Tekst vergroten Tekst verkleinen Letter afstand vergroten Letter afstand verkleinen
Annelies Kassenberg en Saskia Duursma

Belangrijke rol voor studenten bij doorbreken generatie­armoede in de Veenkoloniën.

Generatiearmoede in de Veenkoloniën is een groot en complex vraagstuk. Een effectieve aanpak om deze vorm van armoede terug te dringen in het gebied ontbreekt vooralsnog. Samen met de partners van de Alliantie van Kracht startte de Hanzehogeschool daarom in februari 2024 met de Innovatiewerkplaats (IWP) Generatiearmoede. Binnen de IWP is een belangrijke rol weggelegd voor studenten. “De armoedebestrijding heeft de afgelopen jaren niet geleverd wat het wel had moeten doen.”

Dat de focus van de IWP ligt op de Veenkoloniën is zeker geen toeval. Het is een gebied waar 14.000 gezinnen in armoede leven en het is het grootste plattelandsgebied in Nederland met deze armoedeproblematiek. Een kind dat opgroeit in armoede heeft twee keer zoveel kans om later ook in armoede terecht te komen. “Mensen in dit gebied leven al generatie op generatie in armoede en hebben daardoor een laag zelfbeeld”, zegt lector Jeugd & Leefomgeving Annelies Kassenberg. “Ouders zeggen ook tegen hun kinderen: ‘wij zijn een dubbeltje dus jij zult ook wel geen kwartje worden’. Omdat generatiearmoede zo hardnekkig is, hebben we bewust veel aandacht voor de kinderen. Door kinderen alle kansen te bieden, en de wereld voor hen te verbreden, willen we onderzoeken of het voor de kinderen wel lukt om het patroon te doorbreken.”

Alliantie van Kracht

De IWP Generatiearmoede komt voort uit de Alliantie van Kracht. Kassenberg: “Wij schreven een jaar geleden samen met de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en CMO STAMM mee aan een gedeelte van het programmaplan van de Alliantie van Kracht. We proberen met het programmaplan zichtbaar te maken wat we willen bereiken en vooral hoe. Het zijn langetermijndoelen over een periode van twintig jaar. Binnen de Alliantie van Kracht zijn veel partijen, zoals de Hanzehogeschool en de RUG, woningbouwverenigingen, gemeenten, zorg- en welzijnsinstanties en ervaringsdeskundigen, bezig met interventies om generatiearmoede in de Veenkoloniën tegen te gaan. We vinden vanuit de Alliantie van Kracht dat we cyclisch moeten werken aan verbetering. Ook omdat we op dit moment niet weten welke interventies effectief zijn en welke niet. Onderzoek is daarom opgenomen in het programmaplan en vormt een heel belangrijk onderdeel. Daarin monitoren we enerzijds kwantitatief welke interventies worden gedaan en wat dat oplevert. Daarnaast willen we ook meer verdiepend inzicht waarom iets werkt en voor wie. We willen veel beter weten hoe deze interventies worden ervaren door zowel mensen die leven in armoede, als de professionals die de interventies uitvoeren. Voor het werkveld is het heel interessant om antwoorden te krijgen op deze kleine onderzoeksvragen en voor onze studenten zijn het precies de juiste vragen om onderzoek naar te doen.”

Saskia Duursma, adviseur bij CMO STAMM, is programmaleider binnen de Alliantie van Kracht. Ze zegt over het belang van de innovatiewerkplaats: “We zoeken al jaren naar oplossingen om het vraagstuk generatiearmoede te doorbreken. Uit onderzoek van de RUG vallen drie dingen op: we moeten maatwerk leveren, stoppen met alles wat projecten is en inzetten op de lange termijn en het derde is dat we eigenlijk niet goed weten wat wel en niet goed werkt. Er is maar één bewezen effectieve interventie en dat is motivational interviewing. Voor de rest doen we als het gaat om armoedebestrijding veel op onderbuikgevoel en ervaring die we hebben. Als we de komende twintig jaar echt stappen willen zetten om generatiearmoede te doorbreken, dan moeten we bij alles wat we doen er een vergrootglas bovenhouden en afvragen ‘is het effectief’? Ervaren de mensen over wie het gaat dat er iets voor hen verbetert? De studenten gaan bij iedere interventie onderzoeken of het ons in de goede richting helpt. De armoedebestrijding heeft de afgelopen jaren niet geleverd wat het wel had moeten doen. Er komen steeds meer mensen in armoede terecht. We moeten beter weten wat werkt wel en wat werkt niet. De juiste aanpak uitrollen kan niet zonder een effectiviteitsmeting. Hierin spelen studenten een belangrijke rol. We kunnen heel veel leren van de mensen waar het over gaat.”

Onderzoeksvragen

Vijf studenten gaan het komende semester aan de slag bij welzijnsorganisatie Tinten. Studenten gaan in kaart brengen welke armoede-interventies er zijn en daar een handige visual van maken. Dat helpt sociaal werkers en verwijzers in hun dagelijkse praktijk. Na de zomer is het de bedoeling dat er meer studenten onderdak krijgen binnen de IWP Generatiearmoede. Aan onderzoeksvragen geen gebrek, vertelt Duursma: “Naast de onderzoeksvragen vanuit Tinten, gloren er op korte termijn ook onderzoeksvragen rondom het programma Kansrijk Talent. Insteek van het programma is om mensen die nu nog geen baan hebben te begeleiden naar werk of een vervolgstap in hun ontwikkeling naar werk. Het programma richt zich op de basale vaardigheden in samenwerking met het bedrijfsleven. Wij denken dat dit heel effectief is, maar dat weten we niet zeker. Interventies, waarbij we vermoeden dat ze kansrijk zijn, willen we door studenten laten toetsen op effectiviteit. Naast Kansrijk Talent zijn er meer projecten waarbij we denken dat ze helpend zijn, bijvoorbeeld Kansrijk Groningen en Kansen voor Kinderen. Dat zijn grote programma’s die inzetten op het doorbreken van armoede, waarin we veel vertrouwen hebben dat ze werkend zijn. We doen er binnen die programma’s veel aan om vanuit de ervaring van de mensen om wie het gaat aan te tonen dat het voor de hen werkende initiatieven zijn om uit de armoede te komen.”

