We worden in Nederland steeds ouder. En steeds zwaarder. En eenzamer. Voor (bijna) iedereen is het goed om in beweging te komen en te zijn. Bewegen is goed voor het lijf, voor de geest en voor de sociale cohesie. Het Nederlandse beeld zien we ook terug in Drenthe. Hoogste tijd om daar iets aan te doen. Oftewel: we zetten Drenthe op de kaart met grote (gezondheids-)ambities.
Het project ‘Drenthe doet mee’ is gericht op het versterken van gezond gedrag van meest kwetsbare inwoners. De filosofie is dat iedereen (maatschappelijk) mee kan doen, wanneer we uitgaan van de wil bij inwoners. Dus niet voor ze beslissen, maar met ze ontwikkelen. En luisteren naar de wensen en vragen die er zijn. De missie van het project is: inwoners vinden dichtbij datgene dat ze zoeken.
We hebben als voorbereiding met een kernteam in iedere gemeente gesproken met lokale contactpersonen. We hebben gesproken over hoe we mensen die ‘wel willen, maar niet kunnen’ kunnen bereiken om hen te vragen waar zij behoefte aan hebben. Sport en beweging zien we als een middel, niet als een doel op zich.
In iedere gemeenten werken professionals met inwoners samen om de vragen en antwoorden van inwoners te inventariseren. Iedere gemeente, wijk of dorp, vraagt om en zoekt indien nodig naar een eigen aanpak.
We zetten komend jaar vooral in op het betrekken van ervaringsdeskundigen, hun inbreng kan, naar ons idee, echt leiden tot een andere aanpak.
Het project valt onder het programma Drenthe Beweegt. Ook ‘Drenthe Gezond’ en ‘Drenthe Beleeft’ vallen onder dit programma. CMO STAMM werkt bij de uitvoering van ‘Drenthe doet mee’ samen met Sport Drenthe.
Iedere gemeente heeft een lokale contactpersoon. Op zijn of haar beurt beschikt die gemeente over een lokaal ‘team’ dat bestaat uit mensen met een centrale rol binnen de gezondheid/sociaal domein/sport en bewegen. Vanuit het project ‘Aan de slag met preventie’ liggen er in alle gemeenten plannen om uit te werken.
Wat werkt willen we dan komend jaar gaan ontdekken en vooral inzetten om echt de meest kwetsbare mensen te bereiken. We weten zeker dat dit moet gebeuren door mensen die heel dichtbij staan en vertrouwd zijn En het vraagt om een 1 op 1 aanpak, maatwerk dus.
Het project Kinderen in tel volgt hoe het gaat met kinderen, in alle Nederlandse gemeenten. Hoogeveen scoorde slecht op die lijst. De gemeente bezette zelfs op enig moment de vierde plaats. Tijd voor verbetering dus. Wethouder Gert Vos besloot geld vrij te maken voor die verbetering. Onder leiding van CMO STAMM ging een aantal professionals naar Leeds, een stad die in Engeland lange tijd slecht scoorde maar het tegenwoordig heel goed doet. Wat ze daar doen, werkt.
De methode die ze in Leeds toepassen is restorative practice. Deze methode richt zich op het herstellen en verbeteren van relaties tussen mensen. Lange tijd bedachten hulpverleners en ambtenaren wat goed is voor mensen. Soms klopte dat, vaak ook niet. Want mensen weten vaak best goed wat werkt en wat ze nodig hebben. De uitdaging was om kinderen en ouders aan tafel te krijgen die wilden vertellen waar ze behoefte aan hebben. Een andere uitdaging was om hulpverleners er van te overtuigen dat dit de juiste weg is.
Praten mét kinderen en hun ouders, niet over hen. Dat is wat er nodig is om te weten wat er leeft en wat er speelt. Je kunt de mening en de ideeën van kinderen bijvoorbeeld gebruiken bij de inrichting van parken. Wij besloten om hun deskundigheid in te zetten bij vraagstukken in het sociaal domein. We spraken met in totaal zo’n 1.000 kinderen en ouders en met 500 professionals. Bijvoorbeeld over hoe we armoede kunnen bestrijden. Maar ook over incidenten op scholen en hoe je dat aantal naar beneden kunt krijgen.
