Het Fondsencafé 2023, georganiseerd in samenwerking met de BOKD en CMO STAMM, was met meer dan 100 aanwezigen een drukbezochte avond. Vooral de mogelijkheid om kennis te delen, inspiratie op te doen en waardevolle connecties te leggen werden gewaardeerd. De reacties waren bijzonder positief.
De locatie voor dit inspirerende evenement in oktober was de Wenning in Pesse, die een uitstekende ambiance bood voor de avond. Het programma begon met een ontvangst waar alle aanwezigen genoten van een smakelijke maaltijd; een lekker kopje soep met belegde broodjes en zoetigheid van de plaatselijke bakker. Deze informele start zorgde voor een ontspannen sfeer en gaf de deelnemers de gelegenheid om in contact te komen met elkaar.
Tijdens het plenaire gedeelte van de avond kregen vijf bevlogen initiatiefnemers uit Anloo, Gieterveen, Spier, Beilervaart en Tweede Exloërmond de kans om hun projecten en ideeën te pitchen. Met overtuigende presentaties deelden ze hun visie en plannen, in de hoop de interesse te wekken van de aanwezige fondsen. Van een nieuw te bouwen dorpshuis tot kleinere initiatieven, zoals het realiseren van een nieuwe geluidsinstallatie in het dorpshuis. Door de presentaties van de pitchers en de interacties met de fondsen kregen zowel de pitchers als de zaal een helder inzicht in de financieringscriteria en -mogelijkheden van de fondsen. Katalys, Provincie Drenthe, het Energiefonds Drenthe, subsidieprogramma LEADER , Rabobank coöperatiefonds, Kracht van de Veenkoloniën waren aanwezig.
Tijdens een workshopronde konden deelnemers in korte tijd kennismaken met verschillende onderwerpen:
Marcel ging in gesprek met de deelnemers om te komen tot een duurzaam initiatief waarbij hij een methode van zes stappen hanteerde;
In januari en februari van volgend jaar bieden we graag de mogelijkheid om dieper in te gaan op de thema’s in twee uitgebreidere workshops. Op de hoogte hierover blijven? Neem dan contact op met Esther Rodenburg.
Aanwezigen konden ook een bezoek brengen aan de fondsenmarkt. Op de markt konden zij in gesprek gaan met vertegenwoordigers van de fondsen, wat waardevolle mogelijkheden bood voor verdere ontwikkeling van hun projecten en het zoeken naar financiering.
Benieuwd welke fondsen er in Drenthe zijn? Bekijk het Fondsenboekje Drenthe
De avond werd afgesloten in een ontspannen sfeer onder genot van een borrelhapje en een drankje. Als organisatie worden we erg enthousiast van een zaal vol met mensen die actief bijdragen aan hun dorpsgemeenschap en het verschil willen maken.
Bewonersinitiatieven, gedreven door betrokken individuen en gemeenschappen, zetten zich in voor een betere wereld. Maar hoe meten we hun waarde? Steeds vaker staan inwoners voor deze uitdaging. CMO STAMM biedt hulp met een praktisch 10-stappenplan waarmee je iets kunt zeggen over de maatschappelijke waarde van een initiatief. Dit helpt om de doelredenatie en daardoor ook de impact scherp te krijgen. Bekijk het Stappenplan Maatschappelijke waarde!
Vrijwilligerswerk vormt een belangrijke hoeksteen van onze provincie. Toch hebben organisaties moeite met het vinden van vrijwilligers. Onder de noemer Vrijwilligers Groningen is afgelopen jaar onderzoek gedaan onder 253 vertegenwoordigers van vrijwilligersorganisaties in provincie Groningen. Ook zijn 2.850 Groningers bevraagd over het wel of niet doen van vrijwilligerswerk. Een combinatie van de uitkomsten leidt tot een aantal feiten en kansen voor vrijwilligerswerk in Groningen.
Een goede organisatie blijkt belangrijk voor vrijwilligersorganisaties. Na voldoening is het op orde zijn van de organisatie volgens de ondervraagden de belangrijkste voorwaarde om vrijwilligerswerk te doen (66%). De grote meerderheid van organisaties zegt hier echter geen hulp bij nodig te hebben (77%). Omdat het voor vrijwilligers zo belangrijk is, doen organisaties zich er goed aan nog eens stil te staan bij de vraag: Hebben we echt alles goed op orde?
Ongeveer 10% van de mensen die geen vrijwilligerswerk (meer) doet of niet (meer) actief in de buurt is geeft aan zich te oud te voelen. Op de vraag wat men het leukst vindt aan vrijwilligerswerk noemen ze bijna allemaal de sociale contacten. Zou laagdrempelig en flexibel vrijwilligerswerk bij kunnen dragen aan het tegengaan van eenzaamheid onder ouderen én bijdragen aan de leefbaarheid van Groningen?
Geen tijd hebben (42%) en niet gebonden willen zijn aan structurele taken (30%) zijn de belangrijkste redenen voor Groningers om geen vrijwilligerswerk te doen. Zouden mensen die niet elke week vaste taken willen uitvoeren wel bereid zijn af en toe te helpen? Kunnen organisaties een toegankelijkheid creëren waarbij mensen zich kunnen inschrijven om in bepaalde periodes vrijwilligerswerk te doen?
Bijna de helft van de vertegenwoordigers van vrijwilligersorganisaties (47%) vindt dat jongeren minder bereid zijn vrijwilliger te worden en 68% zou graag meer jongeren willen aantrekken. Het klopt dat jongvolwassen (40%) minder vaak vrijwilligerswerk doen dan 65-plussers (54%). Geen tijd hebben is de belangrijkste reden om geen vrijwilligerswerk te doen, maar ook andere redenen spelen mee. Jongvolwassenen geven bijvoorbeeld veel vaker aan geen vrijwilligerswerk te doen omdat ze geen idee hebben waar ze een bijdrage aan kunnen leveren. 25% van de jongvolwassenen die geen vrijwilligerswerk doet geeft dit als reden, tegenover 8% van de 65-plussers. Zouden jongvolwassenen sneller vrijwilligerswerk doen als ze rechtstreeks gevraagd worden of als het duidelijk is waar en hoe ze kunnen helpen? Want ook jongeren geven aan graag verschil te willen maken en er toe te willen doen.