Argwanend

Werken in de Veenkoloniën is soms lastig voor professionals, omdat je met mensen te maken hebt die argwanend zijn. “Ze hebben vaak weinig op met overheid en professionals, omdat ze het gevoel hebben dat deze instanties er niet voor hen zijn”, zegt Kassenberg. “Door vertrouwen op te bouwen willen we daar doorheen breken. Dat kost tijd en is zeker niet makkelijk.” Duursma voegt eraan toe: “Binnen de Alliantie van Kracht werken we veel met ervaringsdeskundigen, dat zijn mensen die zelf in de armoede hebben gezeten en eruit gekomen zijn. Ze helpen ons richting te geven aan het programma.” Kassenberg en Duursma denken dat studenten makkelijker het vertrouwen kunnen winnen van de mensen in de regio. “We hopen dat studenten minder bedreigend zijn voor bewoners, omdat ze jong en nog aan het leren zijn. Wellicht komen we makkelijker binnen bij mensen en komen studenten aan informatie waar professionals minder snel aan komen”, aldus Kassenberg.

Generatiearmoede doorbreken

Wanneer is het doel van de IWP Generatiearmoede bereikt? Duursma: “Voor mij is het geslaagd als we beter weten wat wel en niet werkt om generatiearmoede te doorbreken en dat we dat doen door de professional van de toekomst op te leiden.” Kassenberg voegt eraan toe: “Vanuit het hbo hebben we altijd gezegd dat lectoraten bestaan om de driehoek onderwijs, onderzoek en werkveld te bedienen. We gaan hopelijk een mooie bijdrage leveren aan het onderzoek, waarbij we meer inzicht gaan krijgen in wat werkt in de Veenkoloniën. Daarnaast bieden we een prachtige kans om onze studenten onderzoek te laten doen. Ook het werkveld zit op onderzoek te wachten, omdat ze veel vragen hebben waar ze meer inzichten in willen hebben. De facetten onderzoek, onderwijs en werkveld worden bediend binnen deze IWP.”

Na de zomer is er nog genoeg plek voor nieuwe studenten, zegt Kassenberg. “We richten ons niet op studenten van één specifieke opleiding, de vraagstukken zijn schooloverstijgend. Welke eigenschappen je moeten hebben als student? Je moet vooral compassie hebben met de doelgroep, oprecht geïnteresseerd zijn, een onderzoekende houding hebben en nieuwsgierig zijn.”

Hoe kun je als bestuurder of beleidsmaker rekening houden met de stem van toekomstige generaties, zodat jij nu beslissingen kunt nemen met het oog op de Brede Welvaart van later? CMO STAMM biedt twee typen workshops aan die beleidsmakers helpen om antwoord te geven op deze vraag. We ondersteunen jouw organisatie graag bij dit vraagstuk met deze workshops.

Toekomstscenario’s als methodiek om langetermijneffecten van brede welvaart in beeld te brengen

Op basis van toekomstscenario’s ontwikkelde CMO STAMM in het afgelopen jaar een methodiek om beleidsmakers te ondersteunen om deze langetermijneffecten voor de brede welvaart in beeld te brengen. Deze methodiek stelt bestuurders en beleidsmakers in staat om op simpele, maar effectieve wijze de stem van toekomstige generaties mee te nemen in hun beslissingen en beleidsinterventies.

We bieden 2 type workshops aan:

Workshop 1: Hoe denken inwoners in jouw regio over hun toekomst, bijvoorbeeld naar aanleiding van een beleidsinterventie?
Doelgroep: inwoners
Tijdsduur: circa 2 uur

In deze workshop draait het allemaal om de stem van de inwoners. In groepjes denken inwoners na over de positieve en negatieve effecten van verschillende toekomstscenario’s op de acht dimensies van brede welvaart.

Op basis van deze workshop deden we bijvoorbeeld onderzoek naar de positieve en negatieve effecten van een mogelijke Lelylijn op de brede welvaart van inwoners op verschillende plekken langs één van de mogelijk tracés. Lees hier meer informatie over dit onderzoek.

Workshop 2: Hoe kun je als beleidsmaker of bestuurder nu keuzes maken met het oog op de toekomst?
Doelgroep: beleidsmakers of bestuurders
Tijdsduur: circa 2 uur

Deze workshop is specifiek voor beleidsmakers en bestuurders. Deelnemers leven zich middels personakaarten in op een toekomstscenario. In groepjes brengen zij in beeld wat de positieve en negatieve effecten zijn van dit toekomstscenario, en identificeren de beleidskeuzes die aan dit scenario ten grondslag lagen. We bespreken tijdens de workshop ook wat we als beleidsmaker of bestuurder nu kunnen doen om bepaalde scenario’s te voorkomen of juist daar naartoe te bewegen.

Deze workshop hebben we bijvoorbeeld ingezet voor de provincie Drenthe tijdens een werksessie over de nieuwe omgevingsvisie 2040. Maar ook voor de provincie Groningen in de training Brede Welvaart later voor provinciale beleidsmakers.

Geïnteresseerd?

Is jouw organisatie geïnteresseerd in het volgen van één van onze zakelijke incompany workshops? Of willen jullie sparren over de ontwikkeling van brede welvaart? Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag! Meld je dan aan via Aleid Brouwer, bijzonder hoogleraar Brede welvaart en onderzoeker. Dit kan per mail: a.brouwer@cmostamm.nl. Ook voor vragen over de workshops kun je bij Aleid terecht.

