Nederland telt zo’n 1,4 miljoen huishoudens met risicovolle of problematische schulden. Dergelijke schulden brengen hoge maatschappelijke kosten met zich mee en veroorzaken veel persoonlijk leed. De Nederlandse Schuldhulproute moet bijdragen aan het voorkomen van problematische schulden. De route is een landelijke infrastructuur waarin bedrijfsleven, overheid en schuldhulporganisaties samenwerken om mensen schuldenzorgvrij te maken door hen grip te laten krijgen op hun financiële en persoonlijke situatie.
Mensen die schulden hebben, doen vaak niet optimaal mee in de samenleving. Ze hebben geen perspectief en maken zich zorgen over hun eigen toekomst en die van hun eventuele kinderen. Het hebben van schulden heeft niet alleen financiële gevolgen. Vaak ervaren mensen ook (psychische) gezondheidsklachten en er is een kans dat ze sociaal gezien in een isolement terecht komen.
De Schuldhulproute is een publiek-private samenwerking tussen SchuldenlabNL, Geldfit.nl, fiKks, Moedige Dialoog en de Nederlandse Vereniging van Banken. Vanuit Sociaal Werk Nederland is drie jaar geleden met de Rabobank en ‘Moedige Mensen’ de basis gelegd voor de concrete samenwerking tussen publieke en private partijen rond vroegsignaleren, aanpakken en voorkomen van armoede en schulden.
Landelijke aandacht voor de Schuldhulproute was er toen Koningin Máxima op woensdag 30 oktober 2019 aanwezig was bij de lancering van de Nederlandse Schuldhulproute in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch.
De gemeente Hoogeveen is sinds oktober ook aangesloten bij het initiatief en pakt dit op vanuit het Platform Financiële Redzaamheid. In de gemeente Groningen worden momenteel (voorjaar 2020) de onderhandelingen gevoerd om ook aan te sluiten. Woningbouwcorporatie Lefier, Humanitas en het Waterbedrijf Groningen hebben toegezegd om mee te doen.
De Nederlandse Schuldhulproute is de opschaling van een succesvolle pilot uit 2019, waarin vier banken (ABN Amro, ING, Rabobank en Volksbank) samenwerkten met partners uit het schuldendomein in vijf gemeenten. De resultaten van de pilot waren veelbelovend. Zo hebben we bewezen dat we (beginnende) schulden in een vroeg stadium kunnen signaleren. Dat we mensen kunnen bereiken én activeren. En dat we passende hulp kunnen aanreiken.
Meer impact bereiken we door deelname van nog meer gemeenten en bedrijven die te maken hebben met betalingsachterstanden, zoals (zorg)verzekeraars, banken, telecombedrijven, woningcorporaties en energiebedrijven. Zo verminderen we de versnippering van de schuldhulp. En krijgen we meer inzicht in de impact van wat wel en niet werkt bij het terugdringen van de schuldenproblematiek in Nederland. Minstens zo belangrijk is dat onze klanten hebben aangegeven dat ze waarderen dat we dit doen.
De vergrijzing in de regio Drenthe is relatief hoger dan het landelijke gemiddelde. Dat gaat gepaard met druk op bestaande woningbouw, toenemende druk op mantelzorg, een toename in kwetsbare ouderen en druk op de zorgketen in het geheel. Het aantal 75-plussers in Drenthe neemt naar verwachting toe van 7% in 2018 naar 12% in 2040. Zoals het nu lijkt stijgt het aantal 85-plussers met de helft, van 3% in 2018 naar 6% in 2040. Deze toename heeft invloed op het zorggebruik, de zorgkosten en de druk op formele en informele zorg. Voor meer achtergrond is de publicatie Kijk op de keten van de ouderenzorg in Drenthe beschikbaar.
In 2015 vond een grote herziening plaats van het zorgstelsel, ook voor de ouderenzorg. De bedoeling was dat er lokaal betere en effectievere ondersteuning kwam, waarbij de cliënt de centraal staat, inclusief diens gezin en leefomgeving. Het lokaal en regionaal organiseren van zorg en ondersteuning werd de norm. Ondertussen blijkt dat lang niet alle ouderen altijd de zorg en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, ook niet sinds de herziening van het zorgstelsel.
Er is behoefte om aan de voorkant preventief te signaleren, om zo meer en complexere zorg te voorkomen. Mede door de vergrijzing dreigt dit een groter vraagstuk te worden. Opgave hierbinnen is om vooral aan te sluiten bij de leefwereld en vragen van senioren. Dus luisteren naar wat zij willen en vragen waar zij behoefte aan hebben.
De grote stelselveranderingen in het sociale domein en in de zorg sector zijn aanleiding geweest voor een stevige samenwerkingscoalitie in de regio Drenthe. De afgelopen jaren hebben de Vereniging Drents Gemeenten (VDG Gezondheid & Welzijn), Provincie Drenthe en zorgverzekeraar Zilveren Kruis ‘Het Drents Zorglandschap’ opgebouwd, onder begeleiding van CMO STAMM. Uiteraard is wat mensen nodig hebben altijd het uitgangspunt. Er blijkt onrust bij inwoners over of en hoe de zorg geregeld wordt. Wie is waarvoor verantwoordelijk qua zorg en ondersteuning? Gemeenten en zorgverzekeraars hebben gezamenlijke verantwoordelijkheid om integrale zorg en ondersteuning te bieden. Samenwerking op deze onderwerpen is hard nodig.
Eind 2018 is er vanuit het Drents Zorglandschap samenwerking gezocht met een aantal partijen in de Alliantie Drentse Zorg voor Ouderen, waarbij de opgaves met bijbehorende urgente thema’s leidend waren (en zijn) voor deze samenwerking. Het is een flexibel samenwerkingsverband tussen onder meer gemeenten, Zilveren Kruis, welzijnswerk, thuiszorg en verpleeghuiszorg, huisartsenzorg en (senioren)ouderenorganisatie. Het heeft geresulteerd in Drenthe-breed actuele thema’s rondom de ouderenzorg te identificeren en te agenderen.
De samenwerkingspartners hebben diverse initiatieven ontwikkeld om knelpunten aan te pakken en het zorglandschap (wonen, zorg en welzijn) te vernieuwen. Deze zijn in 4 thema’s uitgewerkt:
Het resultaat in de regio Drenthe is dat er integrale ouderenzorg in Drenthe is. Het wordt vooralsnog gefinancierd uit verschillende financieringsstromen. De integrale ouderenzorgketen zoekt proactief naar kwetsbare ouderen. Welzijn wordt als essentiële verbinder gezien tussen formele zorg en informele zorg.
