We maken ons zorgen over de democratie. De politiek lijkt steeds verder af te staan van de burgers. Daarnaast ontstaat er een tweedeling in de samenleving en worden tegenstelingen steeds scherper. Ondertussen zien raden en staten dat de legitimiteit van politiek en bestuur onder druk komt te staan. Allerlei adviezen bepleiten aanvullende vormen van democratie waardoor  inwoners zich weer gehoord moeten voelen. Maar wat betekent dat voor de legitimiteit? Wordt die sterker voor iedereen of alleen voor de groep die participeert? En wat wordt de rol van de raden en staten hierbij? Daarover willen we met elkaar van gedachten wisselen op de VB Noord studiemiddag van 24 maart 2017 in Assen.

Zowel vanuit de ambtelijke organisatie (met steeds meer ruimte voor participatie), als door inwoners, als in de politiek (G1000, Dorpentop, burgerbegroting) worden allerlei experimenten gestart waarbij inwoners direct worden betrokken bij het maken van beleid en keuzes voor specifieke gebieden of thema’s. Op die manier participeren inwoners bij het tot stand komen van de inhoud van overheidsbeleid, het maken van plannen of bij de besluitvorming. Daarnaast kent bijna iedere gemeente en provincie een Right to Challenge, waarbij de inwoners ook meedenken over de uitvoering. Aan aandacht voor  het (verbeteren van de)  legitimiteit van politiek, bestuur en beleid en lijkt geen gebrek. Toch delen velen de conclusie dat het vertrouwen in de overheid afneemt en dat de politiek de burger niet meer bereikt. Waar ligt de oorzaak van deze ogenschijnlijke tegenstelling? Deze lijkt te liggen in de participatieparadox: participatie leidt tot verhoging van de legitimiteit, maar slechts bij de beperkte groep die  hieraan deelneemt.

Hoe werkt dit uit op de niet-deelnemers? Neemt de legitimiteit onder deze groep inwoners af?  Is er zicht op de belangen van deze mensen? Zijn deze ook onderdeel van het besluitvormingsproces?  Tijdens de studiemiddag willen we een aantal  vragen met elkaar verkennen: is er echt een probleem met het vertrouwen van inwoners in de overheid? En is dat dan ook een probleem in de legitimiteit van besluitvorming? Kun je dat probleem oplossen door andere vormen van democratie?

Henk van der Kolk (Universiteit Twente) verkent met ons de veronderstelde crisis in legitimiteit: wat speelt er eigenlijk en kunnen we het probleem duiden als we kijken naar de deelname en het stemgedrag bij lokale en nationale verkiezingen? Hermien Maarsingh (CMO STAMM) behandelt de vraag wat wel en niet werkt in het betrekken van inwoners. Wat zijn de voors en tegens van de verschillende instrumenten die worden ingezet? Annemarie Kok (auteur van het in februari verschenen RUG-essay Binding genoeg. De stad en het geheim van aangenaam samenleven) ten slotte, gaat in op de vraag wat de burger eigenlijk wil. Is er behoefte aan daadkrachtig bestuur, herkenbaarheid of is het misschien iets heel anders?

Vervolgens willen we in drie workshops de ervaringen die zijn opgedaan met deze initiatieven bespreken. De eerste workshop is vanuit de gemeente Groningen, die actief is met allerlei vormen van participatie (G1000, Coöperatieve Wijkraad, Open Raad). Wat levert dit op voor de gemeente en de inwoners? De tweede workshop is van de provincie Drenthe die in haar communicatie rekening houdt met de verschillende burgerschapsstijlen, lukt het om dan meer mensen te bereiken? Tenslotte kijken we in de derde workshop naar de G1000 beweging aan de hand van de ervaringen met de Dorpentop in Friesland. Doarpswurk werkt hard aan het doorvertalen van de gemaakte plannen, wat komen ze daarbij tegen? Na de workshops komen we terug om met elkaar in debat te gaan over: wat leveren de vormen van nieuwe democratie ons op? Bieden ze een oplossing voor het legitimiteitsvraagstuk?

Tijdens de bijeenkomst is een map met interessante artikelen en achtergrondmateriaal beschikbaar voor de deelnemers. Na de bijeenkomst wordt een verslag op de website geplaatst. Nadere informatie is te vinden op onze website: www.vbnoord.nl. U kunt zich via de website aanmelden voor de bijeenkomst. Kosten voor inschrijving bedragen €45, -.  Voor studenten en medewerkers van gemeenten met een deelneming in de VB Noord is de bijeenkomst gratis. Heeft u nog vragen of opmerkingen? Mail dan aan info@vbnoord.nl.

Programma

Aanmelden

Inschrijven kan via de website www.vbnoord.nl.