De organisaties achter Vrijwilligers Groningen, Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM en KultuurLoket vinden het belangrijk om mensen die zich inzetten als vrijwilliger te ondersteunen. De Provincie Groningen maakt dit mogelijk.
Onder de noemer Vrijwilligers Groningen geven de organisaties gezamenlijk ondersteuning op maat, organiseren ze kennis- en leersessies op allerlei onderwerpen voor de huidige besturen en andere vrijwilligers en initiëren ze waarderingsacties.
Vrijwilligers maken Groningen mooier, zowel in de provincie als in de stad. Iedere vrijwilliger verdient het om af en toe waardering te ontvangen. 7 december, de Nationale Dag van de Vrijwilliger, is daar een uitgelezen moment voor. Vanaf 6 november begint een campagnemaand om de Groningse vrijwilligers te bedanken en anderen nieuwsgierig te maken naar vrijwilligerswerk.
Ken jij iemand die mooie dingen doet als vrijwilliger? Verras diegene dan met een speciaal ontworpen Groningse bedankkaart. Liever digitaal iemand een pluim geven? Plaats zijn/haar/diens naam op de Wall of fame en vertel waarom het zo’n topper is. Beiden is natuurlijk helemaal fantastisch!
Verras ook een vrijwiliiger
Op vrijwilligersgroningen.nl/bedankt lees je 10 inspirerende en hartverwarmende verhalen van vrijwilligers die zich inzetten voor stad en provincie!
Vrijwilligers Groningen voert deze campagne samen met zoveel mogelijk vrijwilligersorganisaties en hun vrijwilligers. Zij bieden input, materialen en ideeën voor promotie en campagne-activiteiten. Hoe meer organisaties en vrijwilligers de campagne ondersteunen, hoe groter de impact en hoe meer mensen geïnspireerd raken om vrijwilligerswerk te doen. Dus doe óók mee!
De organisaties achter Vrijwilligers Groningen vinden het belangrijk om mensen die zich inzetten als vrijwilliger in het zonnetje te zetten. Provincie Groningen en gemeente Groningen maken deze campagne mogelijk. De waarderingscampagne voor vrijwilligers is een initiatief van Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM, KultuurLoket, Link050, Stichting Present en Humanitas.
In de week van Wereldarmoededag (17 oktober) vond de tweede editie van Sterke Verhalen plaats. Sterke Verhalen is een project bedacht en uitgevoerd door ervaringsdeskundigen armoede uit Groningen en Drenthe. Met het project wil de groep het taboe om over armoede te praten doorbreken en het sterke verhaal vertellen. Hieronder volgt een terugblik op een bijzondere week.
Leven in armoede is meer dan een gebrek aan geld. Sociale uitsluiting en kansenongelijkheid spelen vaak een nog belangrijkere rol. Het is belangrijk om een luisterend oor te bieden. En dat iemand in je gelooft, zodat je kansen kan pakken om uit armoede te komen.
Deze tweede editie vonden Sterke Verhalen middagen plaats in Coevorden, Stadskanaal, Groningen en Oldambt. Het waren indrukwekkende middagen met persoonlijke, gevoelige levensverhalen die het publiek stil maakten. Per middag vertelden vier ervaringsdeskundigen open over de moeilijke, ingewikkelde weg die ze aflegden. Ze vertelden over armoede, verslaving, schulden, eenzaamheid, dakloosheid, gebrek aan liefde en schaamte. Over patronen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Over het durven vragen van hulp, niet alleen aan professionals maar ook aan mensen die misschien toevallig jouw pad kruisen. Want juist diegenen kunnen ‘haakjes’ in het leven zijn.
De middag in Coevorden vond op dinsdag 17 oktober plaats in Ravelijn Verbindt, onder leiding van dagvoorzitter Annouchka Ringers-Straatsma (gemeente Coevorden). Wethouder Joop Slomp schoof aan bij het tafelgesprek.
“Het is nooit te laat om wat van je leven te maken”, ervaringsdeskundige Dennis in Coevorden.
Foto: gemeente Coevorden
De volgende dag, woensdag 18 oktober, was Sterke Verhalen in Stadskanaal, in jeugdsoos De Kwinne. Dagvoorzitter Angelique Smid (Welstad) ging in gesprek met de ervaringsdeskundigen en Jur Mellies, wethouder armoede.
“Je kunt helpen door je oor te delen en niet te oordelen”, ervaringsdeskundige Lineke in Stadskanaal
Foto: CMO STAMM
Donderdag 19 oktober vond de middag plaats in Groningen, in MFC De Wijert/Helpman. De middag kende twee dagvoorzitters, Lineke Smit en Maud Diemer (Sterke Verhalen).
Ervaringsdeskundige Soheel in Groningen: “We zijn allemaal mensen. We zijn hier om elkaar te helpen.”
Foto: CMO STAMM
De laatste middag vond op vrijdag 20 oktober plaats in Northbase Inloophuis in Winschoten. Deze bijzondere plek opende kortgeleden en is een thuisbasis voor veteranen. Iedereen is van harte welkom om hier te komen voor koffie en een goed gesprek. Dagvoorzitter Marike Broekema (CMO STAMM) ging met vier ervaringsdeskundigen in gesprek over hun verhaal.
Ervaringsdeskundige Miranda tijdens de middag in Winschoten: “Het is zo belangrijk om iemand naast je te hebben staan die in je gelooft”.
Foto: MVBFotografie
Elke middag voerden ervaringsdeskundigen en professionals gesprekken in twee- en drietallen. Dit zorgde voor onderlinge verbinding en respect. Een veel gehoorde uitspraak was “Je moet niet over mensen praten, maar mét mensen”. Er was vervolgens ook alle gelegenheid voor gesprekken tijdens de soep en broodjes waarmee de middag werd afgesloten.