Daarnaast heeft een werkgroep, op basis van het raamwerk persoonsgerichte en integrale ouderenzorg, een advies geformuleerd voor monitoring en samenwerking. Dit raamwerk zal als basis dienen voor de samenwerking binnen de Alliantie. Voor het vormen van een passende samenwerkingsvorm (governance) is een subsidie van ZonMW toegekend.
Ook is er een inventarisatie gemaakt van knelpunten bij de vier regionale Eerstelijns Verblijf (ELV) coördinatiepunten, zij regelen kortdurende opvang voor ouderen die dat nodig hebben. Gebleken is dat de ELV-coördinatie in basis goed georganiseerd is. Maar de coördinatie voor de juiste zorg op de juiste plek kan verbeterd worden. Een mooie uitdaging voor 2020.
Daarnaast is er rond het thema respijtzorg een pilot Logeerzorg gestart, waarbij behoefte van mantelzorgers voor tijdelijk verblijf worden geïnventariseerd om uiteindelijk te komen met een oplossing voor het ontlasten van mantelzorgers.
Vanuit verschillende regiobijeenkomsten ‘Grensvlakken in de Ouderenzorg’ zijn twee urgente thema’s benoemd: onafhankelijke, domein overstijgende cliëntondersteuning en maaltijdvoorziening. Gebleken is dat een onafhankelijk cliëntondersteuner van groot belang is voor het welzijn van ouderen. Iemand die ze wegwijs maakt in de regels, financiering en mogelijkheden is enorm belangrijk. In 2020 willen we een dergelijke functie realiseren. Bij de maaltijdvoorziening was lange tijd niet duidelijk uit welke wet dit geregeld moest worden. Het idee is nu om een pilot in Drenthe de wijkverpleegkundige een zwaarwegende rol te geven waarin zij zwaarwegend advies mag geven voor de maaltijdondersteuning vanuit de Wmo. Voor ouderen is dit fijn, ze krijgen minder mensen over de vloer, de financiering is geregeld en het is veel sneller voor elkaar dan voor die tijd.
De provinciale werkgroep heeft de taak gemeenten, provincie en Zilveren Kruis te ondersteunen bij het maken van plannen om in de eigen setting aan de slag te gaan met het thema ‘Dementievriendelijk’. Met de ondersteuning kunnen de verschillende partijen de doelen halen die in het convenant gesteld zijn. In 2020 wordt hier uitwerking aan gegeven.
We worden in Nederland steeds ouder. En steeds zwaarder. En eenzamer. Voor (bijna) iedereen is het goed om in beweging te komen en te zijn. Bewegen is goed voor het lijf, voor de geest en voor de sociale cohesie. Het Nederlandse beeld zien we ook terug in Drenthe. Hoogste tijd om daar iets aan te doen. Oftewel: we zetten Drenthe op de kaart met grote (gezondheids-)ambities.
Het project ‘Drenthe doet mee’ is gericht op het versterken van gezond gedrag van meest kwetsbare inwoners. De filosofie is dat iedereen (maatschappelijk) mee kan doen, wanneer we uitgaan van de wil bij inwoners. Dus niet voor ze beslissen, maar met ze ontwikkelen. En luisteren naar de wensen en vragen die er zijn. De missie van het project is: inwoners vinden dichtbij datgene dat ze zoeken.
We hebben als voorbereiding met een kernteam in iedere gemeente gesproken met lokale contactpersonen. We hebben gesproken over hoe we mensen die ‘wel willen, maar niet kunnen’ kunnen bereiken om hen te vragen waar zij behoefte aan hebben. Sport en beweging zien we als een middel, niet als een doel op zich.
In iedere gemeenten werken professionals met inwoners samen om de vragen en antwoorden van inwoners te inventariseren. Iedere gemeente, wijk of dorp, vraagt om en zoekt indien nodig naar een eigen aanpak.
We zetten komend jaar vooral in op het betrekken van ervaringsdeskundigen, hun inbreng kan, naar ons idee, echt leiden tot een andere aanpak.
Het project valt onder het programma Drenthe Beweegt. Ook ‘Drenthe Gezond’ en ‘Drenthe Beleeft’ vallen onder dit programma. CMO STAMM werkt bij de uitvoering van ‘Drenthe doet mee’ samen met Sport Drenthe.
Iedere gemeente heeft een lokale contactpersoon. Op zijn of haar beurt beschikt die gemeente over een lokaal ‘team’ dat bestaat uit mensen met een centrale rol binnen de gezondheid/sociaal domein/sport en bewegen. Vanuit het project ‘Aan de slag met preventie’ liggen er in alle gemeenten plannen om uit te werken.
Wat werkt willen we dan komend jaar gaan ontdekken en vooral inzetten om echt de meest kwetsbare mensen te bereiken. We weten zeker dat dit moet gebeuren door mensen die heel dichtbij staan en vertrouwd zijn En het vraagt om een 1 op 1 aanpak, maatwerk dus.
Het project Kinderen in tel volgt hoe het gaat met kinderen, in alle Nederlandse gemeenten. Hoogeveen scoorde slecht op die lijst. De gemeente bezette zelfs op enig moment de vierde plaats. Tijd voor verbetering dus. Wethouder Gert Vos besloot geld vrij te maken voor die verbetering. Onder leiding van CMO STAMM ging een aantal professionals naar Leeds, een stad die in Engeland lange tijd slecht scoorde maar het tegenwoordig heel goed doet. Wat ze daar doen, werkt.
De methode die ze in Leeds toepassen is restorative practice. Deze methode richt zich op het herstellen en verbeteren van relaties tussen mensen. Lange tijd bedachten hulpverleners en ambtenaren wat goed is voor mensen. Soms klopte dat, vaak ook niet. Want mensen weten vaak best goed wat werkt en wat ze nodig hebben. De uitdaging was om kinderen en ouders aan tafel te krijgen die wilden vertellen waar ze behoefte aan hebben. Een andere uitdaging was om hulpverleners er van te overtuigen dat dit de juiste weg is.
Praten mét kinderen en hun ouders, niet over hen. Dat is wat er nodig is om te weten wat er leeft en wat er speelt. Je kunt de mening en de ideeën van kinderen bijvoorbeeld gebruiken bij de inrichting van parken. Wij besloten om hun deskundigheid in te zetten bij vraagstukken in het sociaal domein. We spraken met in totaal zo’n 1.000 kinderen en ouders en met 500 professionals. Bijvoorbeeld over hoe we armoede kunnen bestrijden. Maar ook over incidenten op scholen en hoe je dat aantal naar beneden kunt krijgen.
