In de week van Wereldarmoededag (17 oktober) vond de tweede editie van Sterke Verhalen plaats. Sterke Verhalen is een project bedacht en uitgevoerd door ervaringsdeskundigen armoede uit Groningen en Drenthe. Met het project wil de groep het taboe om over armoede te praten doorbreken en het sterke verhaal vertellen. Hieronder volgt een terugblik op een bijzondere week.
Leven in armoede is meer dan een gebrek aan geld. Sociale uitsluiting en kansenongelijkheid spelen vaak een nog belangrijkere rol. Het is belangrijk om een luisterend oor te bieden. En dat iemand in je gelooft, zodat je kansen kan pakken om uit armoede te komen.
Deze tweede editie vonden Sterke Verhalen middagen plaats in Coevorden, Stadskanaal, Groningen en Oldambt. Het waren indrukwekkende middagen met persoonlijke, gevoelige levensverhalen die het publiek stil maakten. Per middag vertelden vier ervaringsdeskundigen open over de moeilijke, ingewikkelde weg die ze aflegden. Ze vertelden over armoede, verslaving, schulden, eenzaamheid, dakloosheid, gebrek aan liefde en schaamte. Over patronen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Over het durven vragen van hulp, niet alleen aan professionals maar ook aan mensen die misschien toevallig jouw pad kruisen. Want juist diegenen kunnen ‘haakjes’ in het leven zijn.
De middag in Coevorden vond op dinsdag 17 oktober plaats in Ravelijn Verbindt, onder leiding van dagvoorzitter Annouchka Ringers-Straatsma (gemeente Coevorden). Wethouder Joop Slomp schoof aan bij het tafelgesprek.
“Het is nooit te laat om wat van je leven te maken”, ervaringsdeskundige Dennis in Coevorden.
Foto: gemeente Coevorden
De volgende dag, woensdag 18 oktober, was Sterke Verhalen in Stadskanaal, in jeugdsoos De Kwinne. Dagvoorzitter Angelique Smid (Welstad) ging in gesprek met de ervaringsdeskundigen en Jur Mellies, wethouder armoede.
“Je kunt helpen door je oor te delen en niet te oordelen”, ervaringsdeskundige Lineke in Stadskanaal
Foto: CMO STAMM
Donderdag 19 oktober vond de middag plaats in Groningen, in MFC De Wijert/Helpman. De middag kende twee dagvoorzitters, Lineke Smit en Maud Diemer (Sterke Verhalen).
Ervaringsdeskundige Soheel in Groningen: “We zijn allemaal mensen. We zijn hier om elkaar te helpen.”
Foto: CMO STAMM
De laatste middag vond op vrijdag 20 oktober plaats in Northbase Inloophuis in Winschoten. Deze bijzondere plek opende kortgeleden en is een thuisbasis voor veteranen. Iedereen is van harte welkom om hier te komen voor koffie en een goed gesprek. Dagvoorzitter Marike Broekema (CMO STAMM) ging met vier ervaringsdeskundigen in gesprek over hun verhaal.
Ervaringsdeskundige Miranda tijdens de middag in Winschoten: “Het is zo belangrijk om iemand naast je te hebben staan die in je gelooft”.
Foto: MVBFotografie
Elke middag voerden ervaringsdeskundigen en professionals gesprekken in twee- en drietallen. Dit zorgde voor onderlinge verbinding en respect. Een veel gehoorde uitspraak was “Je moet niet over mensen praten, maar mét mensen”. Er was vervolgens ook alle gelegenheid voor gesprekken tijdens de soep en broodjes waarmee de middag werd afgesloten.
In gesprek in Winschoten.
Foto: MVBFotografie
Dit jaar werd voor het eerst de Zo-Kan-Het-Ook-award uitgereikt. Met deze award zet Sterke Verhalen een persoon of organisatie in het zonnetje die een belangrijke bijdrage levert aan het bestrijden van armoede. De award ging naar Stichting VoorDoor uit Wildervank. De award bestaat uit een bronzen beeld. Daarnaast ontving de stichting een cheque van 500 euro. Tiny van Stichting VoorDoor biedt samen met haar man en tal van vrijwilligers in een oud bedrijfspand achter hun woning een huiskamer voor iedereen die daar behoefte aan heeft. Samen eten, samen een spelletje doen, samen zijn zonder oordeel, daar draait het om. Tiny was zichtbaar geëmotioneerd door de waardering voor haar burgerinitiatief. Kijk vooral terug hoe de stichting werd verrast met het winnen van de award, uit handen van Colin Mooijman:
Het is van groot belang dat de verhalen van ervaringsdeskundigen worden gehoord (en benut). Iedereen kan in een situatie van armoede terechtkomen. Het is niet iets om je voor te schamen én je kunt er weer uit komen. Om deze verhalen vast te houden en voor een breder publiek toegankelijk te maken, is er sinds vorig jaar de Sterke Verhalen podcast. Dit jaar zijn er drie nieuwe podcasts opgenomen die te beluisteren zijn via Spotify.
Naast de mooie gesprekken die plaatsvonden, zijn er nog twee mooie dingen ontwikkeld die we graag delen. Zakelijk tekenaar Wietske Westra maakte een praatplaat van de middag in Coevorden. Deze praatplaat kan dienen in gesprekken over armoede. Laat je hier vooral door inspireren!