Vier vragen zijn bij incidenten van belang. Door ze consequent toe te passen breng je in kaart wat er aan de hand is, wat voor impact het heeft en wie een rol heeft in de oplossing.
Een van de belangrijkste resultaten van deze opdracht is dat Jong Hoogeveen van iedereen in Hoogeveen is geworden. Mensen hebben het initiatief omarmd. Ouders, kinderen, professionals, schooldirecteuren, ambtenaren: iedereen werkt, praat én luistert met en naar elkaar.
Daarnaast is er landelijke belangstelling voor het project. Want wat in Hoogeveen werkt, zou ook best eens op andere plekken kunnen werken! Er was hoog bezoek, zo kwam Koningin Maxima op bezoek om te horen hoe het gaat in Hoogeveen. Ook minister Arie Slob stak zijn licht op in Hoogeveen. En de man die de aanpak in Leeds op de kaart zette, Andy Lloyd, gaf een lezing op de conferentie in Hoogeveen.
In Hoogeveen wordt tegenwoordig veel vaker gebruik gemaakt van het zogenaamde kindpakket. Een pakket met maatregelen voor ouders met kinderen die wel wat hulp kunnen gebruiken. Dat pakket is aangepast naar aanleiding van gesprekken met ouders en kinderen over wat er in zou moeten zitten.
Tenslotte verspreid de olievlek zich in en om Hoogeveen. Professionals die een training hebben gevolgd, trainen op hun beurt weer andere mensen. Train de trainer is hier het devies.
Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven. En zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. In de gemeente Noordenveld heeft een groep van negen bewoners bedacht dat ze vitaal oud willen worden. Met elkaar. En met de nodige privacy. Ze richtten de initiatiefgroep Blue Zone Dorado op, onder begeleiding van CMO STAMM en met financiële steun van de provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld.
In de provincie Drenthe staan een paar niet vitale of toekomstbestendige recreatieparken. De provincie is nieuwsgierig naar nieuwe invullingen ervan. De gemeente Noordenveld is geïnteresseerd in bijzondere woonvormen binnen haar grenzen. De initiatiefgroep Blue Zone Dorado is op zoek naar een locatie om haar ideeën over positieve gezondheid en gezond samen oud worden te realiseren, zonder aanspraak op extra zorg. Hoe komen al die mogelijkheden bij elkaar?
Een procesbegeleider van CMO STAMM verkende met de groep bewoners de mogelijkheid om met elkaar, en toch apart, te leven. Tijdens een minisymposium hoorden zij, ambtenaren en overige belangstellenden verhalen over de blue zones in de wereld en de mogelijkheden van verschillende woonconcepten. Het idee werd geboren om met een groep bewoners zorgneutraal te wonen. De bewoners nemen samen verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving en investeren in elkaar, in de openbare ruimte, in ontmoetingen en activiteiten. Zo ontstaat een vitale leefomgeving. Als er zorg nodig is, kijken ze eerst wat zij voor elkaar onderling kunnen betekenen. En anders kopen ze collectief de nodige hulp, steun of zorg in.
De groep sloot een convenant met elkaar, waarin uitgangspunten voor het met elkaar wonen en zorgen zijn beschreven. Zo weten ze, al voordat de eerste steen gelegd is, waar ze zich aan verbinden. En wat ze belangrijk vinden. Zo kiezen ze voor duurzame woningen, elektrische auto’s, een gezamenlijke moestuin, samen onderhoud plegen en een gezamenlijke logeervoorziening op het terrein. Op deze manier kan er compact gebouwd worden.
De groep doorliep met elkaar de 5 stappen uit het Coöperatieboekje van CMO STAMM. De initiatiefnemers kozen ervoor om samen een coöperatie op te richten. De provincie Drenthe en de gemeente Noordenveld financierden het project.