Vier vragen zijn bij incidenten van belang. Door ze consequent toe te passen breng je in kaart wat er aan de hand is, wat voor impact het heeft en wie een rol heeft in de oplossing.
Een van de belangrijkste resultaten van deze opdracht is dat Jong Hoogeveen van iedereen in Hoogeveen is geworden. Mensen hebben het initiatief omarmd. Ouders, kinderen, professionals, schooldirecteuren, ambtenaren: iedereen werkt, praat én luistert met en naar elkaar.
Daarnaast is er landelijke belangstelling voor het project. Want wat in Hoogeveen werkt, zou ook best eens op andere plekken kunnen werken! Er was hoog bezoek, zo kwam Koningin Maxima op bezoek om te horen hoe het gaat in Hoogeveen. Ook minister Arie Slob stak zijn licht op in Hoogeveen. En de man die de aanpak in Leeds op de kaart zette, Andy Lloyd, gaf een lezing op de conferentie in Hoogeveen.
In Hoogeveen wordt tegenwoordig veel vaker gebruik gemaakt van het zogenaamde kindpakket. Een pakket met maatregelen voor ouders met kinderen die wel wat hulp kunnen gebruiken. Dat pakket is aangepast naar aanleiding van gesprekken met ouders en kinderen over wat er in zou moeten zitten.
Tenslotte verspreid de olievlek zich in en om Hoogeveen. Professionals die een training hebben gevolgd, trainen op hun beurt weer andere mensen. Train de trainer is hier het devies.
Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven. En zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. In de gemeente Noordenveld heeft een groep van negen bewoners bedacht dat ze vitaal oud willen worden. Met elkaar. En met de nodige privacy. Ze richtten de initiatiefgroep Blue Zone Dorado op, onder begeleiding van CMO STAMM en met financiële steun van de provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld.
In de provincie Drenthe staan een paar niet vitale of toekomstbestendige recreatieparken. De provincie is nieuwsgierig naar nieuwe invullingen ervan. De gemeente Noordenveld is geïnteresseerd in bijzondere woonvormen binnen haar grenzen. De initiatiefgroep Blue Zone Dorado is op zoek naar een locatie om haar ideeën over positieve gezondheid en gezond samen oud worden te realiseren, zonder aanspraak op extra zorg. Hoe komen al die mogelijkheden bij elkaar?
Een procesbegeleider van CMO STAMM verkende met de groep bewoners de mogelijkheid om met elkaar, en toch apart, te leven. Tijdens een minisymposium hoorden zij, ambtenaren en overige belangstellenden verhalen over de blue zones in de wereld en de mogelijkheden van verschillende woonconcepten. Het idee werd geboren om met een groep bewoners zorgneutraal te wonen. De bewoners nemen samen verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving en investeren in elkaar, in de openbare ruimte, in ontmoetingen en activiteiten. Zo ontstaat een vitale leefomgeving. Als er zorg nodig is, kijken ze eerst wat zij voor elkaar onderling kunnen betekenen. En anders kopen ze collectief de nodige hulp, steun of zorg in.
De groep sloot een convenant met elkaar, waarin uitgangspunten voor het met elkaar wonen en zorgen zijn beschreven. Zo weten ze, al voordat de eerste steen gelegd is, waar ze zich aan verbinden. En wat ze belangrijk vinden. Zo kiezen ze voor duurzame woningen, elektrische auto’s, een gezamenlijke moestuin, samen onderhoud plegen en een gezamenlijke logeervoorziening op het terrein. Op deze manier kan er compact gebouwd worden.
De groep doorliep met elkaar de 5 stappen uit het Coöperatieboekje van CMO STAMM. De initiatiefnemers kozen ervoor om samen een coöperatie op te richten. De provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld financierden het project.
De initiatiefgroep Blue Zone Dorado ontwikkelde een woonconcept waarin duurzaam wonen, een gezonde leefstijl en geluk centraal staan. Goed voorbeeld doet goed volgen. Architecten die van dit concept hoorden, zijn bijzonder geïnteresseerd. Vaak ontwerpen ze iets en dan wordt het gebouwd en dan komen na die tijd punten naar voren die je eigenlijk van tevoren aangekaart wil hebben. Bijvoorbeeld of je heggen wil rond de huizen. Ook andere gemeenten raakten geïnteresseerd in dit concept. De groep bewoners uit Noordenveld denkt nog na of zij de huizen willen kopen of dat ze kiezen voor een andere eigendomsconstructie. Alle voor- en nadelen worden op een rijtje gezet. Het hele proces is in een boekje opgeschreven, dat inmiddels een tweede druk heeft.
De aardbevingsproblematiek en de versterkingsopgave trekken een grote wissel op het Schildmeergebied. De zes Schildmeerdorpen – Hellum, Overschild, Schildwolde, Siddeburen, Steendam en Tjuchem – bundelen de krachten op thema’s en ontwikkelingen die alle dorpen en het omliggende gebied raken. Naast de aardbevingen heeft het Schildmeergebied te maken met de versterking, energietransitie, N33, Roegwold/Schildmeer, glasvezelinternet, Kultuureiland Damsterplas, bereikbaarheid Ommelander ziekenhuis Groningen, een (veel) grotere gemeente, et cetera. Thema’s die alle dorpen raken. De krachtenbundeling vindt plaats in de vorm van een experiment.
Het gebied heeft potentie, maar heeft ook al jaren te maken met ontwikkelingen die hebben geleid tot een negatieve spiraal: ontgroening, vergrijzing, trek naar de stad, aardbevingsschade. Vooral dat laatste zal nog jaren van onzekerheid brengen en een herstel/versterkingsoperatie met zich meebrengen van ongekende omvang. De zes dorpsbelangenorganisaties willen proberen met de bewoners betere betrokkenheid, draagvlak en slagkracht te organiseren. Het experiment gaat niet alleen over krachtenbundeling op gezamenlijke thema’s, maar ook over democratische vernieuwing. Hoe zorg je ervoor dat bewoners nog meer pro-actief meedenken en meebeslissen over de (toekomstige) inrichting van hun eigen woon- en leefomgeving? En hoe krijg je het voor elkaar dat ze ook zélf initiatief nemen bij de uitvoering? Kortom: versterken van gemeenschapsvorming / vergroting van betrokkenheid bij elkaar.