Praatplaat Wietske Westra tijdens Sterke Verhalen Coevorden
Tijdens de middag in Winschoten schreef beleidsmedewerker Anke de Klerk, die ook dichter is, een prachtig gedicht wat heel treffend beschrijft wat mensen in een lastige situatie nodig hebben. Deel dit gedicht vooral!
Gedicht ‘vang me’ door Anke de Klerk, Sterke Verhalen Winschoten
Armoede is een belangrijk probleem in onze samenleving en gaat om veel meer dan een gebrek aan geld alleen. Maar beleid wordt vaak gemaakt door mensen die zelf weinig, of geen directe ervaring hebben met armoede. Daardoor past de lijst die op armoede wordt geplakt te vaak niet bij het perspectief van mensen die het ervaren. Dat moet anders, vinden de initiatiefnemers van Sterke Verhalen. Tijd voor ervaringsdeskundigen om de lijst op te pakken en hun kijk op wat anders moet te delen. Vanuit Sterke Verhalen doen we dit onder andere met drie nieuwe podcasts, die vanaf nu te beluisteren zijn via Spotify.
In de nieuwe podcasts gaan ervaringsdeskundige Karin en armoedeonderzoeker Erik in gesprek met vier bijzondere mensen over hun ervaringsverhaal:
René groeide op in armoede en zocht zijn sociale contacten in de coffeeshop. Later raakte René verslaafd aan harddrugs en kwam hij in de schulden. Hij is hier heel sterk weer uitgekomen.
Beluister de podcast Armoede en verslaving
Tamara zet zich al jaren in als ervaringsdeskundige armoede. Tamara vertelt in deze aflevering wat de kracht is van het inzetten van ervaringsdeskundigheid, en hoe volgens haar dit beter ingezet kan worden.
Beluister de podcast Armoede en ervaringsdeskundigheid
We horen ook het verhaal van Maryam en Nadia. Beide vrouwen hebben een migratieachtergrond en hebben armoede gekend. Ze vertellen welke obstakels ze daarin hebben gekend en wat ze mensen willen meegeven over verschillende culturen.
Beluister de podcast Armoede en migratieachtergrond
De podcasts zijn mede mogelijk gemaakt door Noorderpoort, die hiervoor hun podcastruimte en een kundige stagiair ter beschikking stelden.
Hoe ziet de brede welvaart in jouw gemeente eruit? Wat zijn de verwachtingen en wensen voor de toekomst? En welke rol kan brede welvaart spelen in gemeentelijk beleid? CMO STAMM start met een collegetour om antwoord te geven op deze vragen en meer.
Aanleiding van deze tour is de Monitor Brede Welvaart Groningen en de Monitor Brede Welvaart Drenthe. Op basis van deze monitor geven we tijdens de colleges inzicht in de brede-welvaartssituatie in jouw gemeente. Maar we doen meer. We vertellen over het gedachtegoed van brede welvaart: wat is het en waarom is het van belang? We gaan met jullie het gesprek aan over hoe brede welvaart in de eigen gemeente gebruikt kan worden: hoe kan het concept gebruikt worden om een visie en doelstellingen te bepalen? En hoe kan het gebruikt worden om beleidskeuzes te maken?
Wij bieden het College Brede Welvaart aan omdat wij het belangrijk vinden om de uitkomsten breed te bespreken in de provincie. Voor de deelnemers zijn hier geen kosten aan verbonden. De collegetour wordt mogelijk gemaakt door de provincies Groningen en Drenthe. De duur van een sessie is 1 uur, datum en tijdstip in overleg.
Interesse in een college voor jouw gemeente? Neem contact op met Heike Delfmann of Aleid Brouwer. Samen bespreken we waar we de focus op leggen en hoe we aansluiting vinden op de vragen en wensen vanuit jouw gemeente.
Goed bedoeld beleid gericht op het ondersteunen van mensen in armoede kan anders uitpakken dan bedoeld. De lijst (het frame) waardoor we naar het probleem armoede kijken, past vaak niet bij hoe mensen het ervaren. Dit komt doordat we leven in verschillende werelden. Sterke Verhalen pakt de lijst stevig terug in handen door mensen met ervaring in armoede zélf aan het woord te laten.
Sterke Verhalen begon met drie ervaringsdeskundigen en is inmiddels uitgebreid naar acht ervaringsdeskundigen uit Groningen en Drenthe. Doordat deze mensen met ervaring zélf activiteiten organiseren in gemeenten in de provincies Groningen en Drenthe, wordt het échte verhaal verteld. Om zo de wereld van ervaren armoede te verbinden aan de wereld van beleid, bestuur en praktijk. In navolging op de succesvolle editie van Sterke Verhalen 2022 wordt het initiatief in 2023 voortgezet en uitgebreid. Sterke Verhalen kent de volgende onderdelen:
Op dinsdag 17 oktober in Coevorden, 18 oktober in Stadskanaal, 19 oktober in Groningen en 20 oktober in Winschoten organiseert Sterke Verhalen een middag waarin ervaringsdeskundigen en professionals elkaar ontmoeten. De middagen kennen drie onderdelen: er worden levensverhalen verteld door ervaringsdeskundigen (de sterke verhalen), de ervaringsdeskundigen gaan in gesprek met professionals vanuit armoede(beleid) (de diepe dialogen). De middag wordt afgerond met een debat, waarin een stelling wordt ingenomen die vanuit ervarings- en professsionalsperspectief wordt belicht. Je kunt je inmiddels aanmelden voor deze middagen.