De initiatiefgroep Blue Zone Dorado ontwikkelde een woonconcept waarin duurzaam wonen, een gezonde leefstijl en geluk centraal staan. Goed voorbeeld doet goed volgen. Architecten die van dit concept hoorden, zijn bijzonder geïnteresseerd. Vaak ontwerpen ze iets en dan wordt het gebouwd en dan komen na die tijd punten naar voren die je eigenlijk van tevoren aangekaart wil hebben. Bijvoorbeeld of je heggen wil rond de huizen. Ook andere gemeenten raakten geïnteresseerd in dit concept. De groep bewoners uit Noordenveld denkt nog na of zij de huizen willen kopen of dat ze kiezen voor een andere eigendomsconstructie. Alle voor- en nadelen worden op een rijtje gezet. Het hele proces is in een boekje opgeschreven, dat inmiddels een tweede druk heeft.
Het recht hebben om mee te doen, mee te denken, mee te regeren, dát is de essentie van democratie. Nederland is bij uitstek een democratisch land. Maar ook een democratie met de nodige uitdagingen. Niet iedereen doet mee of voelt zich gehoord. Naast alle mooie voorbeelden van mensen die hun wijk socialer, beter of duurzamer maken, is er ook een tendens dat mensen juist niet meer mee willen doen.
Mensen hebben vaak het gevoel dat er niets wordt gedaan met hun mening met name wanneer het gaat om een minderheidsstandpunt. In plaats van zoeken naar consensus, wordt de afwijkende mening snel aan de kant geschoven. En dat geeft spanningen, gemopper en tegendraads gedrag.
Veel gemeenten zijn aan de slag met het stimuleren van burgerkracht en vernieuwing van de lokale democratie. Er is binnen veel gemeenten animo om hier echt werk van te maken, samen met maatschappelijke partners en samen met burgerinitiatieven. Als onderdeel van de Democratische Broedplaats Groningen/Drenthe komen op uitnodiging van CMO STAMM sinds 2017 diverse experts uit het openbaar bestuur, ambtelijke organisaties en burgerinitiatieven bijeen om uitdagingen en kansen voor een nieuwe democratische koers te bespreken.
CMO STAMM organiseert elk jaar meerdere bijeenkomsten die zich richten op democratische vernieuwing. Doel van deze bijeenkomsten is het voeden van onze maatschappelijke partners met de meest recente kennis en inzichten en hen te inspireren. Maar bovenal: hen aanzetten tot verder denken.
In 2019 zijn er diverse bijeenkomsten georganiseerd:
In 2011, de tijd dat er in Drenthe sprake was van toenemende krimp in het primair onderwijs (po), is er een stuurgroep Onderwijs en Krimp Drenthe ingericht. Het rijk heeft geld beschikbaar gesteld zodat het onderwijs de uitdagingen op kon pakken die de krimp bood, in samenwerking met de gemeenten en provincie. De werkgroep is in de loop van de tijd uitgebreid met enkele bestuursleden van scholen voor voortgezet onderwijs (vo). Ook het mbo sluit op thema’s aan. De stuurgroep wordt onafhankelijk voorgezeten door de burgermeester van gemeente Midden-Drenthe. De provincie faciliteert de stuurgroep.
Ieder kind heeft recht op goed onderwijs om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Demografische ontwikkelingen als ontgroening en verstedelijking zorgen er op sommige plekken in Nederland voor dat steeds minder leerlingen instromen in het voortgezet onderwijs. Deze leerlingendaling zet de bereikbaarheid van een passende school voor leerlingen onder druk. En dat niet alleen, ook de betaalbaarheid van het voortgezet onderwijs in delen van Nederland is niet zeker.