De aanpak is erop gericht om de negatieve spiraal om te buigen in een duurzaam toekomstperspectief. De bewoners moeten zelf ook die handschoen oppakken en vormgeven. En juist daaraan probeert dit Zes Schilddorpenproject een extra impuls te geven. Bewoners gaan zelf:
Inmiddels is er een ambitieplan opgesteld (een gebiedsvisie voor de zes dorpen). Met ‘inspraak van deur tot deur’ willen we werken aan actief burgerschap en slagkracht voor alle inwoners rondom het Schildmeer. Uit dit ambitieplan komen drie concrete uitvoeringsplannen die we met elkaar willen uitvoeren. Onderwerpen die leven – en daarmee kanshebbers zijn voor deze uitvoeringsplannen – zijn:
Leidraad daarbij vormt de ‘dorpsvernieuwingswaaier’.
Vanaf september 2019 buigt een werkgroep zich over het realiseren van recreatie.
Dit gezamenlijke proces van en met bewoners wordt ook gebruikt om de banden met de gemeente op een nieuwe manier vorm te geven. Door aan het proces van democratische vernieuwing een impuls van onderaf te geven met meerjarige afsprakenkaders tot en met opties voor het operationaliseren van ‘the right to challenge’. Bewoners willen dit doen door zelf aan het stuur te zitten en verantwoordelijkheid en zeggenschap te nemen bij de vernieuwing van hun gebied. Er zijn al veel bewoners die hebben aangegeven hieraan mee te willen doen, maar wel onder de voorwaarde van professionele ondersteuning vanuit CMO STAMM en Groninger Dorpen. Deze ondersteuning was in 2019 mede mogelijk dankzij de financiële bijdrage van de gemeente Midden-Groningen, de provincie Groningen, het project sterk vrijwilligerswerk en de LVKK. Voor 2020 wordt nieuwe financiering gezocht.
Voor de nabije toekomst staan de volgende doelen op het programma:
Lees ook: Schildmeerdorpen werken samen aan de toekomst
Het recht hebben om mee te doen, mee te denken, mee te regeren, dát is de essentie van democratie. Nederland is bij uitstek een democratisch land. Maar ook een democratie met de nodige uitdagingen. Niet iedereen doet mee of voelt zich gehoord. Naast alle mooie voorbeelden van mensen die hun wijk socialer, beter of duurzamer maken, is er ook een tendens dat mensen juist niet meer mee willen doen.
Mensen hebben vaak het gevoel dat er niets wordt gedaan met hun mening met name wanneer het gaat om een minderheidsstandpunt. In plaats van zoeken naar consensus, wordt de afwijkende mening snel aan de kant geschoven. En dat geeft spanningen, gemopper en tegendraads gedrag.
Veel gemeenten zijn aan de slag met het stimuleren van burgerkracht en vernieuwing van de lokale democratie. Er is binnen veel gemeenten animo om hier echt werk van te maken, samen met maatschappelijke partners en samen met burgerinitiatieven. Als onderdeel van de Democratische Broedplaats Groningen/Drenthe komen op uitnodiging van CMO STAMM sinds 2017 diverse experts uit het openbaar bestuur, ambtelijke organisaties en burgerinitiatieven bijeen om uitdagingen en kansen voor een nieuwe democratische koers te bespreken.
CMO STAMM organiseert elk jaar meerdere bijeenkomsten die zich richten op democratische vernieuwing. Doel van deze bijeenkomsten is het voeden van onze maatschappelijke partners met de meest recente kennis en inzichten en hen te inspireren. Maar bovenal: hen aanzetten tot verder denken.
In 2019 zijn er diverse bijeenkomsten georganiseerd:
In 2011, de tijd dat er in Drenthe sprake was van toenemende krimp in het primair onderwijs (po), is er een stuurgroep Onderwijs en Krimp Drenthe ingericht. Het rijk heeft geld beschikbaar gesteld zodat het onderwijs de uitdagingen op kon pakken die de krimp bood, in samenwerking met de gemeenten en provincie. De werkgroep is in de loop van de tijd uitgebreid met enkele bestuursleden van scholen voor voortgezet onderwijs (vo). Ook het mbo sluit op thema’s aan. De stuurgroep wordt onafhankelijk voorgezeten door de burgermeester van gemeente Midden-Drenthe. De provincie faciliteert de stuurgroep.
Ieder kind heeft recht op goed onderwijs om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Demografische ontwikkelingen als ontgroening en verstedelijking zorgen er op sommige plekken in Nederland voor dat steeds minder leerlingen instromen in het voortgezet onderwijs. Deze leerlingendaling zet de bereikbaarheid van een passende school voor leerlingen onder druk. En dat niet alleen, ook de betaalbaarheid van het voortgezet onderwijs in delen van Nederland is niet zeker.
De stuurgroep die in eerste instantie is ingericht om de krimp in het po het hoofd te bieden, heeft de focus ook gelegd op het vo. Om een goede aansluiting bij dat vo te garanderen, is de stuurgroep uitgebreid met bestuurders uit het vo, uit elke Drentse regio één. De stuurgroep vergadert een aantal keren per jaar. Daarnaast is het de bedoeling eens per jaar een wat bredere oploop te organiseren. De projectleiding is in handen van CMO STAMM.
Eén van de belangrijkste resultaten is dat er in de subregio’s van de provincie Drenthe veel meer wordt samengewerkt tussen het po en vo, ook richting de gemeenten. Ook is bij de scholen een andere manier van denken ontstaan. In eerste instantie werd er met zorg naar de ontwikkelingen gekeken. Inmiddels ziet men de krimp als een gegeven en als een aanleiding en kans om met creatieve oplossingen te komen. Eén van de oplossingen is bijvoorbeeld de wens om personeel gezamenlijk in te zetten. Ook wordt er gedacht aan een pilot voor tienerscholen (voor kinderen van 10-14 jaar). Dit zijn scholen met een tussenleeftijdsgroep waar kinderen leren op hun eigen niveau en in hun eigen tempo. En is er de wens om het techniekonderwijs in de regio te versterken.
Daarnaast is er, naast de relaties tussen de scholen voor po en vo onderling, een zeer constructieve samenwerking ontstaan met de gemeenten, provincie en het rijk.
Bekijk meer nieuws over onderwijs en krimp
Dorpscoöperatie de Brug in Gasselternijveen biedt de inwoners van Gasselternijveen service in tijden van crisis. Zo ook tijdens de coronacrisis. Deze dienstverlening varieert van het huis-aan-huisbezorgen van medicijnen en het helpen bij het bezorgen van boodschappen van de Dagwinkel, tot het opstellen van telefoonlijsten, zodat minimaal eenmaal per week ouderen gebeld kunnen worden door vrijwilligers.