Nieuw dit jaar is de introductie van de Zo-Kan-Het-Ook-Award. Dit is een award voor een persoon of organisatie die een belangrijke bijdrage levert aan het bestrijden van armoede in de samenleving. Mensen en organisaties kunnen zichzelf opgeven of genomineerd worden. De kerngroep Sterke Verhalen (als zijnde de jury) bepaalt de winnaar. De award wordt uitgereikt in de vorm van een passend beeld. Daarnaast krijgt de winnaar een geldbedrag van € 500,-. De uitreiking vindt plaats op Wereldarmoededag, dinsdag 17 oktober tijdens de bijeenkomst Sterke Verhalen, Diepe Dialogen in Coevorden. Nominaties kunnen de hele maand september worden aangemeld.
Voor de ervaringsdeskundige is het vertellen van het eigen verhaal ontzettend belangrijk. Ook is het belangrijk dat deze verhalen worden gehoord. Iedereen kan in een situatie van armoede terecht komen. Het is niet iets om je voor te schamen én je kunt er weer uit komen. Om deze verhalen vast te houden en voor een breder publiek toegankelijk te maken, worden er dit jaar vier nieuwe podcasts opgenomen en beschikbaar gemaakt op Spotify. Vanaf maandag 16 oktober zijn ze te beluisteren op het Sterke-Verhalenkanaal op Spotify. Er staan al vier podcasts online die ook zeker het (weer) beluisteren waard zijn.
Sterke Verhalen wordt ondersteund door gemeente Groningen, gemeente Coevorden, gemeente Stadskanaal, gemeente Oldambt, CMO STAMM, Alliantie van Kracht, Noorderpoort, Welstad en Northbase Inloophuis.
Ieder mens is uniek en heeft recht op een gelijkwaardige behandeling. Dat maakt onze samenleving zo rijk en boeiend. CMO STAMM vindt het belangrijk dat ieders eigenheid wordt gezien en dat we elkaar met respect behandelen. Hierin is geen ruimte voor discriminatie en uitsluiting. Toch ervaren mensen nog dagelijks in hun eigen omgeving discriminatie. Dat heeft grote impact op hen én op onze samenleving. Voor gemeenten is een belangrijke taak weggelegd om discriminatie aan te pakken en te voorkomen. Ook in Drenthe.
Gemeenten hebben de wettelijke plicht om ervoor te zorgen dat inwoners die discriminatie ervaren, of dit zien gebeuren, dit kunnen melden bij een onafhankelijk meldpunt. Gemeenten zien echter ook een belangrijke taak in het voorkomen en aanpakken van discriminatie, zo blijkt uit de monitor lokaal antidiscriminatiebeleid 2022 van het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS). In 2022 zegt 35% van de gemeenten dat zij beleid hebben. Opvallend veel gemeenten geven aan dat ze bezig zijn om een beleidskader te ontwikkelen (33%).
Gemeenten kunnen hierbij gebruikmaken van hun antidiscriminatievoorziening (adv). De meeste adv’s in Nederland zijn aangesloten bij de landelijke branchevereniging Discriminatie.nl. In het Noorden zijn dat Tûmba, Discriminatie Meldpunt Groningen en Meldpunt Discriminatie Drenthe. De laatste is een onafhankelijk onderdeel binnen CMO STAMM. Jaarlijks publiceren de drie noordelijke adv’s samen met de politie hun geregistreerde cijfers (Monitor Discriminatie Noord-Nederland). Steeds vaker gaat het om discriminatie in buurten en wijken. Ook uit cijfers van het SCP (2020) blijkt dat tussen de 9 en 13 procent van de Nederlanders discriminatie ervaart op straat of bij de woning.
Vanuit gemeenten zijn er verschillende manieren om discriminatie aan te pakken. Zij kunnen een beroep doen op adv’s om meer inzicht te krijgen in de geregistreerde cijfers (weten wat er lokaal speelt). Ook kan de adv meedenken hoe de gemeente vanuit inclusiebeleid of diversiteitsbeleid aandacht kan besteden aan antidiscriminatie. Bijvoorbeeld door een Regenbooggemeente te zijn, zoals de gemeente Meppel. Andere gemeenten ontwikkelen zelf een overkoepelend beleid en vragen om procesbegeleiding om te kunnen komen tot een integrale en lokale aanpak en start van de uitvoering hiervan, zoals de gemeente Emmen. Samen werken we aan een krachtige samenleving!
Binnen CMO STAMM is er volop kennis op het gebied van inclusie, diversiteit en gelijkheid. Deze kennis delen we graag. De focus van de antidiscriminatievoorziening binnen CMO STAMM is iedereen in de provincie Drenthe. Onze inzet is altijd gericht op depolarisatie, dialoog, verbinding en wederzijds respect. We zetten de mens centraal en staan altijd open voor nieuwe ontwikkelingen en visies. Daar waar het schuurt, zoeken we samen naar verbindingen, oplossingsrichtingen of handelingsperspectieven. We staan voor inclusie, diversiteit en gelijkheid. Of het nu gaat om het ontwikkelen van gericht beleid, om de uitvoering hiervan, om het verkrijgen van draagvlak bij bestuurders of bewoners of om algemene vragen voor informatie of advies.