In gesprek in Winschoten.
Foto: MVBFotografie
Dit jaar werd voor het eerst de Zo-Kan-Het-Ook-award uitgereikt. Met deze award zet Sterke Verhalen een persoon of organisatie in het zonnetje die een belangrijke bijdrage levert aan het bestrijden van armoede. De award ging naar Stichting VoorDoor uit Wildervank. De award bestaat uit een bronzen beeld. Daarnaast ontving de stichting een cheque van 500 euro. Tiny van Stichting VoorDoor biedt samen met haar man en tal van vrijwilligers in een oud bedrijfspand achter hun woning een huiskamer voor iedereen die daar behoefte aan heeft. Samen eten, samen een spelletje doen, samen zijn zonder oordeel, daar draait het om. Tiny was zichtbaar geëmotioneerd door de waardering voor haar burgerinitiatief. Kijk vooral terug hoe de stichting werd verrast met het winnen van de award, uit handen van Colin Mooijman:
Het is van groot belang dat de verhalen van ervaringsdeskundigen worden gehoord (en benut). Iedereen kan in een situatie van armoede terechtkomen. Het is niet iets om je voor te schamen én je kunt er weer uit komen. Om deze verhalen vast te houden en voor een breder publiek toegankelijk te maken, is er sinds vorig jaar de Sterke Verhalen podcast. Dit jaar zijn er drie nieuwe podcasts opgenomen die te beluisteren zijn via Spotify.
Naast de mooie gesprekken die plaatsvonden, zijn er nog twee mooie dingen ontwikkeld die we graag delen. Zakelijk tekenaar Wietske Westra maakte een praatplaat van de middag in Coevorden. Deze praatplaat kan dienen in gesprekken over armoede. Laat je hier vooral door inspireren!
Praatplaat Wietske Westra tijdens Sterke Verhalen Coevorden
Tijdens de middag in Winschoten schreef beleidsmedewerker Anke de Klerk, die ook dichter is, een prachtig gedicht wat heel treffend beschrijft wat mensen in een lastige situatie nodig hebben. Deel dit gedicht vooral!
Gedicht ‘vang me’ door Anke de Klerk, Sterke Verhalen Winschoten
Armoede is een belangrijk probleem in onze samenleving en gaat om veel meer dan een gebrek aan geld alleen. Maar beleid wordt vaak gemaakt door mensen die zelf weinig, of geen directe ervaring hebben met armoede. Daardoor past de lijst die op armoede wordt geplakt te vaak niet bij het perspectief van mensen die het ervaren. Dat moet anders, vinden de initiatiefnemers van Sterke Verhalen. Tijd voor ervaringsdeskundigen om de lijst op te pakken en hun kijk op wat anders moet te delen. Vanuit Sterke Verhalen doen we dit onder andere met drie nieuwe podcasts, die vanaf nu te beluisteren zijn via Spotify.
In de nieuwe podcasts gaan ervaringsdeskundige Karin en armoedeonderzoeker Erik in gesprek met vier bijzondere mensen over hun ervaringsverhaal:
René groeide op in armoede en zocht zijn sociale contacten in de coffeeshop. Later raakte René verslaafd aan harddrugs en kwam hij in de schulden. Hij is hier heel sterk weer uitgekomen.
Beluister de podcast Armoede en verslaving
Tamara zet zich al jaren in als ervaringsdeskundige armoede. Tamara vertelt in deze aflevering wat de kracht is van het inzetten van ervaringsdeskundigheid, en hoe volgens haar dit beter ingezet kan worden.
Beluister de podcast Armoede en ervaringsdeskundigheid
We horen ook het verhaal van Maryam en Nadia. Beide vrouwen hebben een migratieachtergrond en hebben armoede gekend. Ze vertellen welke obstakels ze daarin hebben gekend en wat ze mensen willen meegeven over verschillende culturen.
Beluister de podcast Armoede en migratieachtergrond
De podcasts zijn mede mogelijk gemaakt door Noorderpoort, die hiervoor hun podcastruimte en een kundige stagiair ter beschikking stelden.
Hoe ziet de brede welvaart in jouw gemeente eruit? Wat zijn de verwachtingen en wensen voor de toekomst? En welke rol kan brede welvaart spelen in gemeentelijk beleid? CMO STAMM start met een collegetour om antwoord te geven op deze vragen en meer.
Aanleiding van deze tour is de Monitor Brede Welvaart Groningen en de Monitor Brede Welvaart Drenthe. Op basis van deze monitor geven we tijdens de colleges inzicht in de brede-welvaartssituatie in jouw gemeente. Maar we doen meer. We vertellen over het gedachtegoed van brede welvaart: wat is het en waarom is het van belang? We gaan met jullie het gesprek aan over hoe brede welvaart in de eigen gemeente gebruikt kan worden: hoe kan het concept gebruikt worden om een visie en doelstellingen te bepalen? En hoe kan het gebruikt worden om beleidskeuzes te maken?
Wij bieden het College Brede Welvaart aan omdat wij het belangrijk vinden om de uitkomsten breed te bespreken in de provincie. Voor de deelnemers zijn hier geen kosten aan verbonden. De collegetour wordt mogelijk gemaakt door de provincies Groningen en Drenthe. De duur van een sessie is 1 uur, datum en tijdstip in overleg.
Interesse in een college voor jouw gemeente? Neem contact op met Heike Delfmann of Aleid Brouwer. Samen bespreken we waar we de focus op leggen en hoe we aansluiting vinden op de vragen en wensen vanuit jouw gemeente.
Goed bedoeld beleid gericht op het ondersteunen van mensen in armoede kan anders uitpakken dan bedoeld. De lijst (het frame) waardoor we naar het probleem armoede kijken, past vaak niet bij hoe mensen het ervaren. Dit komt doordat we leven in verschillende werelden. Sterke Verhalen pakt de lijst stevig terug in handen door mensen met ervaring in armoede zélf aan het woord te laten.
