rekeningen. Een envelop met het logo van de gemeente wekt alleen maar angst voor nog een rekening. Die brief belandt simpelweg boven op de stapel, omdat ontkennen op dat moment makkelijker is, aldus Remon. Zijn advies was om de envelop zonder het logo van de gemeente te versturen, zodat deze eerder wordt geopend.
Remon hoopt zijn werk te kunnen voortzetten wanneer de pilot in maart 2022 afloopt. Vooral omdat hij nog zoveel zaken rondom armoede wil oppakken. Remon ziet hulp heel graag laagdrempeliger worden. Daar hoopt hij aan bij te kunnen dragen. Ook wil hij mensen duidelijk maken dat armoede niet alleen gaat over te weinig geld of over schulden. En praat met bewoners, niet over bewoners, voegt Remon nog toe.
“Ik ben natuurlijk nog niet klaar in maart en ik hoop dat gemeente Noordenveld de meerwaarde van mijn inzet ziet.’’ Ik werk zo hard mogelijk aan doelstellingen die ik vooraf met de gemeente heb opgesteld. Het zou echter wel heel idealistisch zijn om te verwachten dat die over drie maanden gehaald zijn.” Tot die tijd doet hij er alles aan om de meerwaarde van ervaringswerkers te laten zien. De signalen vanuit collega’s en gemeente zijn in ieder geval positief en daar bouwt hij op voort.
Op dinsdag 1 februari 2022 van 15.00-16.30 uur organiseert de projectgroep Samenwerken met ervaring een online bijeenkomst over ervaringsdeskundigheid. Marcel Niezen zal een inspiratieverhaal delen en vanuit de pilots van het project zullen een ervaringsdeskundige en werkgever vertellen over hun ervaringen. Ook is er ruimte voor interactie en zullen we samen nadenken over de toegevoegde waarde van ervaringsdeskundigheid voor armoedebestrijding. Het belooft een inspirerende middag te worden! Meer informatie over aanmeldingen volgt spoedig.
Het project “Samenwerken met ervaring” is een samenwerkingsverband van Moedige Dialoog Drenthe, de Tintengroep, Sterk uit armoede en CMO STAMM. Het project wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Drenthe. Waarvoor dank!
Ondanks jarenlange inzet neemt schooluitval en schoolverzuim niet af. Dat is de conclusie van een verkennend onderzoek in het regionale kennis- en leeratelier Samenhang preventie en hulpverlening van C4Youth. Het goede nieuws is: er zijn veel kansen tot verbetering en men wil hiermee aan de slag gaan in het kennisatelier. In dit artikel vind je een overzicht van de stand van zaken en nemen we je mee in de vervolgstappen.
Sinds maart 2020 werken bijna 20 partners uit de praktijk, onderzoek, beleid en onderwijs samen in het kennisatelier ‘Samenhang preventie en hulpverlening’ van C4Youth om schoolverzuim en schooluitval te voorkomen. Ook willen ze ervoor zorgen dat kinderen en ouders hulp en zorg krijgen op de plek dichtbij huis. In de aanpak wordt kennis en expertise vanuit onderzoek, wetenschap, praktijk gecombineerd met inbreng van jongeren en ouders.
Uit landelijke cijfers over schoolverzuim- en schooluitval van jongeren in Nederland blijkt dat het aantal thuiszitters en het schoolverzuim nog steeds toeneemt. Er zijn in ons land verschillende initiatieven om schoolverzuim en schooluitval aan te pakken, zoals het Thuiszitterspact, ‘de Kracht om door te zetten’ en ‘Met andere ogen’.
Belangrijke elementen in al deze initiatieven zijn:
Het feitenblad van de Regionale Kenniswerkplaats Jeugd en Gezin Centraal (Doornwaard et al., 2021) biedt een mooi overzicht van factoren die een rol spelen bij schoolverzuim en schooluitval. Denk hierbij aan factoren zoals maatschappelijke nadruk op prestatie en excellentie, de inrichting van het onderwijssysteem, het schoolklimaat of samenwerking tussen jongeren, ouders en zorgprofessionals.
Uit de literatuurstudie blijkt dat individuele knelpunten in de leerontwikkeling van jongeren niet los kunnen worden gezien van de bredere maatschappelijke context en sociale omgeving waarin zij optreden. De aanpak van schoolstress, prestatiedruk, schoolverzuim/thuiszitten en schooluitval kan dan ook alleen succesvol zijn als er op meerdere niveaus tegelijk een verandering in gang wordt gezet (Doornwaard et al., 2021). Er werden zes aanbevelingen geformuleerd:
Ondanks alle inzichten en bestaande initiatieven, lukt het ons nog steeds niet om schoolverzuim en schooluitval te verminderen. In het kennisatelier ‘Samenhang preventie en hulpverlening’ van C4Youth zijn de afgelopen periode daarom gesprekken gevoerd met professionals uit het werkveld en met jongeren en ouders. Hen is gevraagd wat er nodig is om schoolverzuim en schooluitval wel te kunnen verminderen.