Met vrijwilligerswerk en activiteiten in eigen buurt of wijk tonen mensen betrokkenheid bij anderen en de samenleving. Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe hebben begin 2023 inwoners gevraagd naar verschillende vormen van participatie in de samenleving. Het gaat hier om vrijwilligerswerk binnen organisatieverband en het actief zijn in eigen buurt. In totaal hebben 2.850 Groningers en ruim 3.400 Drenten meegedaan aan het onderzoek. Het onderzoek onder de inwoners geeft antwoord op vragen als: Hoeveel Drenten en Groningers verrichten vrijwilligerswerk? Waarom zijn ze actief in organisaties of in de buurt en wijk? En hoe denken de inwoners over vrijwilligerswerk in de toekomst?
Bekijk de publicatie ‘vrijwilligerswerk en buurtparticipatie’ met alle resultaten van dit onderzoek. Hieronder volgen de belangrijkste conclusies.
In Drenthe heeft 54% van de inwoners vrijwilligerswerk verricht in het afgelopen jaar; in Groningen gaat het om 47% van de inwoners. Hiermee doen inwoners weer evenveel vrijwilligerswerk als in 2019, en meer dan tijdens afgelopen twee (corona) jaren.
In Groningen volgt Sociaal Planbureau het aandeel vrijwilligers al over langere periode, en dit schommelt sinds 2014 rond de 45%. Hierbij is ook een trend zichtbaar dat relatief veel 65 tot 74 jarigen vrijwilligerswerk verrichten.
Het CBS constateerde landelijk een terugloop van vrijwilligers, met de kanttekening dat de meest recente cijfers uit de coronaperiode stammen. Het ging hier landelijk vooral om een daling bij jongvolwassenen en 75-plussers. In Groningen en Drenthe kunnen we deze trend niet constateren, wel zien we dat jongvolwassenen (18 tot 35 jarigen) relatief minder vrijwilligerswerk doen en minder betrokken zijn in de eigen buurt.
Ongeveer de helft van de Groningers en Drenten die nu niet actief zijn, overweegt dit wel voor in de toekomst. Tijdgebrek is een veelgenoemde reden om geen vrijwilligerswerk te doen. Dit heeft deels met betaald werk te maken, maar ook met het verlenen van mantelzorg. In de eigen buurt weten mensen soms niet waar ze zich voor kunnen inzetten of zeggen hier geen tijd voor te hebben. Veel mensen dragen vooral graag bij aan hun directe leefomgeving. In het onderzoek Geven in Nederland 2022 becijferde de Vrije Universiteit van Amsterdam dat twee derde van alle Nederlanders informele, onbetaalde hulp verlenen aan anderen buiten het eigen huishouden. Formeel valt deze hulp niet onder georganiseerd vrijwilligerswerk.
Ex- vrijwilligers geven aan dat ze stoppen vanwege ouderdom of gezondheidsklachten, maar het merendeel haakt eigenlijk af om andere redenen. Het gaat om hinder van bureaucratie en onduidelijke regelgeving, teruglopende ledenaantallen, en gebrek aan andere vrijwilligers. Dit levert allemaal meer werk en druk op, terwijl er juist minder vrijwilligers beschikbaar zijn. Als organisaties en verenigingen deze zorgen deels kunnen wegnemen, staat er potentieel een groep (nieuwe) vrijwilligers klaar.
Het is hoopvol voor vrijwilligersorganisaties dat Groningers en Drenten mogelijkheden zien om actief te worden. Vrijwilligerswerk kan aantrekkelijk gemaakt worden door duidelijk te maken dat het incidenteel kan zijn, de vrijwilligersorganisatie zelf op orde is, en dat er persoonlijke waardering wordt uitgesproken richting vrijwilligers. Groningse en Drentse vrijwilligers vinden het belangrijk dat er voldoende aansluiting is op hun wensen. Zij hechten vooral waarde aan het vinden van nieuwe vrijwilligers.
Wat doe je om je huidige vrijwilligers te behouden? Hoe zorg je dat vrijwilligers bijgeschoold worden? Hoe kom je aan nieuwe vrijwilligers? Op 25 mei 2023 kwamen zo’n 35 mensen die in Midden-Groningen actief zijn in een vrijwilligersorganisatie samen voor de bijeenkomst van Vrijwilligers Centraal. 46% van de aanwezigen was bestuurslid. De aanwezigen gaven zichzelf voor aanvang van de bijeenkomst gemiddeld een rapportcijfer 6 voor het vinden, boeien, waarderen en opleiden van vrijwilligers. Tijd om kennis te delen en inspiratie op te doen dus!
De inspiratie kwam o.a. van Rob Bezema van het Nationale Bus Museum, de initiatiefnemers van het nieuwe cultureel festival Happen Stappen Klappen en van Anne Kranenborg en Marieke Kostwinder van hockeyvereniging Dash. Maar ook tijdens de één op één dates werden mensen op slag verliefd op projecten, initiatieven en de aanpak van anderen.
Alle problemen waar vrijwilligersorganisaties tegen aan lopen zijn natuurlijk niet opgelost in één avond. Nieuwe bestuursleden vinden, is bijvoorbeeld een grote zorg voor velen. Wél gingen wij allen naar huis met nieuwe energie, contacten en ideeën.