In het Noorden blijft discriminatie op basis van herkomst en huidskleur de meest gerapporteerde discriminatiegrond. Dit blijkt uit de Monitor Discriminatie 2023 Noord-Nederland, opgesteld met cijfers van de drie noordelijke meldpunten, de Politie Eenheid Noord-Nederland en het College voor de Rechten van de Mens (CRM). Het aantal gemelde incidenten steeg overal: bij de meldpunten (van 559 naar 601), bij de politie (van 529 naar 639), en bij het CRM (van 37 naar 39).

Racisme, discriminatie op grond van herkomst en huidskleur, is wederom de meest gemelde discriminatiegrond bij de meldpunten in Noord-Nederland. Bijna de helft (49%) van de meldingen in Noord-Nederland had betrekking op racisme. Van de meldingen die bij het meldpunt in Drenthe binnenkwamen was dit iets meer dan de helft (52%). Ook bij de politie had het merendeel van de meldingen betrekking op racisme. Deze trend van racisme als meest gemelde discriminatiegrond heeft zich zowel in het afgelopen jaar als het jaar ervoor voortgezet.

Discriminatie op grond van handicap/chronische ziekte

Het aantal meldingen over handicap/chronische ziekte (59 meldingen) bij de meldpunten was lager dan het voorgaande jaar, met een daling van 7%. In Drenthe was deze daling sterker. Het aantal meldingen op grond van handicap/chronische ziekte ging van 19 in 2022 naar 11 in 2023. Dit is tegenstrijdig met de trend van voorgaande jaren waarin de meldingen op handicap/chronische ziekte sinds de inwerkingtreding van het VN-verdrag 2016 elk jaar toenamen. Bij de politie wordt discriminatie op grond van handicap/chronische ziekte nauwelijks gemeld (2%).

Discriminatie op de arbeidsmarkt

Het meest voorkomende terrein in 2023 was discriminatie op de arbeidsmarkt. De meldpunten ontvingen hierover 117 meldingen. In Drenthe ging dit om 20 meldingen.

Discriminatie op de arbeidsmarkt kent veel vormen. Je baan verliezen omdat je zwanger bent, niet uitgenodigd worden voor een sollicitatiegesprek omdat je geen Nederlandse achternaam hebt, of worden uitgescholden op de werkvloer vanwege je seksualiteit. Arbeidsmarktdiscriminatie maakt veel impact. Het heeft niet alleen gevolgen voor het welzijn van het individu, maar ook op de inkomenszekerheid.

Belangrijke ontwikkelingen

2023 was voor de Meldpunten een jaar waarin belangrijke vooruitgang werd geboekt. Er is hard gewerkt aan de oprichting van een gemeenschappelijk meldsysteem en uniforme naamgeving in heel Nederland. Sinds januari 2024 hebben alle Nederlandse burgers toegang tot één centraal meldpunt, één enkel telefoonnummer en één gecentraliseerde website om discriminatie te rapporteren. Deze nieuwe aanpak vereenvoudigt en verbetert de toegang tot meldingen van discriminatie voor alle burgers. Via het nationale meldpunt Discriminatie.nl wordt de melder automatisch doorgestuurd naar het regionale Meldpunt.

Sinds 2011 faciliteert CMO STAMM de antidiscriminatievoorziening voor 11 Drentse gemeenten.

Bekijk of download de Monitor Discriminatie Noord-Nederland 2023

Dorpscoöperatie MiddelSoam in Middelstum vierde afgelopen jaar haar vijfjarig bestaan. De coöperatie streeft naar het organiseren van onderlinge solidariteit, hulp en aandacht in Middelstum en omliggende dorpen. Zo is er een dorpsloket, waar inwoners van Middelstum elkaar vinden voor diverse vormen van hulp, steun en zorg die zij elkaar aanbieden. Om stil te staan bij wat er de afgelopen vijf jaar allemaal bereikt is en om de koers van de toekomst te bepalen, is een dorpsenquête uitgezet. Deze enquête bood inwoners de gelegenheid om hun stem te laten horen.

De kracht van Middelstum

De resultaten van de dorpsenquête laten duidelijk zien dat inwoners van Middelstum en omliggende dorpen een diepe trots koesteren voor hun leefomgeving. De natuur, de voorzieningen, de verenigingen en vooral de onderlinge verbondenheid (waarbij MiddelSoam een cruciale rol speelt) dragen bij aan deze trots. Naoberschap viert hoogtij in Middelstum. Bovendien kwam uit de enquête naar voren dat er veel enthousiasme bestaat voor het idee van een film die de kracht van het dorp in beeld brengt.

Advies en ondersteuning

Bij de oprichting van de dorpscoöperatie vijf jaar geleden adviseerde en ondersteunde CMO STAMM de initiatiefgroep. Sindsdien is CMO STAMM betrokken gebleven en opnieuw gevraagd om te ondersteunen bij deze recente dorpsenquête.

Benieuwd naar wat CMO STAMM voor jouw initiatief kan betekenen? Neem dan contact op met Fenna Bolding.

Hoe vind je als sportvereniging voldoende vrijwilligers? En hoe ga je om met stijgende kosten en dalende ledenaantallen? Bij deze vragen stonden we stil op het eerste lokale Sportcongres Oldambt op 17 april 2024. Het congres, georganiseerd door de gemeente Oldambt in samenwerking met CMO STAMM en Huis voor de Sport Groningen, bracht meer dan 50 bestuursleden van lokale sportverenigingen samen op de Campus van Noorderpoort in Winschoten.

Na het welkomstwoord van wethouder Erich Wünker deelde Berend Rubingh in zijn prikkelende lezing inzichten over de kracht van de vereniging. Daarna konden deelnemers praktische tips opdoen in verschillende workshops over het vinden en binden van vrijwilligers, financieringsmogelijkheden, verduurzaming, samenwerking en sociaal veilige sport.