De stuurgroep die in eerste instantie is ingericht om de krimp in het po het hoofd te bieden, heeft de focus ook gelegd op het vo. Om een goede aansluiting bij dat vo te garanderen, is de stuurgroep uitgebreid met bestuurders uit het vo, uit elke Drentse regio één. De stuurgroep vergadert een aantal keren per jaar. Daarnaast is het de bedoeling eens per jaar een wat bredere oploop te organiseren. De projectleiding is in handen van CMO STAMM.
Eén van de belangrijkste resultaten is dat er in de subregio’s van de provincie Drenthe veel meer wordt samengewerkt tussen het po en vo, ook richting de gemeenten. Ook is bij de scholen een andere manier van denken ontstaan. In eerste instantie werd er met zorg naar de ontwikkelingen gekeken. Inmiddels ziet men de krimp als een gegeven en als een aanleiding en kans om met creatieve oplossingen te komen. Eén van de oplossingen is bijvoorbeeld de wens om personeel gezamenlijk in te zetten. Ook wordt er gedacht aan een pilot voor tienerscholen (voor kinderen van 10-14 jaar). Dit zijn scholen met een tussenleeftijdsgroep waar kinderen leren op hun eigen niveau en in hun eigen tempo. En is er de wens om het techniekonderwijs in de regio te versterken.
Daarnaast is er, naast de relaties tussen de scholen voor po en vo onderling, een zeer constructieve samenwerking ontstaan met de gemeenten, provincie en het rijk.
Bekijk meer nieuws over onderwijs en krimp
Niet elke jongere kan thuis of op zichzelf wonen. Voor die jongeren is er Beschermd Wonen. De decentralisatie van Beschermd Wonen naar de gemeenten vraagt van lokale partners dat zij nauwer met elkaar gaan samenwerken. Op die manier kunnen ze de jongeren beter bedienen en de zorg eenvoudiger op- en afschalen. Een aantal gemeenten, waaronder Stadskanaal, experimenteert al een aantal jaren met het inrichten van een systeem waarbinnen dit mogelijk is. De ontwikkeling en uitvoering liep al heel goed, totdat in 2015 de drie decentralisaties van kracht werden. Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. De financieringsstromen veranderden en ook de actieve partners binnen een gemeente veranderden. Dus moest er een andere werkwijze komen en andere afspraken. Daar komt de decentralisatie van Beschermd Wonen in 2020 nog bij. De nieuwe situatie leidde tot vertraging, maar leidt ook tot nieuwe kansen.
Hulp bieden aan jongeren die om wat voor reden dan ook niet meer thuis kunnen wonen, dat is het grondbeginsel van ‘begeleid wonen-leren-werken’. Gemeenten en lokale partners op het gebied van wonen-leren-werken en zorg werken samen. Dat moet ook, want op dit grote speelveld moeten jongeren (16-27 jaar) hun weg zien te vinden. Een weg die bij voorkeur leidt naar school of naar werk en uiteindelijk naar een zelfstandig bestaan. Op die manier krijgen en houden ze perspectief en invloed op hun eigen toekomst.
Een deel van de jongeren kent een complexe problematiek en alle jongeren kampen met hun eigen geschiedenis. Dat maakt het wenselijk om een passende oplossing te zoeken die voor hem of haar relatief dichtbij is; in de eigen gemeente. Of indien noodzakelijk, bij problemen met een vriendengroep, in een buurgemeente. Bovendien is het van belang dat het een vorm van coaching is die niet direct zorg gerelateerd is, maar vraaggericht de doelen nastreeft vanuit het perspectief van de jongere. Deze jongeren komen bijvoorbeeld uit de Jeugdzorg, uit een jeugdgevangenis en weer een ander bevindt zich thuis in een instabiele situatie. Zij hebben belang bij een stabiele, stimulerende omgeving. Een omgeving waarin hen structuur wordt geboden, geleerd wordt voor zichzelf te zorgen, zelfstandig te wonen, om te gaan met geld, en waarin deze jongere gestimuleerd wordt tot het behalen van een startkwalificatie. Vervolgens stromen ze door naar een zelfstandige woning, waarbij ambulante begeleiding plaatsvindt om tot slot volledig zelfstandig te kunnen wonen.