Dank aan alle aanwezigen en speciaal aan Wietske van Studio Tekenkracht voor het tekenverslag van de avond (in beeld!).
In dorpen, buurten en bij sport- en culturele verenigingen draaien activiteiten vaak op vrijwilligers. Veel verenigingen ervaren dat het steeds lastiger is actieve vrijwilligers te vinden om de boel draaiende te houden. Provincie Groningen, Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM en KultuurLoket hebben de handen daarom ineen geslagen om al deze verenigingen te versterken en ondersteunen.
Dank aan Nienke Maat voor de foto’s van deze bijeenkomst van Vrijwilligers Centraal bij MFC Het Houtstek in Slochteren.
Hoe borg je voorzieningen die mantelzorgers ondersteunen structureel in de regio Drenthe? Vanaf 2020 staat mantelzorg hoog op de landelijke agenda. Vanwege de toenemende vergrijzing, personeelstekorten in de zorg, toenemende overbelasting van mantelzorgers en de veranderingen in het Nederlandse zorglandschap wordt er steeds meer aandacht gevraagd voor mantelzorg(ers). Om ook op lokaal niveau aandacht te besteden aan dit thema startten Drents Platform Mantelzorg, de provincie Drenthe en Trendbureau Drenthe in 2020 een regionale agenda voor mantelzorg. Voor de regionale agenda mantelzorg doen we de organisatie van de sessies, proces en inhoud. En voegen we kennis toe vanuit Trendbureau over mantelzorg. Binnen de regionale werkagenda mantelzorg komen netwerkpartners meerdere keren per jaar op themabijeenkomsten bijeen om kennis uit te wisselen en tot vervolgacties te komen. Voor de regionale agenda mantelzorg doen we de organisatie van de sessies, proces en inhoud. En voegen we kennis toe vanuit Trendbureau Drenthe over mantelzorg.
Op 6 april 2023 vond een bijeenkomst van de Drentse regionale werkagenda mantelzorg plaats waar beleidsambtenaren, mantelzorgconsulenten en buurtwerkers aanwezig waren. De nieuwe directeur van MantelzorgNL, Esther Hendriks, trapte de bijeenkomst af. Zij besprak enkele landelijke zaken op hoofdlijnen. Hierna gaven vertegenwoordigers vanuit vier Drentse gemeenten, die zijn gestart met een pilot op het gebied van mantelzorg, presentaties. De bijeenkomst werd afgesloten met een gezamenlijk werksessie.
Onlangs startten vier Drentse gemeenten een pilot, ondersteund door het ministerie van VWS. Assen en Meppel kozen voor een pilot om de toeleiding van en voor mantelzorgers te verbeteren. In Hoogeveen is gekozen voor het thema van mantelzorg en werk. In Midden-Drenthe is een intensief traject uitgewerkt onder de titel “Ketenaanpak preventie en terugdringen van depressies bij mantelzorgers”.
Bekijk de presentaties van de pilots, de resultaten van de werksessie en het verslag van de bijeenkomst op de website van Drents Platform Mantelzorg.
In oktober staat de laatste bijeenkomst van dit jaar gepland. Informatie hierover volgt binnenkort.
Voor meer informatie over mantelzorg, volg het nieuws en de ontwikkelingen via de website van Drents Platform Mantelzorg en de website van Trendbureau Drenthe. Ben je al nieuwsgiering? Klik hieronder op de betreffende onderwerpen.
Een samenwerking van CMO STAMM, Huis voor de Sport Groningen, Groningen Dorpen, en KultuurLoket (VRIJDAG) deed – in opdracht van de provincie Groningen – onderzoek onder 253 actieve vrijwilligersorganisaties in Groningen naar hoe het gesteld is met het vinden, binden, opleiden en waarderen van vrijwilligers. Grootste uitdaging voor verenigingen in Groningen is het vinden van bestuursleden (69%). Jongeren verleiden voor vrijwilligerswerk is eveneens een grote zorg (68%). Een meerderheid (51%) van de verenigingen staat open voor bestuursvernieuwingen om het vrijwilligerswerk aantrekkelijker en toegankelijker te maken voor o.a. jongeren en nieuwkomers. Op basis van deze resultaten organiseren we drie avonden om huidige besturen te ondersteunen en inspireren. Verenigingen kunnen zich hiervoor aanmelden.
Zowel bij sport-, dorps- en culturele verenigingen als bij burgerinitiatieven draait een groot deel van de werkzaamheden op vrijwillige inzet van leden. Zij zorgen er mede voor dat Groningen een fijne, bruisende provincie is om te wonen. Het verenigingsleven staat echter steeds meer onder druk. Uit het onderzoek blijkt dat vrijwilligers in Groningen die recentelijk zijn gestopt met hun vrijwillige inzet zich o.a. niet meer te willen binden (27%) of geen tijd meer hebben (27%). Al langere tijd neemt het aantal vrijwilligers af en na de coronapandemie is deze trend versneld (CBS-onderzoek). Het toenemende tekort aan vrijwilligers is een maatschappelijke trend die ook in andere delen van de samenleving zichtbaar is.