Kennisdeling en verbinding centraal

Een centraal thema tijdens het congres was kennisdeling en verbinding. Door zowel binnensport- als buitensportverenigingen uit te nodigen, ontstond er een waardevolle uitwisseling van ervaringen en ideeën. Een deelnemer merkte op: “Het gebeurt niet vaak dat als het ware de schaakvereniging en de voetbalvereniging samen aan tafel zitten om het gesprek over dergelijke kwesties te voeren. Het blijkt dat we veel van elkaar kunnen leren’’.

Het succes van het congres werd onderstreept door de enthousiaste reacties van de deelnemers. Het diverse programma bood concrete handvatten die direct toepasbaar zijn in de praktijk. Juist de uitdagingen waar sportverenigingen mee te maken hebben, maken het delen van kennis extra belangrijk.

Vanuit CMO STAMM zijn we blij dat we aan het congres mee konden werken. Het is goed om te zien hoeveel gepassioneerde mensen zich dagelijks inzetten om sport toegankelijk en plezierig te houden voor iedereen.

Op donderdag 14 maart was de bijeenkomst van Sterk Netwerk – Toekomst met Perspectief, die CMO STAMM nu voor het derde jaar organiseert samen met de Gemeente Groningen en Moedig Groningen. Steeds met het doel om iedere organisatie die iets doet op het gebied van armoedebestrijding bij elkaar te brengen. Steeds rondom een bepaald vraagstuk of thema. Dat was deze keer vrijwillige inzet binnen armoedebestrijding. We kijken terug op een waardevolle bijeenkomst met nuttige gesprekken over waardering, ondersteuning en het scholingsaanbod voor de vrijwilliger.

Uitvoeringsprogramma Brede aanpak armoede en schulden

Wethouder Eelco Eikenaar vertelde over de nieuwe aanpak armoede & schulden in de gemeente Groningen, waar maatwerk centraal staat. Hij gaf een korte toelichting op het Uitvoeringsprogramma Brede aanpak armoede en schulden. “Als overheid is het van belang dat je begrijpt wat armoede met je doet en dat we dichterbij de leefwereld van inwoners moeten staan, zodat mensen ook een andere overheid ervaren: een betrouwbare overheid die naast je staat en ondersteunt.”

Vrijwillige inzet

Jonne Thomassen (data-analist bij Sociaal Planbureau Groningen, onderdeel van CMO STAMM) gaf een toelichting op de feiten en cijfers rondom vrijwillige inzet. Sociaal Planbureau Groningen voerde hiervoor een behoeftepeiling uit onder vrijwilligersorganisaties en bevroeg het Groninger Panel over vrijwillige inzet: waarom ben je wel of geen vrijwilliger?

Organisaties in the spotlight

  • Babette Versloot (stichting Present Groningen) gaf uitleg over de aanpak van vrijwillige inzet bij stichting Present. Als mooi voorbeeld van hoe het ook kan: aan vrijwilligers geen gebrek!
  • Conny Eldering (Handig in de Buurt) vertelde over het burgerinitiatief dat zich volledig als vrijwilligers inzet voor mensen in de eigen buurt die door verschillende omstandigheden niet kunnen deelnemen aan de samenleving. Ze benadrukte hoe belangrijk het is om naar elkaar om te kijken in een buurt.
  • Ina de Vries (De Wijert Voedt) vertelde over hoe dit project tegen voedselverspilling een succes is geworden dankzij de inzet van hardwerkende vrijwilligers. Zes jaar na de start voorziet de organisatie de wijk nog elke maand van eten voor wie dat maar wil.
  • Mirjam Nagelmaker (Stadjers Hand in Hand) vertelde trots welk mooi werk de coaches doen. Ze nam ons mee in de kracht van gelijkwaardigheid en onvoorwaardelijkheid. En ze had een primeur: binnenkort, op Wereldarmoededag, wordt Stadjers Hand in Hand een stichting!

Verschillende thematafels

Na het plenaire gedeelte namen alle aanwezigen deel aan de verschillende thematafels om in kleiner verband verder in gesprek te gaan over ondersteuning, scholing en waardering van vrijwilligersorganisaties, de creatieve aanpak van vrijwillige inzet en de gemeentelijke aanpak en het uitvoeringsprogramma. In het tekenverslag van Wietske Westra zijn de tijdens de bijeenkomst genoemde kernwoorden terug te lezen:

Voor in de agenda

De volgende bijeenkomst van Sterk Netwerk Toekomst met Perspectief vindt plaats op donderdag 19 september 2024 van 15.00 tot 17.00 uur en heeft als thema Routes naar werk. Nadere informatie volgt later.

Meer informatie

Wil je meer willen weten over ons netwerk? Laat het dan weten:

Diane Brouns, Thomas de Boer en Marike Broekema
Gemeente Groningen, Moedig Groningen en CMO STAMM
toekomstmetperspectief@groningen.nl

logo sterk netwerk Toekomst met Perspectief

Hoe pak je het proces van ‘samenwerken en samen leren’ het beste aan, als je werkt aan complexe vraagstukken in gemeentelijke netwerken? Zes regionale projecten delen hun geleerde lessen in het kennisdocument ‘Samen leren’.

Gemeenten staan voor grote opgaven, zowel in het fysieke als in het sociale domein. Werk jij ook samen in de gemeentelijke of lokale uitvoeringspraktijk? Juist dan kan dit kennisdocument handig zijn! Bijvoorbeeld als je met verschillende (lokale) partijen, zoals praktijkprofessionals, gemeenteambtenaren, onderzoekers en inwoners, in een organisatie-overstijgend leernetwerk samenwerkt. Of als je bij een gemeente werkt en samen met andere gemeenten wil leren over het uitvoeren van integraal gezondheidsbeleid.