Hermien Maarsingh, adviseur bij CMO STAMM, is als procesleider verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de aanpak. Bij de start zijn de juiste partners bij elkaar gezocht. De gemeente, het welzijnswerk, lokale zorgaanbieders op het gebied van jeugd en de woningcorporatie(s) maken onderdeel uit van de projectgroep. Een dergelijke aanpak ontwikkel je niet alleen, maar gezamenlijk met de specialisten vanuit de verschillende organisaties. Daarnaast is het noodzakelijk dat heel duidelijk is wat het vraagstuk is. Daarom is eerst geïnventariseerd om hoeveel jongeren het gaat en wat zij zien als oplossing voor hun probleem. De aanpak vraagt creativiteit en ook om het aanpassen van bestaande afspraken en het goed uitzoeken van wet- en regelgeving. Het raakt namelijk aan veel verschillende terreinen: zorg/begeleiding, welzijn, wonen en het onderwijs.
In de projecten in Stadskanaal, Westerwolde en Delfzijl, Appingedam, Loppersum is de betrokkenheid groot. Er is geen sprake van losse projecten, maar van structuur en korte lijnen tussen de samenwerkingspartners: de gemeente (ambtenaar Jeugd/CJG, RMC, sociale zaken, werk & inkomen), het jongerenwerk, jeugdmaatschappelijk werk, de school, de woningcorporatie, de begeleiders in de woningen en -bij zwaardere problematiek- zorgaanbieders en reclassering.
Door deze manier van werken zijn de jongeren die Beschermd Wonen in dit gebied, beter geholpen. Gebleken is dat als praktische zaken (onderdak, inkomen, zorgverzekering, identiteitsbewijs, schuldhulp) geregeld zijn, dit de jongere motiveert om met achterliggende problemen aan de slag te gaan.
In Stadskanaal loopt nu een pilot waarbij jongeren goedkoop kunnen wonen en alleen nog worden begeleid door het Jeugdmaatschappelijk werk. Deze jongeren stromen uit bij de begeleid-wonenprojecten. En soms stromen ze in omdat ze in de problemen komen thuis en eigenlijk geen zorg nodig hebben. Maar alleen wat hulp bij het organiseren van hun leven en het omgaan met geld.
Als blijkt dat een jongere het in een lichtere vorm niet redt, dan kan de zorg weer opgeschaald worden. De netwerkpartners werken nauw met elkaar samen.
Essentieel is de motiverende aanpak, waarbij de begeleider en de jongeren een goede match vormen. De begeleider staat naast de jongere en sluit aan bij zijn/haar belevingswereld en luistert naar wat de jongere werkelijk vraagt. Met als doel de jongeren zo snel mogelijk te ondersteunen.
De gemeente Emmen vindt kunst en cultuur belangrijk, omdat ze bijdragen aan Emmen als complete en dynamische gemeente. Kunst en cultuur dragen bij aan een gemeente waar het aantrekkelijk wonen, werken en recreëren is. De gemeente wilde weten welke ontwikkelingen er binnen de gemeente zijn op het gebied van cultuurparticipatie. Wie doet er mee? En wie niet? Aan welke activiteiten is behoefte? Antwoord op deze (en andere) vragen geven input voor nieuw (cultuur)beleid.
Kunst en cultuur zijn niet automatisch voor iedereen bereikbaar. Zeker voor mensen die niet midden in de maatschappij staan, ligt meedoen aan kunst en cultuur niet altijd voor de hand. En dat terwijl kunst en cultuur enorm verbindend kunnen werken. Meedoen aan of genieten van kunst en cultuur is een manier om met andere mensen in contact te zijn. De gemeente Emmen streeft naar een gevarieerd aanbod aan kunst en cultuur, om daarmee zoveel mogelijk mensen te bereiken. Het resultaat van de monitor moest een toegankelijke rapportage van de onderzoeksgegevens zijn, waar zowel beleidsmakers als partijen uit het veld informatie uit kunnen halen.