De vier organisaties die het onderzoek uitvoerden, organiseren de komende maanden drie meet-ups om huidige besturen te ondersteunen en inspireren. Met succesverhalen als inspiratie worden in speeddates uitdagingen en kennis uitgewisseld. Kunnen verschillende besturen samenwerken? Onder welke omstandigheden wordt bestuurswerk wél aantrekkelijk voor jongeren? Hoe behouden verenigingen hun huidige vrijwilligers? Lopen besturen van sportverenigingen tegen dezelfde of andere problemen aan als dorpsverenigingen? Aan het eind van iedere avond zullen alle aanwezigen zeker met nieuwe inzichten naar huis gaan.
Project Vrijwilligers Centraal geeft sport-, dorps-, culturele verenigingen en burgerinitiatieven impulsen voor het vinden, binden, opleiden en waarderen van vrijwilligers. Dit doen ze door ondersteuning op maat, experimenteren met verschillende organisaties naar innovatieve maatregelen, ze zetten vrijwilligers in het zonnetje en organiseren kennis- en leersessies op allerlei onderwerpen voor de huidige besturen en andere vrijwilligers.
Het project is een initiatief van provincie Groningen, Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM en KultuurLoket.
Samen werken aan het sociaal domein. Hoe doe je dat? Op 23 maart gingen we aan de slag met die vraag op een werkconferentie georganiseerd door de gemeente Oldambt in samenwerking met CMO STAMM. Vertegenwoordigers uit het sociaal domein binnen en buiten de gemeente gingen met elkaar in gesprek aan de hand van het nieuwe koersdocument voor het sociaal domein, opgesteld door de gemeente.
De nieuwe koers is een integrale visie die de verschillende beleidsterreinen binnen het sociaal domein in Oldambt aan elkaar verbindt. Het biedt samenhang, handvatten voor de manier van werken en een stip op de horizon. Met als doel: samen nog betere ondersteuning bieden aan de inwoners in Oldambt.
Het regenboogmodel vormt de basis voor de koers. Met een overzicht van de verschillende voorzieningen in Oldambt, biedt het model samenhang. Ook helpt het om prioriteiten te stellen in de grote hoeveelheid aan voorzieningen. Welke hulp is er nodig, en voor wie? De koers is daarmee ook realistisch. De gemeente kan niet alle problemen oplossen. Daarom zijn er keuzes nodig. Uitgangspunt in de koers is dat de gemeente kiest voor de meest kwetsbaren en voor voorzieningen die beantwoorden aan wat er nodig is in Oldambt. Zodat de middelen van de gemeente daadwerkelijk oplossingen bieden voor de mensen die dat nodig hebben.
Bij het maken van deze keuzes is vertrouwen cruciaal. Zowel vertrouwen in inwoners als vertrouwen in partners. De gemeente wil meer samenwerken met partners en inwoners bij het maken van plannen. Dat betekent geen plan zonder inwoners en geen plan zonder partners.
De nieuwe koers geeft richting voor een gezamenlijke manier van werken en biedt doelen om na te streven in het sociaal domein. De vertaling van de koers naar alle individuele beleidsterreinen helpt om binnen het sociaal domein meer integraal te werken. Zo sluiten de beleidsterreinen beter op elkaar aan en kunnen we meer gezamenlijke oplossingen vinden die de inwoners van Oldambt echt helpen.
Op de werkconferentie in maart werden de ideeën voor de nieuwe koers geconcretiseerd als input om de koers te af te maken. Bestuurskundige en columnist Tim ’S Jongers leverde een inspirerende bijdrage over het belang van het betrekken van kwetsbare inwoners in beleidsvorming. Ook werden de ideeën voor de nieuwe koers gepresenteerd door de gemeente. Vervolgens gingen de deelnemers aan tafels verder met elkaar in gesprek over onderdelen van de koers. Beleidsambtenaren van de verschillende beleidsdomeinen gingen vol enthousiasme in gesprek met deelnemers om tot concrete acties en maatregelen te komen op hun beleidsterrein. Zo was er een tafel over toegang tot dienstverlening en de Doorbraakmethode, jeugdhulp, gezond en fit leven, werk en inkomen, armoede en ouderen. De gesprekken leverden waardevolle inzichten, nieuwe verbindingen en concrete adviezen op, waar de gemeente en partners verder mee aan de slag kunnen.
Na het verzamelen van alle input, gaat de gemeente allereerst aan de slag om de nieuwe koers vast te stellen in het college. Daarna is de volgende stap om deze ideeën uit te werken in de verschillende beleidsterreinen. Hoe brengen we het regenboogmodel in de praktijk in jeugdhulp en voorzieningen voor ouderen? Hoe organiseren we plannen met partners én inwoners op het gebied van armoedebestrijding? Vol goede moed gaat de gemeente met deze en andere vragen aan de slag.
Ook staat er alvast een vervolgbijeenkomst op de planning. Op 21 maart 2024 komen de deelnemers opnieuw bij elkaar om samen te bespreken hoe het ervoor staat met de nieuwe koers. Zo blijven we met elkaar in gesprek en werken we samen aan het sociaal domein in Oldambt.