Het aanbod van de diensten is in een brief uiteengezet en huis aan huis bezorgd. Hierin wordt benadrukt dat de dorpscoöperatie graag de handen uit de mouwen steekt voor dorpsgenoten die deze hulp nodig hebben. Tegelijkertijd vraagt de Brug met klem om vooral ook zelf te blijven doen wat bewoners ook echt nog zelf kunnen doen. Naast de bovengenoemde diensten kunnen bewoners ook tijdens de coronacrisis tijdelijk gebruik maken van de maaltijddienst; de maaltijden worden dan door de bus van de dorpscoöperatie huis aan huis bezorgd tegen schappelijke prijzen. Ook wordt het dorpsloket extra onder de aandacht gebracht, om de verbinding met elkaar te houden en eventueel vraag en aanbod bij elkaar te brengen.
De gemeente ondersteunt het initiatief van harte. “De burgemeester belde de coördinator van onze Huiskamer om een complimentje te geven voor wat we doen voor ons dorp. En we hebben ook een e-mail van de gemeente ontvangen met daarin een bankbetuiging”, vertelt Piet Wolters, voorzitter van de Brug. “Maar zo uniek vind ik het niet hoor. We doen het omdat we het belangrijk vinden”. En dat ze het sociaal contact belangrijk vinden, blijkt wel uit de actie van 1 april (geen grap!): “We brengen al onze Huiskamerbezoekers, bestaande uit zo’n 30 personen, een kleine attentie om ze een hart onder de riem te steken. Zeker nu de huiskamerbijeenkomsten niet kunnen plaatsvinden”.
“Tot nu toe hebben vooral de ouderen uit het dorp gebruik gemaakt van het dienstenaanbod van de dorpscoöperatie”, aldus Wolters. “Wij maken elke week een bellijst. Een groep van 15 vrijwilligers belt deze mensen elke week op. Dat wordt extra gewaardeerd, juist in deze tijd”. De overige diensten worden nog niet veel afgenomen. “Af en toe bezorgen we medicijnen, die normaal afgehaald moeten worden. De dorpswinkel verwacht nog wel toenemende druk, dus wellicht gaan we binnenkort ook voor hen bezorgen”.
Heb je vragen over dit initiatief en gelijksoortige ideeën en tips, bijvoorbeeld over andere middelen om contact met elkaar te houden en iets voor elkaar te kunnen betekenen, neem dan contact op met Netwerk Zorginitiatieven Drenthe, via f.bolding@cmostamm.nl Meer informatie en andere creatieve vormen van dienstverlening en innovatieve vormen van sociaal contact, vind je op onze website www.cmostamm.nl.
Wat is jouw reactie op het coronavirus? CMO STAMM verricht onderzoek en adviseert op onafhankelijke wijze rondom maatschappelijke en sociale vraagstukken. Het mag duidelijk zijn dat het coronavirus allerlei vraagstukken van die aard opwerpt en we zien overal vindingrijke initiatieven ontstaan. We verzamelen ze, bundelen ideeën en best practices hierover en ontwikkelen oplossingen en aanpakken, samen met jou!
We houden op dit moment noodgedwongen fysiek wat meer afstand van elkaar. En dat terwijl we contact met elkaar juist nu zo hard nodig hebben! Maar samen hangen aan een stamtafel is er nu even niet bij. Daarom nodigt gemeente Het Hogeland inwoners uit voor een digitale stamtafel, een nieuwe sociale zorgnetwerk. Een plek waar zorgverleners, familie en vrienden elkaar kunnen ontmoeten.
De digitale Stamtafel biedt veel van de mogelijkheden die de sociale media bieden: zo kan men foto’s en films uitwisselen, spelletjes doen en er zijn vele unieke apps beschikbaar, zoals een beeldbank van de omgeving van de gebruiker, lokaal nieuws etc.
De Stamtafel is een bestaande landelijk werkende digitale stamtafel, die op verschillende plekken in ons land al wordt gebruikt. Humanitas het Hogeland maakt sinds vorige week, in samenwerking met de gemeente het Hogeland, de Stamtafel beschikbaar voor iedereen die veilig en in eigen beheer een netwerk van vrienden en bekenden wil opbouwen en onderhouden. Jacqueline Tuitman van Humanitas vertelt: “We merken dat er nog veel mensen zijn die geen (digitaal) sociaal netwerk hebben en zich eenzaam voelen. Die mensen willen we hiermee bereiken. Het is voor jong en oud een uitkomst om de nadelen die men ervaart van de sociale media te ondervangen. Er zit geen groot bedrijf achter dat geld moet verdienen aan reclame. De gebruiker selecteert zelf wie er aan tafel mag komen meedoen, nodigt diegenen uit en kan indien gewenst 1 op 1 communiceren, of met de hele groep die aan de virtuele tafel zit”.
Vrijwilligers van Humanitas het Hogeland en studenten van het Noorderpoortcollege bieden ondersteuning aan via een helpdesk en een online contactformulier. “Het platform is echter zo toegankelijk, dat de vragen die we krijgen zich vooral beperken tot het beeldbellen”, zegt Tuitman. Het gebruik van de Stamtafel is gratis. De kosten worden gedekt door subsidies en sponsoren. Als men geen computer of tablet heeft of problemen heeft die te bekostigen, zoekt Humanitas in overleg met onder andere de gemeente naar oplossingen.
“Veel inwoners zitten door het coronavirus alleen thuis. Maar juist nu hebben we elkaar nodig. Om contacten met familie, vrienden, mantelzorgers en hulpverleners tóch mogelijk te maken, biedt het digitale platform ‘Stamtafel’ de mogelijkheid om elkaar in elk geval de komende drie maanden online te ontmoeten via een digitale groepstafel. Een initiatief dat wij van harte steunen”, aldus de gemeente het Hogeland.
Tot nu toe hebben ruim 100 inwoners van de gemeente Hogeland zich aangemeld op het digitale platform, sinds de openstelling ervan vorige week. De ervaringen zijn alleen maar positief: “Het is toegankelijk en overzichtelijk. Je kunt op je computer, laptop en zelfs mobiele telefoon meepraten”. Tuitman: “Je kunt deelnemen aan groepsgesprekken op onderwerpen die al zijn aangemaakt, maar je kunt zelf ook nieuwe onderwerpen aanmaken. Zo is er al een groep ‘Veur Mekoar’ waar hulpvragen verzameld en ingevuld worden. Privégesprekken zijn écht privé. Wij krijgen alleen signalen van de beheerder met betrekking tot ongewenste onderwerpen die ingesproken of ingetypt worden”.