Onderzoek naar behoefte en deelname aan kunst en cultuur is geen eenmalige gebeurtenis. Smaken, behoeften, omstandigheden veranderen nou eenmaal. Samen met Trendbureau Drenthe (onderdeel van CMO STAMM) heeft de gemeente Emmen daarom in 2014 de Cultuurmonitor opgezet. Bedoeld om de werkelijke mate van (actieve dan wel passieve) cultuurparticipatie van de inwoners te meten en te volgen in de loop van de tijd. En om antwoord te krijgen op de vraag hoe vraag en aanbod zich in de gemeente tot elkaar verhouden.
Trendbureau Drenthe heeft in 2014 een vragenlijst onder de inwoners van de gemeente Emmen uitgezet. Via de antwoorden op deze vragen ontstond er een beeld van de (mate van) participatie en kwam er inzicht in de ideeën en wensen over vraag en aanbod. De kracht van een monitor zit in de mogelijkheid om vergelijkingen te maken met het verleden. Daarom is de meting in 2017 en 2019 herhaald.
De gemeente Emmen kan het beleid over kunst en cultuur steeds goed laten aansluiten bij wat inwoners graag willen. Dankzij de (uitkomsten van de) monitor is de input voor het beleid van de gemeente actueel en compleet.
We doen een digitale uitvraag en geven inwoners daarnaast de mogelijkheid een papieren vragenlijst op te vragen. Ook is er de mogelijkheid dat inwoners met ondersteuning de vragenlijst invullen. Op deze manier kunnen alle inwoners die hun stem willen laten horen meedoen op een manier die zij prettig vinden.
Doordat de rapportage tegenwoordig digitaal gebeurt, is hij interactief en voor veel mensen toegankelijk. De digitale rapportage laat met korte teksten en interactieve figuren de resultaten van het onderzoek zien. Gebruikers kunnen elk moment van de dag snel de gewenste informatie opzoeken en deze naar behoefte downloaden.
Alle gemeenten zijn volgens de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen (WGA) verplicht om een onafhankelijk meldpunt te hebben waar mensen discriminatie kunnen melden. Alle Drentse gemeenten, behalve Tynaarlo, hebben hiertoe het Meldpunt Discriminatie Drenthe (MDD) in het leven geroepen. CMO STAMM faciliteert dit meldpunt.
Een bijdrage leveren aan een inclusieve samenleving waarin niemand wordt uitgesloten. Signaleren, voorkomen, bestrijden en zichtbaar maken van discriminerende uitingen, gedragingen of regelgeving.
Het Meldpunt Discriminatie Drenthe is een onafhankelijke organisatie, waar iedereen die discriminatie ervaart – of daarvan getuige is – melding kan doen.
Het MDD monitort uitsluiting en discriminatie en ondersteunt mensen die hiermee te maken hebben. Ook werkt het MDD aan het bevorderen van gelijke behandeling en het terugdringen van discriminatie door middel van voorlichting, advies en bewustwording.
Alle inwoners van de provincie Drenthe kunnen bij ons terecht. Meldingen van inwoners van de gemeente Tynaarlo worden afgehandeld door het Meldpunt Discriminatie Tynaarlo.
Naast het melden, kun je ook bij het Meldpunt Discriminatie Drenthe voor individuele klachten, informatie, advies en voorlichting aan allerlei verschillende organisaties en groepen mensen (scholen, sociale teams etc.). Er werken mensen die luisteren en kunnen helpen. Samen zoeken wij naar een oplossing.
Discriminatie in de provincie Drenthe signaleren, voorkomen, bestrijden en zichtbaar maken.
www.meldpuntdiscriminatiedrenthe.nl
Gerelateerd nieuws:
De afgelopen drie jaar hebben we gewerkt om het bewustzijn over informele zorg en vrijwillige hulp te vergroten, maar ook om onze samenlevingen ten goede te veranderen. Hier zijn enkele manieren waarop dingen zijn veranderd door het In For Care-project.