Kennisdocument over het proces van ‘samen leren’

In oktober 2018 kregen zes consortia subsidie uit de ronde ‘Aan de slag met preventie in uw gemeente’ van ZonMW. Vier jaar lang werkten gemeenten, GGD’en, Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid, Werkplaatsen Sociaal Domein, praktijkorganisaties, ervaringsdeskundigen én inwoners samen om (erkende) interventies in te zetten en daarmee preventie te bevorderen. De kennisuitwisseling betrof dus zowel wetenschappelijke kennis als praktijkervaringen. Dorien van de Kant, adviseur CMO STAMM, nam deel vanuit Drenthe Samen Gezond in Beweging.

De zes consortia deden veel ervaring op in de ‘lerende praktijk’. Niet alleen in en tussen de gemeenten, maar ook in een overstijgend leernetwerk op verschillende niveaus (lokaal, regionaal, landelijk). In samenwerking met VNG, Amsterdam UMC en ZonMw bundelden zij hun ervaringen en geleerde lessen in het kennisdocument ‘Samen leren – ervaringen uit de lerende praktijk’.

Het kennisdocument geeft antwoord op vragen als:

  • Waarom samen leren?
  • Welke stakeholders kun je betrekken in de lerende praktijk?
  • Wat zijn belangrijke randvoorwaarden voor de opstart van een lerende praktijk?
  • Hoe houd je de lerende praktijk na de opstart draaiende?
  • Wat voor inhoudelijke sessies kan ik inzetten?
  • Wat levert de lerende praktijk op?

Bekijk het Kennisdocument ‘Samen leren – ervaringen uit de lerende praktijk’

Samen leren in de praktijk

Het samen leren in de praktijk wordt steeds populairder en wordt voor allerlei doeleinden ingezet om gezamenlijk vaardigheden en ervaringen op te doen en om kennis te ontwikkelen, te delen en te borgen. Ook wordt het samen leren gezien als een goede manier om praktijk, onderzoek en beleid met elkaar te verbinden.

Met de toenemende aandacht duiken er steeds meer termen op die vaak door elkaar heen worden gebruikt; denk aan kenniswerkplaatsen, leernetwerken, Living labs, Communities of practice, enzovoort. In het kennisdocument gebruiken we de algemene term ‘lerende praktijk’.

Het meedoen in een lerende praktijk vraagt uiteraard tijd van alle partijen. Maar uit het kennisdocument blijkt dat ‘samen leren’ écht meerwaarde biedt: het zorgt voor optimale uitwisseling van kennis en ervaring en voorkomt dat iedereen opnieuw het wiel uitvindt. Een randvoorwaarde is wel dat ook bestuurders het belang van deelname inzien.

Vorig jaar ondertekenden alle gemeenten in de provincie Drenthe het Convenant Gezonde Sportevenementen. Onlangs tekenden zij ook de uitbreiding van het Convenant. Hierin staan afspraken die gezondere voedingskeuzes en sponsoring bij sportevenementen met kinderen bevorderen. Ook Provincie Drenthe onderschrijft het belang van gezondere sportevenementen. Met de ondertekening  zetten alle gemeenten, provincie Drenthe en JOGG opnieuw een stap in de richting van gezondere inwoners.

Niet alleen focussen op de sport zelf, maar ook op gezonde voeding tijdens sportevenementen, daar maakt JOGG-regiocoördinator Dorien van de Kant, adviseur CMO STAMM, zich al een langere tijd hard voor. Zij bracht de wethouders van alle Drentse gemeenten samen om zich te committeren aan het structureel gezonder maken van het aanbod tijdens sportevenementen. Daarmee is Drenthe de eerste provincie, waarin alle gemeenten deelnemen aan het Convenant Gezonde Sportevenementen. Belangrijker: sportevenementen in de provincie Drenthe zijn in de toekomst gezonder!

Convenant Gezonde Sportevenementen

Net als voor een verandering in andere omgevingen, zijn voor gezondere sportevenementen alle betrokken partijen nodig. Zoals eventorganisatoren, sportmarketingbureaus, sportbonden en gemeenten. In 2018 werd daarom het Convenant Gezonde Sportevenementen in het leven geroepen, met afspraken die bijdragen aan het stimuleren van gezondere voedingskeuzes en sponsoring bij sportevenementen waar (veel) kinderen worden verwacht.

Bij een gezonde sportomgeving hoort gezonde voeding. Samen met gemeenten en diverse partijen en professionals uit de sportwereld werkt JOGG – met de werkwijze Teamfit – daarom aan een gezonder voedingsaanbod in sportkantines en bij sportevenementen. Die laatste zijn voor een structurele omslag van ongezond naar gezond niet onbelangrijk; sportevenementen hebben een groot bereik, zijn zichtbaar en kunnen inspireren tot een positieve boodschap om sport te associëren met een gezonde leefstijl. Sportevenementen zijn ook wel ‘hét uithangbord van de sport’.

De intensieve samenwerking zorgde dat veel internationale sportevenementen in Nederland de afgelopen vijf jaar gezonder zijn, zoals het EK Wielrennen Drenthe. Niet alleen was hier de catering voor publiek en vrijwilligers gezonder, maar ook werd een gezond aanbod een voorwaarde in de subsidieregeling.

Uitbreiding van het Convenant

21 gemeenten, sportmarketingbureaus, NOC*NSF, het Voedingscentrum en JOGG tekenden onlangs de uitbreiding van het Convenant Gezonde Sportevenementen, een belangrijke stap om sportevenementen voor bezoekers gezonder te maken. Hierin staan afspraken die gezondere voedingskeuzes en sponsoring bij sportevenementen met kinderen bevorderen. Ook is de leeftijd van de doelgroep waar het Convenant zich op richt verhoogd van 12 naar 17 jaar. Vanaf nu zijn ook verantwoord alcoholgebruik en een rookvrije omgeving onderdeel van het Convenant.