Kansen en oplossingsrichtingen volgens professionals:
Kansen en oplossingsrichtingen volgens jongeren:
Kansen en oplossingsrichtingen volgens ouders:
Uit het verkennende onderzoek blijkt dat professionals, jongeren en ouders overlappende behoeften hebben. Denk aan de wens voor oprechte aandacht, echt luisteren, het creëren van eigenaarschap, mogelijkheden voor het personaliseren van leerroutes (maatwerk) en kleinschalig onderwijs, het centraal stellen van het kind en zijn of haar talenten, de mogelijkheid om zorg of begeleiding te realiseren binnen de school, of aan de wens om positief te prikkelen (bv. door middel van een strippenkaart om verlof op te nemen). Deze overkoepelende elementen vormen de basis voor experimenten om schooluitval en schoolverzuim te voorkomen.
Uit de gesprekken met ouders en jongeren komt naar voren dat echt luisteren, oprechte aandacht en eigenaarschap drie heel belangrijke waarden zijn. In het laatste atelier in december gingen jongeren, ouders en professionals met elkaar in gesprek om deze thema’s nader uit te diepen. Dit leverde interessante en belangrijke inzichten op die we in het atelier in januari nader gaan uitwerken tot concrete oplossingsrichtingen.
Wil je meedenken, meedoen of meer informatie? Je bent van harte uitgenodigd! Neem gerust contact op met een van de projectleiders: Hermien Maarsingh (h.maarsingh@cmostamm.nl of 06-46078333) of Wilco van der Meer (wilco.van.der.meer@ggd.groningen.nl of 06-46291813).
Groninger overheden, Democratie in Actie en CMO STAMM organiseerden op 14 oktober de Werkdag participatie. Ruim 100 ambtenaren uit de provincie kwamen in de voormalige universiteit ‘De Biotoop’ in Haren samen om het netwerk van collega’s te versterken en goede participatie vorm te geven.
In het ochtendprogramma passeerden goede voorbeelden van Groningse samenwerking bij het versterken van de democratie de revue. Zo werkte Jannie Rijkaart (directieadviseur gemeente Oldambt) met de Quick Scan Lokale Democratie samen met raad, college, ambtenaren en inwoners aan een verbeteragenda voor een sterkere lokale democratie. Inmiddels begeleidt zij ook andere Groningse gemeenten hierbij. Paula Grit (raadsadviseur gemeente Midden-Groningen) werkte in de leerkring ‘digitale democratie’ met de provincie en de Groningse gemeenten aan een eigen digitaal participatieplatform. Hiermee kon Midden-Groningen inwoners digitaal ideeën laten indienen en de gelden verdelen. Bijvoorbeeld bij projecten voor het Nationaal Programma Groningen ter stimulering van de leefbaarheid en toekomst van Groningen.
Albert Jan Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden ging in op de essentie van de democratie en de kansen die hij ziet om de democratie in Nederland en specifiek in Groningen te versterken. De democratie onderscheidt hij in drie typen:
Qua participatie stelt Albert Jan dat ‘de kleuterschool van participatie is afgerond’. We weten nu hoe op ‘kleine’ schaal goede samenwerking tussen overheid en inwoners te organiseren is. Denk aan speeltuinen en groenvoorzieningen. Daarentegen staat Nederland nu voor grote uitdagingen zoals de energietransitie en de woningbouwopgave. Geïnspireerd op het gedachtegoed van Alexis de Tocqueville (1805–1859) ziet Kruiter de oplossing voor deze opgaven in een sterke(re) maatschappelijke democratie. Hier werken inwoners vanuit een ‘welbegrepen eigenbelang’ samen aan opgaven in de samenleving: je moet concessies doen aan jouw directe belang in het kader van het algemeen belang en anderen doen dat ook. Het eigenbelang is welbegrepen.
Groningen kenmerkt zich volgens Kruiter door een cultuur waar de pijnpunten en zorgen door de inwoners onderling wel besproken worden, maar niet worden uitgesproken naar het bestuur. Dit is terug te voeren op de cultuurhistorie van Groningen met de relatie tussen herenboeren en arbeiders. De arbeiders spraken wel onderling over wat hen bezighield, maar spraken dit niet uit naar de herenboeren uit angst voor ontslag.
Kruiter legt de lat hoog: Groningen heeft de ingrediënten om de beste democratie ter wereld te worden. Om dit te bereiken geeft hij een aantal tips:
In de middag stonden verschillende workshops geprogrammeerd om de deelnemers verder te helpen met de dilemma’s en vragen die zij hebben bij het vormgeven van participatie. Voorbeeld hiervan is de workshop van Joop Hofman, die liet zien hoe in Deventer met de geveltuinacademie een wijk zichzelf blijvend kan organiseren en activeren. Ook namen Fred Stol en Maartje Keijzer met een rollenspel de aanwezigen mee in het werken aan ambtelijk vakmanschap bij participatie. Mede-ontwerper van de provinciale Participatieleidraad Marte Kappert liet zien welke vragen je jezelf moet stellen bij het ontwerpen van een participatieproces en welke tools daar vervolgens mogelijk bij passen. Maartje ter Veen liet zien hoe in Onderdendam het gesprek wordt gevoerd over de inrichting van wijk- en dorpsdemocratie.
De werkdag was een van de activiteiten die de Groningse werkgroep participatie organiseerde om het netwerk van Groningse overheden dat samenwerkt aan de lokale democratie te versterken. Jannie Rijkaart en Paula Grit riepen de aanwezigen daarom op om met suggesties en behoeften te komen waar ook in 2022 samen aan gewerkt kan worden.
Bekijk een foto-impressie van de dag door Wymer Praamstra.