Sterke Verhalen begon met drie ervaringsdeskundigen en is inmiddels uitgebreid naar acht ervaringsdeskundigen uit Groningen en Drenthe. Doordat deze mensen met ervaring zélf activiteiten organiseren in gemeenten in de provincies Groningen en Drenthe, wordt het échte verhaal verteld. Om zo de wereld van ervaren armoede te verbinden aan de wereld van beleid, bestuur en praktijk. In navolging op de succesvolle editie van Sterke Verhalen 2022 wordt het initiatief in 2023 voortgezet en uitgebreid. Sterke Verhalen kent de volgende onderdelen:
Op dinsdag 17 oktober in Coevorden, 18 oktober in Stadskanaal, 19 oktober in Groningen en 20 oktober in Winschoten organiseert Sterke Verhalen een middag waarin ervaringsdeskundigen en professionals elkaar ontmoeten. De middagen kennen drie onderdelen: er worden levensverhalen verteld door ervaringsdeskundigen (de sterke verhalen), de ervaringsdeskundigen gaan in gesprek met professionals vanuit armoede(beleid) (de diepe dialogen). De middag wordt afgerond met een debat, waarin een stelling wordt ingenomen die vanuit ervarings- en professsionalsperspectief wordt belicht. Je kunt je inmiddels aanmelden voor deze middagen.
Nieuw dit jaar is de introductie van de Zo-Kan-Het-Ook-Award. Dit is een award voor een persoon of organisatie die een belangrijke bijdrage levert aan het bestrijden van armoede in de samenleving. Mensen en organisaties kunnen zichzelf opgeven of genomineerd worden. De kerngroep Sterke Verhalen (als zijnde de jury) bepaalt de winnaar. De award wordt uitgereikt in de vorm van een passend beeld. Daarnaast krijgt de winnaar een geldbedrag van € 500,-. De uitreiking vindt plaats op Wereldarmoededag, dinsdag 17 oktober tijdens de bijeenkomst Sterke Verhalen, Diepe Dialogen in Coevorden. Nominaties kunnen de hele maand september worden aangemeld.
Voor de ervaringsdeskundige is het vertellen van het eigen verhaal ontzettend belangrijk. Ook is het belangrijk dat deze verhalen worden gehoord. Iedereen kan in een situatie van armoede terecht komen. Het is niet iets om je voor te schamen én je kunt er weer uit komen. Om deze verhalen vast te houden en voor een breder publiek toegankelijk te maken, worden er dit jaar vier nieuwe podcasts opgenomen en beschikbaar gemaakt op Spotify. Vanaf maandag 16 oktober zijn ze te beluisteren op het Sterke-Verhalenkanaal op Spotify. Er staan al vier podcasts online die ook zeker het (weer) beluisteren waard zijn.
Sterke Verhalen wordt ondersteund door gemeente Groningen, gemeente Coevorden, gemeente Stadskanaal, gemeente Oldambt, CMO STAMM, Alliantie van Kracht, Noorderpoort, Welstad en Northbase Inloophuis.
Ieder mens is uniek en heeft recht op een gelijkwaardige behandeling. Dat maakt onze samenleving zo rijk en boeiend. CMO STAMM vindt het belangrijk dat ieders eigenheid wordt gezien en dat we elkaar met respect behandelen. Hierin is geen ruimte voor discriminatie en uitsluiting. Toch ervaren mensen nog dagelijks in hun eigen omgeving discriminatie. Dat heeft grote impact op hen én op onze samenleving. Voor gemeenten is een belangrijke taak weggelegd om discriminatie aan te pakken en te voorkomen. Ook in Drenthe.
Gemeenten hebben de wettelijke plicht om ervoor te zorgen dat inwoners die discriminatie ervaren, of dit zien gebeuren, dit kunnen melden bij een onafhankelijk meldpunt. Gemeenten zien echter ook een belangrijke taak in het voorkomen en aanpakken van discriminatie, zo blijkt uit de monitor lokaal antidiscriminatiebeleid 2022 van het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS). In 2022 zegt 35% van de gemeenten dat zij beleid hebben. Opvallend veel gemeenten geven aan dat ze bezig zijn om een beleidskader te ontwikkelen (33%).
Gemeenten kunnen hierbij gebruikmaken van hun antidiscriminatievoorziening (adv). De meeste adv’s in Nederland zijn aangesloten bij de landelijke branchevereniging Discriminatie.nl. In het Noorden zijn dat Tûmba, Discriminatie Meldpunt Groningen en Meldpunt Discriminatie Drenthe. De laatste is een onafhankelijk onderdeel binnen CMO STAMM. Jaarlijks publiceren de drie noordelijke adv’s samen met de politie hun geregistreerde cijfers (Monitor Discriminatie Noord-Nederland). Steeds vaker gaat het om discriminatie in buurten en wijken. Ook uit cijfers van het SCP (2020) blijkt dat tussen de 9 en 13 procent van de Nederlanders discriminatie ervaart op straat of bij de woning.
Vanuit gemeenten zijn er verschillende manieren om discriminatie aan te pakken. Zij kunnen een beroep doen op adv’s om meer inzicht te krijgen in de geregistreerde cijfers (weten wat er lokaal speelt). Ook kan de adv meedenken hoe de gemeente vanuit inclusiebeleid of diversiteitsbeleid aandacht kan besteden aan antidiscriminatie. Bijvoorbeeld door een Regenbooggemeente te zijn, zoals de gemeente Meppel. Andere gemeenten ontwikkelen zelf een overkoepelend beleid en vragen om procesbegeleiding om te kunnen komen tot een integrale en lokale aanpak en start van de uitvoering hiervan, zoals de gemeente Emmen. Samen werken we aan een krachtige samenleving!