Heb je vragen over het initiatief ‘de Stamtafel’ en gelijksoortige ideeën en tips, bijvoorbeeld over andere digitale middelen om contact met elkaar te houden, neem dan contact op met de ideeënmakelaars Groningen via info@ideeenbankgroningen.nl
Wat is jouw reactie op het Corona-virus? CMO STAMM verricht onderzoek en adviseert op onafhankelijke wijze rondom maatschappelijke en sociale vraagstukken. Het mag duidelijk zijn dat het Corona-virus allerlei vraagstukken van die aard opwerpt en we zien overal vindingrijke initiatieven ontstaan. We verzamelen ze, bundelen ideeën en best practices hierover en ontwikkelen oplossingen en aanpakken, samen met jou!
Meer informatie en andere creatieve vormen van dienstverlening en innovatieve vormen van sociaal contact, vind je op onze website www.cmostamm.nl en op www.ideeënbankGroningen.nl.
Bewonersinitiatieven en vrijwilligersorganisaties laten overal in onze provincies hun veerkracht en creativiteit zien. Ze zoeken nieuwe manieren om elkaar en andere inwoners te bereiken en zich in te zetten voor kwetsbaren in hun netwerk. Soms is het even zoeken wat nou handige manieren zijn om elkaar te blijven spreken zonder elkaar fysiek te ontmoeten. Wij hebben daarom een aantal tips op een rij gezet.
We weten dat ‘plezier’ een belangrijke motivatie van initiatiefnemers en vrijwilligers is om zich in te zetten. Voor heel veel mensen speelt ontmoeting en sociaal contact daar een grote rol in. Dat betekent dat we, nu bijeenkomsten niet langer zijn toegestaan, niet minder, maar juist méér aandacht moeten hebben voor sociaal contact.
Hoe je dat het best kan doen hangt er van af wat je wilt. Hieronder vind je tips om digitaal contact met elkaar te houden. En dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn!
Zorg ervoor dat je met een groep tegelijk kan bellen of videobellen. Als je alleen maar appt of mailt, verlies je veel non-verbale signalen en kan er snel een misverstand ontstaan.
Als je Whatsapp op je telefoon hebt, kan je heel gemakkelijk met je contacten een groepstelefoongesprek openen of videobellen met maximaal 4 personen. Je opent een gesprek met een contact en tikt rechts bovenin op het telefoon- of camerasymbool. Vervolgens voeg je met het symbool rechts bovenin het scherm andere contacten toe aan het gesprek. Meer weten? Lees de uitgebreide uitleg over WhatsApp videobellen en uitleg om WhatsApp op de computer te gebruiken.
Op www.hangouts.google.com kan je gemakkelijk een video of telefoongesprek openen door op een van de symbolen te klikken. Typ of selecteer de namen, telefoonnummers of e-mailadressen van mensen die je wilt toevoegen. Je hebt ook de optie om je scherm te delen met de andere deelnemers als je bijvoorbeeld een bestand wil laten zien. Meer weten? Lees de uitleg van het starten van een groepsgesprek in Google Hangouts.
Zoom heeft meer mogelijkheden dan andere middelen, maar er is ook iets meer voor nodig om een gesprek te starten. Op www.zoom.us kan je een account maken en Zoom voor je computer, telefoon of tablet downloaden. Vervolgens maak je een nieuwe Meeting of neem je deel aan een Meeting. Meer weten? Lees de uitleg voor het gebruik van Zoom op de computer.
Over verschillende digitale communicatietools is de afgelopen periode naar buiten gekomen dat zij de privacy van hun gebruikers onvoldoende beschermen of gebruikersdata verhandelen. Let bij de keuze van je communicatietool daarom altijd goed op de voorwaarden. Deel sowieso nooit privacygevoelige informatie of persoonsgegevens via dit soort tools. Meer informatie over veilig videobellen en vergaderen vind je onder andere op de website van de Rijksoverheid: Videoconferencing, doe het toegankelijk en veilig.
Het is heel belangrijk dat je voor dat je een groepsgesprek start even checkt of het werkt en of je geluid en microfoon het doen. Soms moet je nog toestemming geven aan je apparaat om de camera en microfoon te gebruiken. Dan verschijnt er een pop-up of moet je het in je ‘Instellingen’ wijzigen.
Zorg er ook voor dat je goede afspraken maakt en een duidelijk doel hebt met het gesprek. Het kan frustrerend zijn als daar verschillende verwachtingen over zijn of als iedereen direct bij aanvang door elkaar begint te praten. Maak bijvoorbeeld de afspraak dat er een voorzitter is die anderen de beurt geeft als ze hun hand opsteken.
Om te voorkomen dat het geluid gaat weerkaatsen is het handig om een koptelefoon op te zetten.
Als je een initiatief graag verder wilt ontwikkelen, heb je draagvlak nodig van andere inwoners of van je doelgroep. Om er achter te komen wat hun wensen zijn of wat zij zelf zouden willen bijdragen aan je initiatief of organisatie kan je een digitale vragenlijst inzetten.
Als je een Google-account hebt, kan je direct een Formulier aanmaken. Via www.google.com/forms kan je er voor kiezen om een voorbeeldlijst te gebruiken of een nieuwe vragenlijst aan te maken. Deelnemers beantwoorden de vragen door op een link te klikken die je hen bijvoorbeeld mailt. De antwoorden komen terecht in een Excel bestand op de Google Drive. Meer weten? Lees de uitleg over Google Formulieren.
Zorg ervoor dat je op tijd hulp inschakelt. Veel antwoorden op je vragen over de digitale hulpmiddelen zijn op Google te vinden. Maar kom je er niet uit en wil je dat iemand even met je meedenkt?
Dan staan onze collega’s Marcel en Iris voor je klaar. Bel of mail hen met je vraag en ze nemen zo snel mogelijk contact met je op.
Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe gaan onderzoek doen naar de effecten van de coronacrisis. Centraal staat hoe de huidige crisis het komende half jaar en daarna doorwerkt in het leven van Groningers en Drenten, ook als de huidige preventieve maatregelen (deels) zijn beëindigd. Als dit goed in beeld is, kunnen overheden en organisaties waar nodig gericht beleid voeren om negatieve effecten tegen te gaan en positieve effecten te behouden.
Het onderzoek wordt uitgevoerd via het Groninger Panel en het Drents Panel. Deze, al langer bestaande, panels vormen in beide provincies een goede afspiegeling van de totale bevolking van 18 jaar en ouder. De uitkomsten van het panelonderzoek geven daarom een betrouwbaar beeld van de ervaringen en opvattingen van Groningers en Drenten. Ook is het mogelijk om er informatie uit te halen over specifieke categorieën inwoners, zoals eenpersoonshuishoudens, 60+’ers of mensen met een laag inkomen.