Bekijk het feitenblad Samen werken aan het sociaal domein
In de Drents-Groningse Veenkoloniën leven 14.000 gezinnen in armoede, vaak generatie op generatie. Onderzoekers van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen deden vijf jaar lang onderzoek naar het ontstaan en voortduren van armoede door generaties heen. Uit het onderzoek blijkt dat maatwerk en langetermijnplanning nodig zijn om overerfbare armoede in de Veenkoloniën te doorbreken. In opdracht van de provincies Drenthe en Groningen en in nauwe samenwerking met de Alliantie van Kracht is het onderzoek uitgevoerd.
Onderzoekers prof. dr. Tialda Haartsen (RUG), dr. Sander van Lanen (RUG) en dr. Erik Meij (RUG/Sociaal Planbureau Groningen & Trendbureau Drenthe, onderdeel van CMO STAMM) vertellen: “We hebben meerdere generaties uit 23 families geïnterviewd. Hieruit blijkt dat er niet één vorm van overerfbare armoede is. Dé arme bestaat niet. Er is dus ook niet één oplossing die voor iedereen werkt. De belangrijkste les uit het onderzoek is: maak maatwerk mogelijk. Hiervoor moeten veel organisaties terug naar de tekentafel om de mens of het gezin in armoede centraal te stellen en te werken aan langdurige relaties, onderlinge samenwerking en continuïteit van ondersteuning en hulpverlening.”
Gedeputeerde Tjeerd van Dekken, provincie Groningen: “Het onderzoek laat duidelijk een kloof zien tussen dat wat iemand die in armoede leeft nodig heeft en wat er geboden wordt aan hulp. Door het onderzoek weten we dat families in armoede hun eigen situatie en mogelijkheden vaak anders inschatten dan de hulpverleners. Het overheidsbeleid, de regels en voorzieningen moeten daarom op het perspectief van het gezin aansluiten. Alleen zo kan de vicieuze cirkel doorbroken worden. De onderzoeksresultaten bieden hiervoor voldoende handvatten die in de praktijk gebruikt kunnen worden.”
Het onderzoek is afgerond. Op basis van de kennis uit het onderzoek bouwen we binnen de Alliantie van Kracht met 42 partners gezamenlijk aan een programma voor 20 jaar. Waarbij we in de systeemwereld de randvoorwaarden mogelijk maken voor maatwerk (geen projecten, maar bestaande structuren versterken) en experimenteren in wijken, dorpen en buurten. De Alliantie van Kracht organiseert de komende maanden diverse werksessies met ervaringsdeskundigen, professionals, maatschappelijke organisaties en ambtenaren om het vervolg gezamenlijk uit te werken. In die sessies worden de wetenschappelijke inzichten omgezet naar actie in de praktijk.
Gedeputeerde Hans Kuipers (Drenthe): “We weten dat overerfbare armoede hardnekkig is en dat er geen één oplossing is voor alle problemen. Maatwerk is nodig en een langdurige aanpak is handig. De vraag blijft hoe we ruimte voor maatwerk houden in het langdurig plannen, zonder de boel te dicht te timmeren. Of wat doen we als langetermijndoelen vanuit overheidsbeleid niet overeenkomen met die van families in armoede? Dit zijn vragen die in vervolgsessies samen met partners zoals de Alliantie van Kracht uitgewerkt worden.”
Overerfbare armoede is niet in één generatie is ontstaan. Het oplossen van deze armoede is daarom ook een kwestie van de lange adem. De Alliantie van Kracht is een netwerk van 42 partners dat samen met de bewoners uit het Drents-Groningse veenkoloniale gebied werkt aan het doorbreken van overerfbare armoede.
Een samenvatting van het onderzoek is beschikbaar via: Essay Intergenerationele armoede
Zie ook de overige onderzoeksrapporten op de website van de Alliantie van Kracht.
Discriminatie op grond van ras en huidskleur is de meest gemelde discriminatiegrond in het Noorden. Ook in Drenthe. Dat blijkt uit de Monitor Discriminatie 2022 Noord-Nederland van de drie noordelijke meldpunten en de Politie-eenheid Noord-Nederland. Het totaal aantal geregistreerde meldingen daalde bij zowel de anti-discriminatievoorzieningen (van 733 naar 559), bij de politie (van 566 naar 529) en bij het College van de Rechten voor de Mens (van 47 naar 37). Er lijkt een relatie te zijn met de afname van corona en de daarmee samenhangende maatregelen.
Elk jaar weer blijkt dat het aantal meldingen op grond van afkomst en huidskleur het meest gemeld wordt. In 2022 ging het om bijna de helft van alle meldingen (44%). Het thema racisme is een veel besproken onderwerp in het publiek debat. Minister-President Rutte bood zijn excuses aan voor het Nederlandse aandeel aan het slavernijverleden. Het Kabinet erkende dat er sprake was van institutioneel racisme bij de toeslagenaffaire. De politie kwam in de media vanwege de documentaire ‘De blauwe familie’. En in september 2002 presenteerde de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR), Rabin S. Baldewsingh, een Nationaal Programma.
Ook in Drenthe waren er meldingen met schrijnende situaties waarin racisme een rol speelt. Uitgescholden worden op het voetbalveld omdat je een andere huidskleur hebt, regelmatig de inhoud van je tas moeten laten zien in winkels omdat je een donkere huidskleur hebt, of gepest worden op je werk omdat je uit een ander land komt. Discriminatie op grond van afkomst en huidskleur heeft veel impact op mensen die er bijna dagelijks mee geconfronteerd worden. Het is belangrijk om te blijven werken aan bewustwording en (h)erkenning.