Binnen CMO STAMM is er volop kennis op het gebied van inclusie, diversiteit en gelijkheid. Deze kennis delen we graag. De focus van de antidiscriminatievoorziening binnen CMO STAMM is iedereen in de provincie Drenthe. Onze inzet is altijd gericht op depolarisatie, dialoog, verbinding en wederzijds respect. We zetten de mens centraal en staan altijd open voor nieuwe ontwikkelingen en visies. Daar waar het schuurt, zoeken we samen naar verbindingen, oplossingsrichtingen of handelingsperspectieven. We staan voor inclusie, diversiteit en gelijkheid. Of het nu gaat om het ontwikkelen van gericht beleid, om de uitvoering hiervan, om het verkrijgen van draagvlak bij bestuurders of bewoners of om algemene vragen voor informatie of advies.
Met vrijwilligerswerk en activiteiten in eigen buurt of wijk tonen mensen betrokkenheid bij anderen en de samenleving. Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe hebben begin 2023 inwoners gevraagd naar verschillende vormen van participatie in de samenleving. Het gaat hier om vrijwilligerswerk binnen organisatieverband en het actief zijn in eigen buurt. In totaal hebben 2.850 Groningers en ruim 3.400 Drenten meegedaan aan het onderzoek. Het onderzoek onder de inwoners geeft antwoord op vragen als: Hoeveel Drenten en Groningers verrichten vrijwilligerswerk? Waarom zijn ze actief in organisaties of in de buurt en wijk? En hoe denken de inwoners over vrijwilligerswerk in de toekomst?
Bekijk de publicatie ‘vrijwilligerswerk en buurtparticipatie’ met alle resultaten van dit onderzoek. Hieronder volgen de belangrijkste conclusies.
In Drenthe heeft 54% van de inwoners vrijwilligerswerk verricht in het afgelopen jaar; in Groningen gaat het om 47% van de inwoners. Hiermee doen inwoners weer evenveel vrijwilligerswerk als in 2019, en meer dan tijdens afgelopen twee (corona) jaren.
In Groningen volgt Sociaal Planbureau het aandeel vrijwilligers al over langere periode, en dit schommelt sinds 2014 rond de 45%. Hierbij is ook een trend zichtbaar dat relatief veel 65 tot 74 jarigen vrijwilligerswerk verrichten.
Het CBS constateerde landelijk een terugloop van vrijwilligers, met de kanttekening dat de meest recente cijfers uit de coronaperiode stammen. Het ging hier landelijk vooral om een daling bij jongvolwassenen en 75-plussers. In Groningen en Drenthe kunnen we deze trend niet constateren, wel zien we dat jongvolwassenen (18 tot 35 jarigen) relatief minder vrijwilligerswerk doen en minder betrokken zijn in de eigen buurt.
Ongeveer de helft van de Groningers en Drenten die nu niet actief zijn, overweegt dit wel voor in de toekomst. Tijdgebrek is een veelgenoemde reden om geen vrijwilligerswerk te doen. Dit heeft deels met betaald werk te maken, maar ook met het verlenen van mantelzorg. In de eigen buurt weten mensen soms niet waar ze zich voor kunnen inzetten of zeggen hier geen tijd voor te hebben. Veel mensen dragen vooral graag bij aan hun directe leefomgeving. In het onderzoek Geven in Nederland 2022 becijferde de Vrije Universiteit van Amsterdam dat twee derde van alle Nederlanders informele, onbetaalde hulp verlenen aan anderen buiten het eigen huishouden. Formeel valt deze hulp niet onder georganiseerd vrijwilligerswerk.
Ex- vrijwilligers geven aan dat ze stoppen vanwege ouderdom of gezondheidsklachten, maar het merendeel haakt eigenlijk af om andere redenen. Het gaat om hinder van bureaucratie en onduidelijke regelgeving, teruglopende ledenaantallen, en gebrek aan andere vrijwilligers. Dit levert allemaal meer werk en druk op, terwijl er juist minder vrijwilligers beschikbaar zijn. Als organisaties en verenigingen deze zorgen deels kunnen wegnemen, staat er potentieel een groep (nieuwe) vrijwilligers klaar.
Het is hoopvol voor vrijwilligersorganisaties dat Groningers en Drenten mogelijkheden zien om actief te worden. Vrijwilligerswerk kan aantrekkelijk gemaakt worden door duidelijk te maken dat het incidenteel kan zijn, de vrijwilligersorganisatie zelf op orde is, en dat er persoonlijke waardering wordt uitgesproken richting vrijwilligers. Groningse en Drentse vrijwilligers vinden het belangrijk dat er voldoende aansluiting is op hun wensen. Zij hechten vooral waarde aan het vinden van nieuwe vrijwilligers.
De samenleving is voortdurend in beweging. In dorpen en buurten zetten actieve inwoners zich in voor de vitaliteit van hun omgeving. Van burenhulp en energietransitie tot woningbouw in eigen beheer en landschapsonderhoud. Voor deze initiatieven is vaak samenwerking nodig, zowel financieel als op het gebied van kennis. Tegelijkertijd werkt de gemeente aan het ontwikkelen en uitvoeren van beleidsplannen, waarbij het behoud van voorzieningen en het woningbeleid centraal staan. De betrokkenheid en inbreng van inwoners uit dorpen en buurten is hierbij van onschatbare waarde. Het samenspel tussen inwoners en gemeenten speelt een cruciale rol bij het vitaal en toekomstbestendig houden van dorpen en buurten. Om dit te bewerkstelligen, werken we in opdracht van de provincie Drenthe nauw samen met de BOKD om zowel het netwerk van inwoners als van gemeenten en maatschappelijke instellingen te versterken.