De COVID-19 pandemie heeft Nederland in haar greep. Met vergaande maatregelen probeert de overheid de verspreiding van het virus in te dammen. Zowel de ziektedreiging als de maatregelen hebben op dit moment grote gevolgen voor het dagelijks leven, ook in Groningen en Drenthe. Op bijna alle levensgebieden gaan dingen anders dan gewoon, in gezin, werk, school, vrije tijd enz. Mensen ervaren nieuwe problemen, maar ook nieuwe kansen.
Op dit moment is onzeker hoe lang deze situatie zal voortduren. Wellicht moeten we nog maanden of zelfs jaren leven met een groot risico op besmetting en blijven (sommige) beperkende maatregelen van kracht. Maar zelfs als dat niet zo is, en we snel weer terug kunnen naar ‘normaal’, is het de vraag of dat nog hetzelfde normaal is van vóór maart 2020. De kans bestaat dat niet alles en iedereen weer de draad kan of wil oppakken en dat de coronacrisis blijvende positieve en negatieve effecten heeft.
Met het panelonderzoek willen Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe zicht bieden op die blijvende effecten. Daarbij wordt gekeken naar de middellange termijn (ongeveer een half jaar) en de langere termijn (nog langer). De vraagstelling gaat over de effecten die de panelleden nu al zien en waarvan ze verwachten dat die niet zomaar overgaan. Met de analyse van de uitkomsten kunnen de onderzoekers onder meer laten zien op welke domeinen en bij welke categorieën inwoners de effecten het meest ingrijpend zijn. In het najaar van 2020 volgt een tweede panelonderzoek over de coronacrisis. Dit wordt gehouden om nog beter zicht te krijgen op de effecten op de langere termijn.
De provincies Groningen en Drenthe en de gemeenten in het gebied (via VGG en VDG) hebben laten weten dat zij het zinvol vinden dat de effecten van de coronacrisis via de panels worden onderzocht. De eerste resultaten van het onderzoek worden half mei gepubliceerd op de websites van Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe.
Organisatiepsycholoog Anke Siegers deelde haar inzichten met betrekking tot zeggenschap tijdens een door CMO STAMM georganiseerde ‘Kennisreeks lokale democratie’ en nam aanwezigen mee in haar motto: eigenaarschap = regie + verantwoordelijkheid.
“De top-down benadering in besluitvorming die we sinds de industriële revolutie hebben omarmd, past niet meer bij de mensen van deze tijd. Met de beste bedoelingen worden er nog steeds plannen gemaakt vóór mensen in plaats van mét de mensen, die wakker liggen van de situatie. Betrokkenen ervaren hierdoor niet dat de situatie nog van hen is. Het verlies aan eigenaarschap leidt tot verbroken verbindingen, afstand, wantrouwen en bureaucratie. Dit moet en kan anders.” vindt Anke Siegers.
Anke ziet een groeiende weerstand bij mensen tegen dat anderen (mensen, organisaties, het systeem) bepalen. Mensen willen weer eigenaarschap zegt zij. Waarbij ze een onderstreep dat eigenaarschap betekent dat er zowel regie als verantwoordelijkheid wordt overgedragen. Als er alleen verantwoordelijkheden worden gedeeld, maar de betrokkenen geen regie krijgen over datgene waar ze de verantwoordelijkheid voor krijgen, ontneem je hen de kans op eigenaarschap.
Het nemen van besluiten, kan in een vorm van samensturing met alle betrokken partijen op de Nieuwe Route. De Nieuwe Route in besluitvorming is anders denken, anders organiseren en anders doen. Van top down besluitvorming, gericht op systeemwaarden en gefragmenteerd (over bijv. één beleidsdomein) naar democratische samensturing waarbij leefwereldwaarden leidend zijn en in een geheel verbonden zijn (dwars door meerdere beleidsdomeinen heen).
Belangrijke onderdelen in deze aanpak zijn: helder zijn/worden over het vraagstuk, mandaat, duidelijke kaderstelling, het delen van alle informatie, gelijkwaardig besluiten, zorgen dat iedereen zich veilig voelt om te kunnen zeggen wat er nodig is en zorgen dat alle betrokken partijen om tafel zitten. De kwestie bepaalt de kaders, vanuit de wet, de veiligheid en/of financiële mogelijkheden.
Wanneer mensen samen besluiten, zorgt dit voor motivatie (eigen regie), betrokkenheid (samen), gezamenlijke verantwoordelijkheid (motivatie en betrokkenheid omzetten in actie) en samenredzaamheid (niet meer leunend op en afhankelijk van het systeem).
Op 12 maart namen het sprekersduo Vivian Visser (PhD onderzoeker Erasmus Universiteit Rotterdam) en Lotte Vermeij (wetenschapper Sociaal en Cultureel Planbureau) het stokje over. Zij gaven antwoord op de vraag: “Wat maakt een dorp of wijk democratisch? Kunnen individuen in dorpen en wijken voldoende invloed uitoefenen op hun leefomgeving?”
Op 16 april gaf Liesbeth van de Wetering (concernstaf gemeente Groningen) een gratis webinar over het vraagstuk ‘transparantie’. Gelijkwaardig samenwerken met bewoners vergt inzicht in elkaars wereld. Transparante processen, een transparante begroting, nabijheid en duidelijkheid over wat ieder toe te voegen heeft aan het samenspel. Liesbeth nam ons mee in geleerde lessen rondom democratische waarden en het ontwerpen van een transparant en democratisch (ook digitaal) proces.
Het vernieuwen en verbreden van de lokale democratie staat bij CMO STAMM hoog in het vaandel. Samen met bewoners, gemeenten en maatschappelijke organisaties zijn we op zoek naar nieuwe en innovatieve vormen van democratie. We begeleiden en trainen gemeenten, organisaties en inwoners op innovatieve wijze bij deze democratische uitdagingen. We doen dit aan de hand van ons democratisch kompas.
Hoe kunnen vernieuwende vormen van lokaal bestuur met een hoge mate burgerzelfredzaamheid geduid worden vanuit de perspectieven van betrokken beleidsmakers, betrokken inwoners en de doelgroep van dorpsbewoners? Welke dynamieken, mogelijkheden en beperkingen tekenen zich daarbij af?”
Hiska Ubels promoveerde op 30 januari 2020 aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek naar leefbaarheidsinitiatieven in krimpgebieden waarbij inwoners een hoge mate van zeggenschap hadden over kwesties in het publieke domein. Ze onderzocht de dynamieken, mogelijkheden en beperkingen van dit soort initiatieven vanuit de perspectieven van zowel betrokken inwoners als beleidsmakers.