We weten het allemaal: de vergrijzing neemt toe en er is steeds meer behoefte aan ondersteuning van ouderen. Wie het geluk heeft in een dorp te wonen, ervaart dat het dorpsleven een grote en groeiende rol speelt als het gaat om gezondheid en geluk op latere leeftijd. Dorpsgemeenschappen bieden een unieke omgeving waarin ouderen kunnen gedijen. Denk bijvoorbeeld aan sociale interactie, toegang tot voorzieningen en een gevoel van betekenisvolle verbondenheid. In Uithuizermeeden bundelden organisaties hun krachten om als netwerk samen te werken aan een levensloopbestendig dorp.

CMO STAMM begeleidde een serie werksessies waarin de thema’s voor de toekomst zijn besproken. Deze zijn uitgewerkt in concrete acties, zowel op korte als op langere termijn. In Uithuizermeeden staan drie thema’s centraal:

  • wonen;
  • samenwerking in de zorg;
  • gezonde leefstijl.

Kracht van het dorp maakt het verschil

Eén van de meest waardevolle aspecten van het dorpsleven voor ouderen is de sociale ondersteuning die het biedt. In dorpen kennen mensen elkaar vaak al vele jaren, waardoor er sterke sociale banden ontstaan. Buurtbijeenkomsten, verenigingen en gezamenlijke activiteiten vormen kansen voor ouderen om in contact te komen met anderen, vriendschappen te sluiten en een gevoel van gemeenschap te ervaren. Deze sociale interacties dragen niet alleen bij aan het mentale welzijn, maar kunnen ook een beschermende factor zijn tegen eenzaamheid en isolatie.

Al met al biedt het dorpsleven een waardevol kader voor ouderen om gezond en gelukkig oud te worden. Door de unieke kracht van het dorpsleven te omarmen en te versterken, kunnen we samen werken aan welzijn en levenskwaliteit voor alle leden van de dorpsgemeenschap.

In het dorp Uithuizermeeden is vanuit dit idee gewerkt aan een levensloopbestendig dorp. Een dorp waar je gezond en gelukkig oud kunt worden.

Levensloopbestendig dorp Uithuizermeeden

Een groot aantal organisaties in Uithuizermeeden omarmt het idee van een levensloopbestendig dorp en wil hiermee aan de slag. Ze spraken in een intentieverklaring af dat zij zich gezamenlijk willen inzetten  voor een zorgzaam dorp waar je fijn woont in alle levensfasen en waar je gezond en gelukkig samen oud kunt worden. Het gaat om de volgende elf organisaties: Stichting Dorpsbelangen Uithuizermeeden, Cliëntenraad De Mieden, Gereformeerde kerk Uithuizermeeden, Protestantse gemeente Uithuizermeeden, Fysiotherapie Den Ommelanden, Sportschool De Oude Fabriek Uithuizermeeden, Thuiskamer, Mensenwerk Hogeland, Noorderzorg, Meijster Huisarts en Huisartspraktijk Het Hogeland.

In het kader van de internationale dag tegen racisme en discriminatie op 21 maart biedt Discriminatie.nl Drenthe in samenwerking met de gemeente Emmen een gratis toegankelijke film aan op vrijdagavond 19 april. De film ‘The Hate U Give’ wordt vertoond in Klazienaveen. Na de film is er ruimte voor een gesprek.

‘The Hate U Give’ vertelt het verhaal van Starr Carter, die in twee werelden leeft: de arme, zwarte wijk waar ze woont en de grotendeels blanke privéschool waar ze studeert. Als ze ziet hoe haar jeugdvriend door een politieagent wordt doodgeschoten, staat ze aan alle kanten onder druk en moet Starr moeilijke keuzes maken.

Deze film is ook geschikt voor jongeren. Aansluitend is er ruimte voor gesprek met de bezoekers. De film wordt op vrijdag 19 april vertoond bij Facet, Van Echtenstraat 24 in Klazienaveen. Aanvang 19.00 uur.  De toegang is gratis. Vooraf aanmelden is verplicht. De film werd op 6 april 2024 ook vertoond in Emmen.

Iedereen telt mee

Recent onderzoek toont aan dat één op de vier mensen wel eens of vaker wordt gediscrimineerd. Burgemeester Eric van Oosterhout:  ‘Helaas blijkt discriminatie nog steeds een realiteit te zijn die te vaak voorkomt. In Emmen erkennen we dat iedereen uniek is, het zijn juist de verschillen die onze gemeenschap zo kleurrijk en boeiend maken. We blijven ons inzetten om deze ongelijkheid te bestrijden en een inclusieve omgeving te creëren waarin iedereen gelijke kansen heeft.’

Meld het wel!

Discriminerend of racistisch gedrag vindt vaak onbewust en onbedoeld plaats, terwijl de negatieve gevolgen voor de persoon in kwestie levensecht zijn. Buitengesloten worden, bijvoorbeeld op basis van afkomst, geaardheid en beperking, versterkt kansenongelijkheid en veroorzaakt (mentale) gezondheidsproblemen.

Inwoners uit Drenthe die zich gediscrimineerd voelen of die zien dat een ander gediscrimineerd wordt, kunnen dit melden op discriminatie.nl of bellen naar 0800 0880. CMO STAMM faciliteert Discriminatie.nl Drenthe.

Directeur-bestuurder Roos Jelier kijkt terug op 2023, een jaar vol ontwikkeling. Zowel om ons heen als binnen onze organisatie.

Zo gingen we onverwachts niet één, maar twee keer naar de stembus. Dit leidde niet alleen landelijk tot een flinke politieke verschuiving, maar ook in de Provinciale en Gedeputeerde Staten van Groningen en Drenthe. Veel Statenleden zijn nieuw, waardoor kennisoverdracht extra van belang is. We hebben dan ook ingezet op passende publicaties gedurende de verkiezingsperiode. We zijn blij met de stevige inzet vanuit de provincie Drenthe op brede welvaart en de sociale agenda en vanuit de provincie Groningen op brede welvaart en armoedebestrijding.