Binnen de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe werken we doelgericht aan de eerder genoemde uitdagingen op het gebied van Werken, Wonen en Welzijn. Samen met zes regiodeal gemeenten, de provincie en het Rijk zetten we ons in voor het bevorderen van een van de mooiste regio’s van Nederland. Eén van de projecten binnen deze Regio Deal is het project “Vitale Dorpen”. We stellen onszelf de vragen: “Hoe blijven dorpen vitaal en hoe kunnen overheden daarin ondersteunen?” We onderzoeken welke succesvolle elementen in meerdere dorpen toegepast kunnen worden, zodat deze overgedragen worden aan andere dorpen en gemeenten. De eerste dorpen hebben de pilotfase succesvol afgerond en we staan nu op het punt om met de volgende fase te starten, waarbij we nog meer dorpen en buurten in de regio willen helpen om vitaler te worden.
Om inzicht te krijgen in de vitaliteit van een dorp of buurt maken we gebruik van de Vijf Sterren-methode. Deze vijf sterren vertegenwoordigen de pijlers van de dorps- of buurtgemeenschap: 1. Dorpsidentiteit en cultuur; 2. Verenigingsleven en ontmoeting; 3. Leren van elkaar; 4. Zelforganisatiekracht; en 5. Zorg voor elkaar. Daarnaast richten we ons op het verkennen van kansen en uitdagingen om een dorp of buurt nog vitaler te maken. Samen maken we concrete afspraken en bieden we passende ondersteuning om deze uitdagingen te realiseren.
Momenteel lopen er al vier succesvolle pilots:
Na de zomer gaan we van start met drie nieuwe pilots:
De rode draad in al deze pilots is het belang van onderzoek. We onderzoeken op verschillende manieren, zoals door optrommelacties en online tools, om de vitaliteit in kaart te brengen. Continuïteit na afronding van de projecten blijkt een belangrijke les te zijn. Daarnaast stimuleren we om inwoners te betrekken met een nieuwsbrief en is het belangrijk om goede afspraken te maken met verenigingen en gebruikers van dorpsvoorzieningen om betrokkenheid te vergroten.
Hoe vitaal is jouw dorp of buurt? Graag gaan we met je in gesprek over hoe je de vitaliteit van je dorp of buurt ervaart en hoe we samen kunnen werken aan verbetering.
Op dinsdag 13 juni vond in de Melkfabriek in Bunne het Maatschappelijke Waarde Inspiratiecafé plaats, georganiseerd door CMO STAMM en de BOKD. Maatschappelijke Waarde is de waarde die een initiatief toevoegt aan de maatschappij door haar activiteiten. Dit kan zowel vanuit een financieel, als sociaal perspectief bekeken worden. Tijdens het inspiratiecafé werd een inleiding gegeven door Erik Meij en gingen de deelnemers in gesprek over de waarde van bewonersinitiatieven.
Bewonersinitiatieven worden gedreven door betrokken individuen en gemeenschappen die zich inzetten voor positieve verandering. Ze dragen bij aan het versterken van sociale cohesie, het oplossen van lokale uitdagingen en het creëren van leefbare en veerkrachtige gemeenschappen. Steeds vaker worden bewonersinitiatieven gevraagd om inzichtelijk te maken wat hun maatschappelijke waarde is. Ze moeten laten zien welke impact hun activiteiten uiteindelijk hebben in de maatschappij en soms moeten ze dit uitdrukken in geld. Gemeenten en andere financiers vragen daar om. Het draait niet alleen om verantwoorden, maar ook om leren en verbeteren. Het is daarom essentieel dat bewoners én professionals op de hoogte zijn van de verschillende meetinstrumenten die ingezet kunnen worden om maatschappelijke waarde te meten.
Tijdens het inspiratiecafé werden drie methoden besproken om de maatschappelijke waarde van bewonersinitiatieven te meten. De eerste methode is de MAEX (Maatschappelijke Index), een platform dat inzicht biedt in de impact van initiatieven op diverse terreinen, zoals gezondheid, duurzaamheid en participatie. De MAEX hanteert een prijslijst, waarin de verschillende activiteiten van een bewonersinitiatief op een geldbedrag gezet worden. De maatschappelijke waarde wordt uiteindelijk uitgedrukt in het geldbedrag dat alle activiteiten samen opleveren volgens de prijslijst. Een andere methode om maatschappelijke waarde te meten is de doorbraakmethode. Deze methode richt zich op het bieden van maatwerk en welke financiële voordelen hieraan verbonden zijn. Tot slot werd de Verandertheorie aangehaald, waarbij de focus ligt op het inzichtelijk maken van de missie, doelen en activiteiten van een inwonersinitiatief. Wanneer dit duidelijk is wordt het makkelijker om de maatschappelijke waarde te meten. Onlangs is er een pilot afgerond waarin de maatschappelijke waarde van het Dorpshuis Smilde inzichtelijk is gemaakt. Bekijk het rapport!
CMO STAMM heeft een stappenplan ontwikkeld dat in 10 stappen helpt om iets te zeggen over de maatschappelijke waarde van een initiatief. De relatie tussen het hogere doel van een organisatie en de impact die ze heeft met haar activiteiten is de sleutel. Dit stappenplan helpt bij het beoordelen en communiceren van de maatschappelijke waarde van een initiatief. Bekijk het stappenplan!
Het inspiratiecafé trok dorpscontactambtenaren en welzijnsmedewerkers uit de provincies Groningen en Drenthe. De bijeenkomst bood een vruchtbare omgeving waarin de dialoog over maatschappelijke waarde kon worden gevoerd. Tijdens de bijeenkomst werden inspirerende inzichten gedeeld en deelnemers konden van elkaars ervaringen leren.
Vanwege de positieve reacties en de behoefte aan verdere verdieping organiseren we op donderdag 28 september een vervolgbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst worden de professionals getraind om zelf aan de slag te gaan met het meten van maatschappelijke waarde voor bewonersinitiatieven. Een mooie kans om de opgedane kennis in de praktijk te brengen. Ook als je er niet bij was op 13 juni ben je welkom. We zorgen ervoor dat de inhoud voor iedereen te begrijpen is. Kortom: alle dorpscontactambtenaren en professionals die inwoners ondersteunen in georganiseerde activiteiten en inwonersinitiatieven in de provincies Groningen en Drenthe zijn welkom!