Through the past three years we have worked to raise awareness about informal care and voluntary assistance – but also to change our societies for the better. Here are some ways things have changed through the In For Care project.
Bekijk de video In For Care, 3 jaar in 3 minuten
Een nieuwe woonvorm voor elkaar krijgen vraagt naast ‘mensen die met elkaar iets willen’ vooral organisatie en borging. Leren van ervaringen elders is daarbij wezenlijk en kan initiatieven elders in de provincie verder brengen. In de publicatie Zorgneutraal en duurzaam wonen in Noordenveld nemen we je mee naar een bijzonder initiatief voor zorgneutraal wonen in de gemeente Noordenveld: Blue Zone Dorado. Hierin vind je meer informatie over de voorgeschiedenis, inspiratiebronnen, een stappenplan en tips.
Het Actieprogramma Vitale Vakantieparken Drenthe (VVP Drenthe) is een samenwerking van alle Drentse gemeenten, de Provincie Drenthe, het Recreatieschap Drenthe en de Recron. Het doel is de voor Drenthe belangrijke sector verblijfsrecreatie te vitaliseren. Dit door, kort gezegd, de vitale parken nog beter en toekomstbestendiger te maken en de niet-vitale parken naar een andere functie of bestemming te leiden. Bij die laatste groep kan het gaan om parken waar bijvoorbeeld overwegend gewoond wordt of die vanwege de ligging of het gebrek aan uitbreidingsmogelijkheden eigenlijk geen recreatief toekomstperspectief hebben. Voor deze parken ligt er een transformatieopgave: het zoeken van een nieuwe, passende functie of bestemming of het reguleren van het al bestaande niet-recreatieve gebruik.
Een niet-vitaal of niet-toekomstbestendig park kan zich vanwege de ligging en verschijningsvorm (groen, buiten de kernen gelegen) uitstekend lenen voor de huisvesting van een groep bewoners die met elkaar op een bepaalde manier willen leven. Met nabuurschap, zorg of volgens een ander concept of op een andere wijze. Juist het feit dat het gaat om een specifieke woonvorm of doelgroep kan een meerwaarde geven die aansluit bij het bijzondere karakter van een (voormalig) vakantiepark.
Deze publicatie is mogelijk gemaakt door: Provincie Drenthe, Gemeente Noordenveld en CMO STAMM. In opdracht van Provincie Drenthe en gemeente Noordenveld, met dank aan initiatiefgroep Blue Zone Dorado.
Meer informatie:
Gerben Rouwenhorst, transformatieadviseur, Taskforce Vitale Vakantieparken Drenthe, g.rouwenhorst@vitalevakantieparkendrenthe.nl
Fenna Bolding, adviseur CMO STAMM, f.bolding@cmostamm.nl
De mini-infographic ‘Meten = weten’ geeft weer hoe onderzoek kan helpen bij het realiseren van initiatieven en projecten. Deze is gemaakt n.a.v. een kenniscafé van de Ideeënbank en CMO STAMM
In Groningen zijn sommige dromen geen bedrog. Klanten van de Voedselbank hielpen elkaars wensen te vervullen. Het kan dé manier zijn om weer in contact te komen met mensen en te bouwen aan een netwerk. Dat helpt om uit de #armoede te komen. Lees meer: Groningers maken elkaars dromen waar // moedigedialoog.nl
De provincie Groningen wil het vrijwilligerswerk bij (sport)verenigingen versterken. Als er niet genoeg bekwame vrijwilligers zijn, komt het voortbestaan van het verenigingsleven in gevaar, en daarmee ook de leefbaarheid.
In 2018 heeft de provincie Groningen een aantal partijen, waaronder Huis voor de Sport Groningen (HvdSG) en CMO STAMM, gevraagd om een plan van aanpak in te dienen waarin zij uitwerken hoe vrijwilligerswerk in de sport het best gestimuleerd kan worden. De provincie koos het gezamenlijke plan van HvdSG en CMO STAMM uit om uit te voeren.