Toekomstdromen van Groningers en Drenthe

Ook vierden we een feestje: Sociaal Planbureau Groningen bestond 10 jaar. We publiceerden een jubileummagazine waarin we keken naar de toekomst. Leden van het Groninger Panel stuurden ruim 2.000 dromen en idealen in over de toekomst van Groningen. Veel dromen gingen over een groene, duurzame en leefbare provincie. Ook vroegen we het Drents Panel naar de dromen en idealen van Drenten voor de toekomst. We ontvingen ruim 2.000 dromen en idealen. Inwoners van Drenthe willen onder andere dat hun provincie in 2040 groen en natuurrijk blijft, met veel aandacht voor duurzaamheid en milieubewustzijn.

Wetenschappelijke inzichten in brede welvaart en kansenongelijkheid vertalen naar beleid en praktijk

Per 1 maart 2023 startte Aleid Brouwer als bijzonder hoogleraar Brede Welvaart & Kansen(on)gelijkheid bij de Rijksuniversiteit Groningen en als senior onderzoeker bij CMO STAMM. Vanuit zowel academisch, beleidsmatig en maatschappelijk oogpunt bestaat een grote behoefte om belangrijke wetenschappelijke inzichten in brede welvaart en kansenongelijkheid te vertalen naar beleid en praktijk. Door het instellen van deze leerstoel versterken we onze verbinding met de wetenschap en dragen we bij aan verdere kennisontsluiting voor de regio. In 2024 start één van onze collega’s met een promotietraject onder leiding van Aleid Brouwer, gericht op brede welvaart en wonen.

Van inzicht naar impact

Naast onze provinciale projecten voor de provincies voerden we nog 141 projecten en opdrachten uit. Onze opdrachtgevers varieerden van overheden, maatschappelijke organisaties tot aan inwoners. Ons onderzoek naar de verschillen in inkomensondersteuning per gemeente in Drenthe en Groningen kreeg terecht veel aandacht. Ook richtten we, naast ons jeugdpanel in Groningen, een Drents Jeugdpanel op en ondersteunden we de begeleiding naar een duurzame manier van samenwerken en organiseren van zorg in Drenthe. We publiceerden de Monitor Brede Welvaart Groningen 2022 en deden een uitvraag over online veiligheid en mesbezit bij ons Groninger Jeugdpanel.

Roos Jelier: “Ik kijk ernaar uit om met onze inzichten en vernieuwende oplossingen blijvend bij te dragen aan een krachtige Drentse en Groningse samenleving waarin iedereen meedoet. Ons jaarverslag geeft een compacte impressie van onze inzet in 2023.”

Trendbureau Drenthe en Sociaal Planbureau Groningen zijn onderdeel van CMO STAMM.

Voor het tweede jaar op rij wil Vrijwilligers Groningen graag de balans opmaken hoe het in Groningen gaat met sportclubs, dorpsverenigingen, culturele verenigingen, bewonersinitiatieven en andere organisaties die voornamelijk draaien op vrijwilligers. Welke uitdagingen staan deze clubs voor? Waarbij hebben zij ondersteuning nodig? Waar zouden ze graag meer willen samenwerken?

Vul de enquête in, zodat het team van Vrijwilligers Groningen weer van betekenis kan zijn voor jouw bestuur en vereniging. Het kost je 5 tot 10 minuten. We sluiten de enquête op 26 april.

Ga naar de enquête 

Vrijwilligers Groningen

Vrijwilligers Groningen is een samenwerking van Huis voor de Sport Groningen, Groningen Dorpen, CMO STAMM en KultuurLoket (VRIJDAG) en onderzoekt, in opdracht van de provincie Groningen, hoe het gaat met vrijwilligersorganisaties. Het onderzoek richt zich op het vinden, binden, opleiden en waarderen van vrijwilligers.

Victoria Lukic en Erik Nijboer werken sinds kort bij CMO STAMM als stagiair binnen hun tweejarige opleiding Ervaringsdeskundige aan het ROC Noorderpoort. De komende 1,5 jaar nemen onderzoeker Erik Meij en adviseur Marike Broekema hen twee dagen in de week onder hun hoede. 

We geloven bij CMO STAMM in de inzet en deskundigheid van ervaringsverhalen. Want met wetgeving, beleid en de inzet van maatschappelijke organisaties doe je goede dingen, maar heb je nog niet het hele verhaal rond. Inwonersperspectief is erg belangrijk. Met de inzet van Erik en Victoria kunnen we dit nog meer waarborgen in ons werk.

Ervaringsdeskundigheid heeft een cruciale rol bij onderzoeks- en adviestrajecten

Wij nemen het perspectief van Victoria en Erik mee bij het onderzoek naar (generatie-)armoede van Erik Meij, Jessy Snip en Jaap Smit-Venema. Daarnaast spelen zij een rol in de ondersteuning en advisering die we bieden in de ontwikkeling van nieuwe beleidskaders op het gebied van bestaanszekerheid. Zo ondersteunen Marcel Endendijk en Marike Broekema momenteel een dergelijk proces in de gemeente Borger-Odoorn, waar onze ervaringsdeskundigen in opleiding ook van waarde gaan zijn.

Ook krijgen onze stagiaires een rol in onze projecten rondom bewustwording. Zoals met het project Sterke Verhalen, waarin ervaringsdeskundigen hun stem laten horen. Ook dit project kent dit jaar een vervolg. Het is ontzettend mooi dat in al deze onderzoeks- en adviestrajecten ervaringsdeskundigheid een cruciale rol blijft houden.

Hoe voorkom je schooluitval? Bij deze vraag stonden we stil tijdens het Inspiratiefestival ‘Schoolverzuim: voorkomen is beter dan genezen’ op 1 februari 2024. Het kennis- en leeratelier van C4Youth, waar CMO STAMM als projectleider nauw bij betrokken is, organiseerde het festival.