Het Maatschappelijke Waarde Inspiratiecafé was een gelegenheid om te leren, te inspireren en samen te werken. CMO STAMM en BOKD kijken uit naar de bijeenkomst op 28 september. Indien je je alvast wilt aanmelden dan kan dit door te mailen naar Evelien Mulder: e.mulder@cmostamm.nl.
Wat doe je om je huidige vrijwilligers te behouden? Hoe zorg je dat vrijwilligers bijgeschoold worden? Hoe kom je aan nieuwe vrijwilligers? Op 25 mei 2023 kwamen zo’n 35 mensen die in Midden-Groningen actief zijn in een vrijwilligersorganisatie samen voor de bijeenkomst van Vrijwilligers Centraal. 46% van de aanwezigen was bestuurslid. De aanwezigen gaven zichzelf voor aanvang van de bijeenkomst gemiddeld een rapportcijfer 6 voor het vinden, boeien, waarderen en opleiden van vrijwilligers. Tijd om kennis te delen en inspiratie op te doen dus!
De inspiratie kwam o.a. van Rob Bezema van het Nationale Bus Museum, de initiatiefnemers van het nieuwe cultureel festival Happen Stappen Klappen en van Anne Kranenborg en Marieke Kostwinder van hockeyvereniging Dash. Maar ook tijdens de één op één dates werden mensen op slag verliefd op projecten, initiatieven en de aanpak van anderen.
Alle problemen waar vrijwilligersorganisaties tegen aan lopen zijn natuurlijk niet opgelost in één avond. Nieuwe bestuursleden vinden, is bijvoorbeeld een grote zorg voor velen. Wél gingen wij allen naar huis met nieuwe energie, contacten en ideeën.
Dank aan alle aanwezigen en speciaal aan Wietske van Studio Tekenkracht voor het tekenverslag van de avond (in beeld!).
In dorpen, buurten en bij sport- en culturele verenigingen draaien activiteiten vaak op vrijwilligers. Veel verenigingen ervaren dat het steeds lastiger is actieve vrijwilligers te vinden om de boel draaiende te houden. Provincie Groningen, Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM en KultuurLoket hebben de handen daarom ineen geslagen om al deze verenigingen te versterken en ondersteunen.
Dank aan Nienke Maat voor de foto’s van deze bijeenkomst van Vrijwilligers Centraal bij MFC Het Houtstek in Slochteren.
Hoe borg je voorzieningen die mantelzorgers ondersteunen structureel in de regio Drenthe? Vanaf 2020 staat mantelzorg hoog op de landelijke agenda. Vanwege de toenemende vergrijzing, personeelstekorten in de zorg, toenemende overbelasting van mantelzorgers en de veranderingen in het Nederlandse zorglandschap wordt er steeds meer aandacht gevraagd voor mantelzorg(ers). Om ook op lokaal niveau aandacht te besteden aan dit thema startten Drents Platform Mantelzorg, de provincie Drenthe en Trendbureau Drenthe in 2020 een regionale agenda voor mantelzorg. Voor de regionale agenda mantelzorg doen we de organisatie van de sessies, proces en inhoud. En voegen we kennis toe vanuit Trendbureau over mantelzorg. Binnen de regionale werkagenda mantelzorg komen netwerkpartners meerdere keren per jaar op themabijeenkomsten bijeen om kennis uit te wisselen en tot vervolgacties te komen. Voor de regionale agenda mantelzorg doen we de organisatie van de sessies, proces en inhoud. En voegen we kennis toe vanuit Trendbureau Drenthe over mantelzorg.
Op 6 april 2023 vond een bijeenkomst van de Drentse regionale werkagenda mantelzorg plaats waar beleidsambtenaren, mantelzorgconsulenten en buurtwerkers aanwezig waren. De nieuwe directeur van MantelzorgNL, Esther Hendriks, trapte de bijeenkomst af. Zij besprak enkele landelijke zaken op hoofdlijnen. Hierna gaven vertegenwoordigers vanuit vier Drentse gemeenten, die zijn gestart met een pilot op het gebied van mantelzorg, presentaties. De bijeenkomst werd afgesloten met een gezamenlijk werksessie.
Onlangs startten vier Drentse gemeenten een pilot, ondersteund door het ministerie van VWS. Assen en Meppel kozen voor een pilot om de toeleiding van en voor mantelzorgers te verbeteren. In Hoogeveen is gekozen voor het thema van mantelzorg en werk. In Midden-Drenthe is een intensief traject uitgewerkt onder de titel “Ketenaanpak preventie en terugdringen van depressies bij mantelzorgers”.
Bekijk de presentaties van de pilots, de resultaten van de werksessie en het verslag van de bijeenkomst op de website van Drents Platform Mantelzorg.
In oktober staat de laatste bijeenkomst van dit jaar gepland. Informatie hierover volgt binnenkort.
Voor meer informatie over mantelzorg, volg het nieuws en de ontwikkelingen via de website van Drents Platform Mantelzorg en de website van Trendbureau Drenthe. Ben je al nieuwsgiering? Klik hieronder op de betreffende onderwerpen.
Een samenwerking van CMO STAMM, Huis voor de Sport Groningen, Groningen Dorpen, en KultuurLoket (VRIJDAG) deed – in opdracht van de provincie Groningen – onderzoek onder 253 actieve vrijwilligersorganisaties in Groningen naar hoe het gesteld is met het vinden, binden, opleiden en waarderen van vrijwilligers. Grootste uitdaging voor verenigingen in Groningen is het vinden van bestuursleden (69%). Jongeren verleiden voor vrijwilligerswerk is eveneens een grote zorg (68%). Een meerderheid (51%) van de verenigingen staat open voor bestuursvernieuwingen om het vrijwilligerswerk aantrekkelijker en toegankelijker te maken voor o.a. jongeren en nieuwkomers. Op basis van deze resultaten organiseren we drie avonden om huidige besturen te ondersteunen en inspireren. Verenigingen kunnen zich hiervoor aanmelden.