In 2022 was er veel aandacht voor het thema (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Bij tal van organisaties kwam dit gedrag in hun organisatie naar buiten. Bij de drie noordelijke meldpunten kwamen hierover meer vragen voor adviezen dan voorheen. Mogelijk verklaart dit waarom het aantal meldingen op grond van geslacht met 3% steeg. Ook verklaart het mogelijk de plekken waar discriminatie ervaren is, namelijk de arbeidsmarkt (17 meldingen) en collectieve voorzieningen (100 meldingen). Om dit met zekerheid te stellen, is verder onderzoek nodig. De meldpunten blijven ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend volgen om zo de meest adequate ondersteuning te bieden. Denk aan het geven van adviezen, een luisterend oor, passende ondersteuning, doorverwijzing, trainingen of protocollen (op maat).
Naast discriminatie op wettelijke gronden, ervaren mensen ook discriminatie waarover de wet niets zegt. Vaak geven de meldingen over de niet-wettelijke gronden een signaal af over wat er leeft onder mensen. Waar de frustraties zijn en waarin de Wet Gelijke Behandeling nog niet voorziet. Dit aantal meldingen nam in 2022 fors af. Waren er in 2021 nog 149 meldingen, in 2022 ging het nog om 39 in totaal. Deze afname is zeer waarschijnlijk te verklaren door de afname van corona en de bijbehorende maatregelen.
De Monitor Discriminatie Noord-Nederland 2022 is een compact, publieksvriendelijk feitenblad over het thema ‘discriminatie’ in Noord-Nederland. Naast cijfers, is er ook informatie hoe Meldpunt Discrimatie Drenthe, Discriminatie Meldpunt Groningen en Tûmba door middel van voorlichtingen en gastlessen aandacht geven aan deze thematiek.
CMO STAMM faciliteert Meldpunt Discriminatie Drenthe.
Monitor Discriminatie Noord-Nederland 2022
Jos Grooten vond via New Jobportunities een baan bij CodeGorilla. Wat is New Jobportunities en welke impact had dat voor Jos? Lees het in het artikel New Jobportunities – deel 3: hoe maak je maatwerk toekomstbestendig? van Overheid van nu van 8 april 2023.
Steenwijksmoer is een klein dorp in de gemeente Coevorden met 950 inwoners. Net als in veel andere dorpen in Zuidoost-Drenthe staan de voorzieningen er onder druk, mede door ontgroening en vergrijzing. Dorpen beseffen dat het op eigen regie en eigen inzet aankomt als ze deze voorzieningen voor de toekomst willen behouden. Ook Steenwijksmoer is zich zeer bewust van de eigen verantwoordelijkheid en de eigen rol voor het behoud van de leefbaarheid van het dorp. De sterke sociale samenhang en de daarmee gepaard gaande burgerkracht vormen een belangrijke basis voor nieuwe ondernemende initiatieven.
Met deze insteek nam Steenwijksmoer het initiatief om in het centrum van het dorp een duurzame ontmoetingsplek te creëren. De focus ligt daarbij op gezonde leefstijl, brede welvaart, bewegen en ontmoeten. Voor alle leeftijden, van jong tot oud. Toekomstige generaties moeten in het dorp vitaal en energiek oud kunnen worden.
Midden tussen een aantal sportvoorzieningen stond het dorpshuis dat schreeuwde om modernisering en verduurzaming. Gesprekken in het dorp, een enquête en intensief contact met de verenigingen lieten zien hoezeer men deze centrale locatie omarmt en weer tot dé plek in het dorp wil maken: een bruisende plek voor ontmoeten en bewegen. Ook stond midden in het dorp een verlaten tennisveld, met een klein gebouwtje dat niet gebruikt werd. Perfect geschikt als opslagplek voor het dorpshuis.
Dorpsbewoners maakten onder de titel “Ontmoeten en Bewegen in Steenwijksmoer” een ambitieus en veelomvattend plan en zetten in op het realiseren van een lang gekoesterde wens:
Maar… hoe krijgt een dorp met 950 inwoners dit voor elkaar? Wat kun je zelf met vrijwillige inzet doen? Hoe regel je de financiën? Hoe organiseer en coördineer je de uitvoering?
Een doordacht plan dat van onderop in een dorp ontstaat en wordt ontwikkeld, kan rekenen op de steun van de bewoners. Vanuit een sterke betrokkenheid werkten veel bewoners mee en werden er maar liefst zo’n 2.700 vrijwilligersuren gedraaid. De breedheid van het plan stond garant voor een een groot aantal samenwerkingspartners. Naast deze steun moest ook een manier gevonden worden om de investeringen te dekken. Deels investeerden bewoners zelf en deels kwam het geld van een serie fondsen (onder meer Oranjefonds, VSB-fonds, RABO-fonds en Kansfonds) en van LEADER, het Europese subsidieprogramma voor Zuidoost-Drenthe. Dit alles onder de bezielende leiding van Plaatselijk belang en de Stichting Dorpshuis.
Onlangs is het project Ontmoeten en Bewegen in Steenwijksmoer feestelijk afgerond en het resultaat liegt er niet om:
Mogelijk gemaakt door:
CMO STAMM was als adviseur betrokken bij het project Ontmoeten en Bewegen in Steenwijksmoer.