In de Rietschans in Haren kwamen ruim 140 deelnemers samen met één gemeenschappelijk doel voor ogen: het vergroten van de beweging naar schoolaanwezigheid. Na een hartelijk welkomstwoord van Manouska Molema, wethouder en voorzitter stuurgroep C4Youth, luisterden we naar het Spoken Word van Juno van den Hul over een jongere die vastloopt binnen het onderwijs. Vervolgens keken we naar een film die de impact van schoolverzuim op het leven van ouders en jongeren belichtte. Hierop volgde een gesprek met de ouders.

Hermien Maarsingh, adviseur bij CMO STAMM en projectleider van C4Youth, presenteerde de bevindingen uit het participatief actieonderzoek, waarbij factoren als oprechte aandacht en eigenaarschap voor de leerling en ouders, de vertrouwensband tussen leerling en professional, maatwerk, aandacht voor levensvaardigheden in de klas, en een soepele overgang van primair naar voortgezet onderwijs werden belicht. Ook werd aandacht gevraagd voor het feit dat er weinig oplossingen worden bedacht op het moment dat het probleem er nog niet is, of nog niet groot is.

Daarna deelden Jiska van der Mooren, Anne-Wil Grave en Annemarie Boersma van de Erasmusschool Groningen hun visie en oplossingen. De Erasmusschool werkt heel nauw samen met jongeren en ouders en zij bieden maatwerk.

De dag werd afgesloten met inspirerende gesprekken aan zeven verschillende ervaringstafels, waar lokale scholen en initiatieven de succesfactoren van hun aanpak deelden en daarover het gesprek voerden.

Waardering staat centraal

De organisatie koos bewust voor de naam ‘inspiratiefestival’. Schoolverzuim is een complex probleem dat al geruime tijd bestaat. Manouska Molema benadrukte in haar welkomstwoord haar waardering voor alle professionals en jeugdhulpverleners. Te vaak wordt de nadruk gelegd op wat er misgaat, terwijl er ook veel dingen goed gaan. Tijdens deze middag stonden we daarbij stil.

Aftermovie

Het Inspiratiefestival ook nog kort meebeleven? Bekijk dan hieronder de aftermovie!

Kennis- en leeratelier C4Youth

CMO STAMM hecht grote waarde aan de inbreng van jongeren en ouders. In het kennis- en leeratelier van C4Youth maken we gebruik van participatief actieonderzoek in de provincie Groningen. In samenspraak met jongeren, ouders, docenten, jeugdhulpverleners, beleidsmedewerkers en wetenschappers onderzoeken we het complexe probleem van schoolverzuim. Samen werken we aan oplossingsrichtingen die we vervolgens in de praktijk testen en evalueren, met als doel: het vergroten van de beweging naar schoolaanwezigheid. Meer weten? Neem dan contact op met Hermien Maarsingh.

Spoken word

Hoe zorgen we ervoor dat de jeugd in Oldambt goed op kan groeien? En hoe kunnen we daar samen aan bijdragen? Bij deze vragen stonden we stil op het Kennisfestival Jeugd Oldambt op 15 november 2023. Het festival werd georganiseerd door de gemeente Oldambt, onderwijsorganisaties (po/vo/mbo) en kinderopvang in Oldambt, in samenwerking met CMO STAMM.

Ruim 200 professionals kwamen samen op de Campus van Noorderpoort in Winschoten. Met als gezamenlijk doel: de toekomst van de jeugd in Oldambt versterken. Op de voorzieningenmarkt presenteerden lokale organisaties hun hulp- en ondersteuningsaanbod voor jeugd en gezinnen. Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont deelde in zijn prikkelende lezing inzichten over het verbeteren van de samenwerking rondom het kind. Daarnaast konden deelnemers praktische tips opdoen in verschillende workshops over mentale weerbaarheid en muziek, de methode Druk & Dwars, maatwerk en Kansrijke Start.

Mensen uit de uitvoering centraal

Het festival zorgde voor verbinding en inspiratie onder de deelnemers. De organisatie koos er bewust voor om deelnemers uit te nodigen die direct in de uitvoering betrokken zijn op het snijvlak tussen jeugd, onderwijs en zorg. “Vaak worden bijeenkomsten georganiseerd voor beleidsmedewerkers of directieleden, maar nu willen we juist de mensen uit de uitvoering centraal zetten. Want zij zijn het die het doen, die dagelijks werken aan die toekomst voor onze jeugd in Oldambt,” aldus de organisatie.

Dat het een succes was, werd duidelijk uit de enthousiaste reacties van de deelnemers. Het diverse inhoudelijke programma bood hen handvatten die zij direct toe kunnen passen in hun werk. Een deelnemer deelde zijn ervaring: “Het festival gaf een prachtig inzicht in het jeugdveld, was informatief en gezellig!”

Kennisdeling en verbinding

Vanuit CMO STAMM zijn we blij dat we aan het festival mee konden werken. Het is goed om te zien hoeveel gepassioneerde mensen elke dag aan het werk zijn om onze jeugd hier in de regio te ondersteunen. Juist voor al die mensen die direct met de jeugd werken, is kennisdeling en verbinding ontzettend belangrijk. Op die manier kunnen we steeds beter en meer samenwerken rondom het kind, zodat die nog beter geholpen wordt.

Daarom blijven wij dit soort bijeenkomsten met inhoud organiseren. Op 1 februari 2024 wordt vanuit de kennis- en leerplaats C4Youth, waar CMO STAMM als projectleider bij betrokken is, een inspiratiefestival georganiseerd rondom het thema ‘Schoolverzuim: voorkomen is beter dan genezen’. Bekijk de vooraankondiging voor meer informatie.

Aftermovie

Het Kennisfestival Jeugd Oldambt ook nog kort meebeleven? Bekijk dan hieronder de aftermovie!

© 2024 CMO STAMM - Disclaimer - Privacyverklaring - Sitemap

X