Zowel bij sport-, dorps- en culturele verenigingen als bij burgerinitiatieven draait een groot deel van de werkzaamheden op vrijwillige inzet van leden. Zij zorgen er mede voor dat Groningen een fijne, bruisende provincie is om te wonen. Het verenigingsleven staat echter steeds meer onder druk. Uit het onderzoek blijkt dat vrijwilligers in Groningen die recentelijk zijn gestopt met hun vrijwillige inzet zich o.a. niet meer te willen binden (27%) of geen tijd meer hebben (27%). Al langere tijd neemt het aantal vrijwilligers af en na de coronapandemie is deze trend versneld (CBS-onderzoek). Het toenemende tekort aan vrijwilligers is een maatschappelijke trend die ook in andere delen van de samenleving zichtbaar is.
De vier organisaties die het onderzoek uitvoerden, organiseren de komende maanden drie meet-ups om huidige besturen te ondersteunen en inspireren. Met succesverhalen als inspiratie worden in speeddates uitdagingen en kennis uitgewisseld. Kunnen verschillende besturen samenwerken? Onder welke omstandigheden wordt bestuurswerk wél aantrekkelijk voor jongeren? Hoe behouden verenigingen hun huidige vrijwilligers? Lopen besturen van sportverenigingen tegen dezelfde of andere problemen aan als dorpsverenigingen? Aan het eind van iedere avond zullen alle aanwezigen zeker met nieuwe inzichten naar huis gaan.
Project Vrijwilligers Centraal geeft sport-, dorps-, culturele verenigingen en burgerinitiatieven impulsen voor het vinden, binden, opleiden en waarderen van vrijwilligers. Dit doen ze door ondersteuning op maat, experimenteren met verschillende organisaties naar innovatieve maatregelen, ze zetten vrijwilligers in het zonnetje en organiseren kennis- en leersessies op allerlei onderwerpen voor de huidige besturen en andere vrijwilligers.
Het project is een initiatief van provincie Groningen, Groninger Dorpen, Huis voor de Sport Groningen, CMO STAMM en KultuurLoket.
Samen werken aan het sociaal domein. Hoe doe je dat? Op 23 maart gingen we aan de slag met die vraag op een werkconferentie georganiseerd door de gemeente Oldambt in samenwerking met CMO STAMM. Vertegenwoordigers uit het sociaal domein binnen en buiten de gemeente gingen met elkaar in gesprek aan de hand van het nieuwe koersdocument voor het sociaal domein, opgesteld door de gemeente.
De nieuwe koers is een integrale visie die de verschillende beleidsterreinen binnen het sociaal domein in Oldambt aan elkaar verbindt. Het biedt samenhang, handvatten voor de manier van werken en een stip op de horizon. Met als doel: samen nog betere ondersteuning bieden aan de inwoners in Oldambt.
Het regenboogmodel vormt de basis voor de koers. Met een overzicht van de verschillende voorzieningen in Oldambt, biedt het model samenhang. Ook helpt het om prioriteiten te stellen in de grote hoeveelheid aan voorzieningen. Welke hulp is er nodig, en voor wie? De koers is daarmee ook realistisch. De gemeente kan niet alle problemen oplossen. Daarom zijn er keuzes nodig. Uitgangspunt in de koers is dat de gemeente kiest voor de meest kwetsbaren en voor voorzieningen die beantwoorden aan wat er nodig is in Oldambt. Zodat de middelen van de gemeente daadwerkelijk oplossingen bieden voor de mensen die dat nodig hebben.
Bij het maken van deze keuzes is vertrouwen cruciaal. Zowel vertrouwen in inwoners als vertrouwen in partners. De gemeente wil meer samenwerken met partners en inwoners bij het maken van plannen. Dat betekent geen plan zonder inwoners en geen plan zonder partners.
De nieuwe koers geeft richting voor een gezamenlijke manier van werken en biedt doelen om na te streven in het sociaal domein. De vertaling van de koers naar alle individuele beleidsterreinen helpt om binnen het sociaal domein meer integraal te werken. Zo sluiten de beleidsterreinen beter op elkaar aan en kunnen we meer gezamenlijke oplossingen vinden die de inwoners van Oldambt echt helpen.
Op de werkconferentie in maart werden de ideeën voor de nieuwe koers geconcretiseerd als input om de koers te af te maken. Bestuurskundige en columnist Tim ’S Jongers leverde een inspirerende bijdrage over het belang van het betrekken van kwetsbare inwoners in beleidsvorming. Ook werden de ideeën voor de nieuwe koers gepresenteerd door de gemeente. Vervolgens gingen de deelnemers aan tafels verder met elkaar in gesprek over onderdelen van de koers. Beleidsambtenaren van de verschillende beleidsdomeinen gingen vol enthousiasme in gesprek met deelnemers om tot concrete acties en maatregelen te komen op hun beleidsterrein. Zo was er een tafel over toegang tot dienstverlening en de Doorbraakmethode, jeugdhulp, gezond en fit leven, werk en inkomen, armoede en ouderen. De gesprekken leverden waardevolle inzichten, nieuwe verbindingen en concrete adviezen op, waar de gemeente en partners verder mee aan de slag kunnen.
Na het verzamelen van alle input, gaat de gemeente allereerst aan de slag om de nieuwe koers vast te stellen in het college. Daarna is de volgende stap om deze ideeën uit te werken in de verschillende beleidsterreinen. Hoe brengen we het regenboogmodel in de praktijk in jeugdhulp en voorzieningen voor ouderen? Hoe organiseren we plannen met partners én inwoners op het gebied van armoedebestrijding? Vol goede moed gaat de gemeente met deze en andere vragen aan de slag.
Ook staat er alvast een vervolgbijeenkomst op de planning. Op 21 maart 2024 komen de deelnemers opnieuw bij elkaar om samen te bespreken hoe het ervoor staat met de nieuwe koers. Zo blijven we met elkaar in gesprek en werken we samen aan het sociaal domein in Oldambt.