Door bevolkingsafname, vergrijzing en overheidsbezuinigingen staat het voorzieningenniveau en de leefbaarheid van veel plattelandsdorpen onder druk. Deze ontwikkeling gaat naar verwachting de komende tientallen jaren door. Gemeenten en inwoners zoeken naar oplossingen om de leefbaarheid van de regio op peil te houden. De afgelopen jaren kregen inwoners van krimpregio’s in beleid en praktijk meer ruimte en verantwoordelijkheid voor het in stand houden van de lokale leefbaarheid. Vaak met het uitgangspunt dat inwoners de door de bezuinigingen ontstane leemtes in het voorzieningenniveau effectiever en efficiënter kunnen invullen dan de overheid. En dat inwoners op deze manier ook bijdragen aan de lokale zelfredzaamheid en sociale cohesie.
In een samenvatting beschrijft Hiska:
Lees de compacte samenvatting Vernieuwende vormen van lokaal bestuur met een hoge mate van burgerzelfsturing (PDF, 6 pagina’s)
Ook interessant: het ministerie van BZK interviewde Hiska over haar proefschrift ‘Vernieuwende vormen van lokaal bestuur met hoge mate van burgerzelfsturing’ (Novel forms of governance with high levels of civic self-reliance). Lees het interview op het kennisplatform Lokale-Democratie.nl.
Niet elke jongere kan thuis of op zichzelf wonen. Voor die jongeren is er Beschermd Wonen. De decentralisatie van Beschermd Wonen naar de gemeenten vraagt van lokale partners dat zij nauwer met elkaar gaan samenwerken. Op die manier kunnen ze de jongeren beter bedienen en de zorg eenvoudiger op- en afschalen. Een aantal gemeenten, waaronder Stadskanaal, experimenteert al een aantal jaren met het inrichten van een systeem waarbinnen dit mogelijk is. De ontwikkeling en uitvoering liep al heel goed, totdat in 2015 de drie decentralisaties van kracht werden. Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. De financieringsstromen veranderden en ook de actieve partners binnen een gemeente veranderden. Dus moest er een andere werkwijze komen en andere afspraken. Daar komt de decentralisatie van Beschermd Wonen in 2020 nog bij. De nieuwe situatie leidde tot vertraging, maar leidt ook tot nieuwe kansen.
Hulp bieden aan jongeren die om wat voor reden dan ook niet meer thuis kunnen wonen, dat is het grondbeginsel van ‘begeleid wonen-leren-werken’. Gemeenten en lokale partners op het gebied van wonen-leren-werken en zorg werken samen. Dat moet ook, want op dit grote speelveld moeten jongeren (16-27 jaar) hun weg zien te vinden. Een weg die bij voorkeur leidt naar school of naar werk en uiteindelijk naar een zelfstandig bestaan. Op die manier krijgen en houden ze perspectief en invloed op hun eigen toekomst.
Een deel van de jongeren kent een complexe problematiek en alle jongeren kampen met hun eigen geschiedenis. Dat maakt het wenselijk om een passende oplossing te zoeken die voor hem of haar relatief dichtbij is; in de eigen gemeente. Of indien noodzakelijk, bij problemen met een vriendengroep, in een buurgemeente. Bovendien is het van belang dat het een vorm van coaching is die niet direct zorg gerelateerd is, maar vraaggericht de doelen nastreeft vanuit het perspectief van de jongere. Deze jongeren komen bijvoorbeeld uit de Jeugdzorg, uit een jeugdgevangenis en weer een ander bevindt zich thuis in een instabiele situatie. Zij hebben belang bij een stabiele, stimulerende omgeving. Een omgeving waarin hen structuur wordt geboden, geleerd wordt voor zichzelf te zorgen, zelfstandig te wonen, om te gaan met geld, en waarin deze jongere gestimuleerd wordt tot het behalen van een startkwalificatie. Vervolgens stromen ze door naar een zelfstandige woning, waarbij ambulante begeleiding plaatsvindt om tot slot volledig zelfstandig te kunnen wonen.
Hermien Maarsingh, adviseur bij CMO STAMM, is als procesleider verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de aanpak. Bij de start zijn de juiste partners bij elkaar gezocht. De gemeente, het welzijnswerk, lokale zorgaanbieders op het gebied van jeugd en de woningcorporatie(s) maken onderdeel uit van de projectgroep. Een dergelijke aanpak ontwikkel je niet alleen, maar gezamenlijk met de specialisten vanuit de verschillende organisaties. Daarnaast is het noodzakelijk dat heel duidelijk is wat het vraagstuk is. Daarom is eerst geïnventariseerd om hoeveel jongeren het gaat en wat zij zien als oplossing voor hun probleem. De aanpak vraagt creativiteit en ook om het aanpassen van bestaande afspraken en het goed uitzoeken van wet- en regelgeving. Het raakt namelijk aan veel verschillende terreinen: zorg/begeleiding, welzijn, wonen en het onderwijs.
In de projecten in Stadskanaal, Westerwolde en Delfzijl, Appingedam, Loppersum is de betrokkenheid groot. Er is geen sprake van losse projecten, maar van structuur en korte lijnen tussen de samenwerkingspartners: de gemeente (ambtenaar Jeugd/CJG, RMC, sociale zaken, werk & inkomen), het jongerenwerk, jeugdmaatschappelijk werk, de school, de woningcorporatie, de begeleiders in de woningen en -bij zwaardere problematiek- zorgaanbieders en reclassering.
Door deze manier van werken zijn de jongeren die Beschermd Wonen in dit gebied, beter geholpen. Gebleken is dat als praktische zaken (onderdak, inkomen, zorgverzekering, identiteitsbewijs, schuldhulp) geregeld zijn, dit de jongere motiveert om met achterliggende problemen aan de slag te gaan.
In Stadskanaal loopt nu een pilot waarbij jongeren goedkoop kunnen wonen en alleen nog worden begeleid door het Jeugdmaatschappelijk werk. Deze jongeren stromen uit bij de begeleid-wonenprojecten. En soms stromen ze in omdat ze in de problemen komen thuis en eigenlijk geen zorg nodig hebben. Maar alleen wat hulp bij het organiseren van hun leven en het omgaan met geld.
Als blijkt dat een jongere het in een lichtere vorm niet redt, dan kan de zorg weer opgeschaald worden. De netwerkpartners werken nauw met elkaar samen.
Essentieel is de motiverende aanpak, waarbij de begeleider en de jongeren een goede match vormen. De begeleider staat naast de jongere en sluit aan bij zijn/haar belevingswereld en luistert naar wat de jongere werkelijk vraagt. Met als doel de jongeren zo snel mogelijk te ondersteunen.