Reality check – verwachtingen van burgers en gemeenten

11 februari 2016

Burgers en overheden staan in een nieuwe relatie met elkaar. Het moet anders, beter en met elkaar. Dit is nog een grote zoektocht. Een vraag die zich hierbij opdringt, is: hebben burgers en gemeenten hierover wel de juiste verwachtingen van elkaar?

Belangrijk, want het is moeilijk uit de startblokken te komen als de verwachtingen – vaak onbewust – te ver uit elkaar liggen.

CMO STAMM en Sociaal Planbureau Groningen deden daarvoor een reality check in de provincie Groningen. We vroegen burgers en gemeenten welke beelden en verwachtingen ze van elkaar hebben. Deze vragen zijn eind 2015 voorgelegd aan ambtenaren, wethouders en raadsleden van alle Groninger gemeenten en aan het Groninger panel van 3.300 burgers in de provincie Groningen (respons: 48% panel en 10% gemeenten).

Reality check

Een reality check blijkt geen overbodige luxe, want we zien dat gemeenten en burgers in Groningen op nogal wat punten opvallend verschillende beelden en verwachtingen hebben. In andere provincies komt ditzelfde beeld uit vergelijkbare onderzoeken naar voren.

De opvallendste uitkomst is dat beide partijen denken dat ze weten wat de ander wil en verwacht, maar dat is lang niet altijd zo. Gelukkig vinden beiden dat ze  móeten samenwerken om samen burgerinitiatieven te realiseren (beide ruim 85%).

De prestaties van gemeenten worden opmerkelijk anders beleefd door burgers dan door gemeenten.
We vroegen burgers of gemeenten goed samenwerken met bewoners om de ideeën van bewoners te realiseren. Minder dan 1 op de 5 burgers vindt dat er goed wordt samengewerkt met burgers om hun ideeën te realiseren, terwijl het beeld bij het merendeel van de gemeenten is dat er goed wordt samengewerkt (71%). In het verlengde hiervan zien we dezelfde uiteenlopende beelden, bijvoorbeeld dat 1 op de 6 burgers ervaart dat burgers voldoende ruimte krijgen om hun ideeën te realiseren, tegen 6 op de 10 gemeenten.

Burgers in Groningen willen wel voor verandering gaan – ‘het is nodig in deze tijd’ –, maar verwachten, net als de gemeenten, dat de gemeenten met burgers samenwerken om burgerinitiatieven te realiseren. Oók verwacht een ruime meerderheid van de burgers dat de gemeente altijd toezicht houdt op de initiatieven van burgers. Echter, hierin verschillen ze erg van gemeenten. Dat er best wat regels kunnen worden afgeschaft, dat vinden burgers en gemeenten wel weer beide.

Nieuwe communicatie

De reality check laat zien dat de werkelijkheden van gemeenten en burgers best ver uit elkaar liggen. Om meer vanuit dezelfde werkelijkheid en urgentie samen te werken, is een open en gelijkwaardige communicatie vereist. Ga als gemeenten een open en gelijkwaardige dialoog aan met de burgers. Deze dialoog heeft een positieve insteek: ze gaat uit van en geeft ruimte aan de ambitie en daadkracht die er in de samenleving speelt. Nodig en daag burgers uit om eigen kracht en creativiteit maximaal te benutten.

Meer informatie

Meer informatie over de reality check, burgerkracht en overheidsparticipatie?
CMO STAMM heeft veel ervaring met het stimuleren en faciliteren van overheidsparticipatie en burgerkracht. We maken hierbij graag gebruik van prachtige beproefde methodieken en onderweg ontwikkelden we een groeiend aantal eigen methodes.