Alliantie van Kracht maakt duidelijk: Maatwerk is nodig bij bestrijden Armoede

16 april 2020

Aanleiding

De Rijksuniversiteit Groningen brengt samen met Sociaal Planbureau Groningen de intergenerationele armoede in de Veenkoloniën wetenschappelijk in kaart. De partijen doen dit op initiatief van de Alliantie van Kracht. Het betreft een meerjarig onderzoek dat zich volgens onderzoeker Arjen Edzes nu op de helft bevindt. Na het interviewen van 27 gezinnen is een van de bevindingen dat dé arme niet bestaat. En dat dus, bij de bestrijding van armoede, maatwerk nodig is. Alleenstaande moeders met een kind vormen in de Veenkoloniën de grootste groep armen.

Uitdaging

Ondanks alle maatregelen uit het verleden, lijkt het totaal aandeel arme huishoudens in de Veenkoloniën iets te stijgen. Het aandeel langdurige armoede blijft redelijk stabiel. Een andere trend is dat het vooral kinderen en ouderen (90+) zijn die door armoede getroffen zijn. Kijk je naar het landelijk beeld, dan valt op dat er bovengemiddelde armoede bestaat in Oost-Groningen en in de stad Groningen. Naast mensen die opklimmen uit de armoede of er juist invallen, is er ook een groep, 8%, die permanent arm is. De totale groep arme huishoudens laat zich als volgt typeren: 34% behoort tot eenpersoonshuishoudens, 15% tot alleenstaande ouders en 27% tot huishoudens met minderjarige kinderen. In de Veenkoloniën heeft bijna een derde van de ouders met een laag inkomen kinderen met eveneens een laag inkomen. Dat is vijf keer zo vaak als bij de totale groep ouders in het gebied. Hoe zorgen we ervoor dat er perspectief komt voor deze groep?

Aanpak

De RUG onderzoekt hoe en of armoede van generatie op generatie doorgegeven wordt. Ze vergeleken het inkomen van vaders en moeders van jongvolwassen kinderen (22 t/m 26 jaar) met het inkomen van die kinderen. Het onderzoek laat zien dat 74% van de ouders met een bijstandsuitkering kinderen heeft die ook een bijstandsuitkering hebben. Het onderzoek is onderdeel van een onderzoeksprogramma naar ‘generatie-armoede’. Wij hebben de onderzoeksuitkomsten gebundeld in een feitenblad. Op dit feitenblad is niet alleen informatie te vinden over generatie-armoede, maar ook over lage inkomens in de Veenkoloniën. Er is gebruik gemaakt van de meest recente cijfers van CBS, over 2017. Zie ook het Feitenblad ‘Armoede van generatie op generatie’ van Sociaal Planbureau Groningen.

Resultaten

Maar liefst 75% van de ouders met een bijstandsuitkering heeft kinderen die later ook de bijstand induiken. Onderzoekers van de RUG ontdekten dat het niet zozeer te maken heeft met de buurt of de regio waar kinderen opgroeien. Er liggen andere mechanismen aan ten grondslag, zoals werken in plaats van leren, kinderen geen besef van geld bijbrengen, een sterke plaatsbinding enzovoort. Het laat zich niet goed voorspellen.

We kwamen er achter dat er veel aandacht nodig is voor diversiteit, voor het stimuleren van nieuwe generaties in studie en werk en voor veel meer dus dan financiën alleen. Concrete belemmeringen zoals de kostendelersnorm, schulden uit erfenis en de overgang van school naar studie moeten worden opgeruimd. Edzes beveelt investeringen in goede arbeidsplaatsen aan, vroegsignalering van problemen, een grotere betrokkenheid in studie/werkkeuzes en steun die ‘empowered’ ofwel leidt tot het benutten van de eigen capaciteiten.