Vrijwilligers zijn voor (sport-)verenigingen onontbeerlijk. Zij zijn vaak de draaiende motor van de verenigingen. Doordat zij er zijn, is het voor inwoners van de provincie Groningen mogelijk om mee te doen met verenigingsactiviteiten. Meedoen met dit soort activiteiten is belangrijk voor de sociale cohesie en het biedt mensen de mogelijkheid om met anderen in contact te zijn. Het vinden en vooral behouden van vrijwilligers is niet altijd makkelijk. CMO STAMM en HvdSG willen (sport)verenigingen ondersteunen bij het ontwikkelen en borgen van een duurzame aanpak voor het werven en behouden van vrijwilligers. In zo’n aanpak is er niet alleen aandacht voor het binnenhalen van vrijwilligers, maar ook voor het begeleiden, bedanken en afscheid nemen van vrijwilligers. Dit alles lukt alleen als er een goed vrijwilligersbeleid is en verenigingen goed worden bestuurd. Die punten moeten volgens CMO STAMM en HvdSG meer aandacht krijgen.
Er was al behoorlijk wat informatie beschikbaar over verenigingen en vrijwilligers, zowel online als in publicaties. Die informatie hebben we toegankelijk gemaakt. HvdSG en CMO STAMM hebben een online programma ontwikkeld, onder de titel ‘Vrijwilligers&Co’. Dit programma biedt informatie, goede voorbeelden (filmpjes) en opdrachten over verschillende aspecten van het werken met vrijwilligers. Belangrijke onderdelen van het programma zijn: Binnenhalen, Behouden, Begeleiden, Bedanken en Bestuurskracht. De online omgeving is sinds 1 maart 2019 beschikbaar. Het programma is in eerste instantie ontwikkeld voor sportverenigingen, maar sinds de 2e helft van 2019 kunnen ook andere vrijwilligersorganisaties er gebruik van maken.
Verenigingen die het programma doorlopen en de opdrachten uitvoeren, stellen stap voor stap hun vrijwilligersbeleid op. Als ze alle modules hebben afgerond, hebben ze duidelijk geformuleerd hoe zij met vrijwilligers willen omgaan en wat ze doen om aantrekkelijk te zijn voor bestaande en nieuwe vrijwilligers.
Deelnemende verenigingen benoemen een ‘Co’. Dit is een vrijwilligerscommissie of een vrijwilligerscoördinator, die binnen de vereniging de uitvoering van ‘Vrijwilligers&Co’ trekt. De Co krijgt (voornamelijk e-)coaching van HvdSG en CMO STAMM.
In 2019 hebben 22 sportverenigingen en 2 andere vrijwilligersorganisaties gebruik gemaakt van Vrijwilligers&Co. Uit de evaluatie onder deze organisaties blijkt dat de inhoud en de vormgeving van de online omgeving over het algemeen goed aansluiten bij de behoeften. Ook de reacties op de e-coaching zijn positief.
In 2020 gaan HvdSG en CMO STAMM Vrijwilligers&Co op onderdelen verbeteren. Ook willen we in 2020 intensievere coaching aanbieden. Sportverenigingen en andere vrijwilligersorganisaties die vrijwilligersbeleid willen ontwikkelen of herijken, kunnen zich bij HvdSG of CMO STAMM aanmelden voor deelname aan Vrijwilligers&Co.
Nieuwsbrief Sterk Vrijwilligerswerk editie 2-2018
Een blog door (inmiddels oud-collega) Jan van der Bij
Zes gehonoreerde LEADER-aanvragen. Eén miljoen voor bewonersprojecten in Zuidoost-Drenthe. Een enorme investering in regionale reuring en leefkwaliteit.
Ja, één miljoen aan LEADER-geld! Daar komt nog eens 40%, 4 ton, bij. Want dat moeten de projecten zelf bijdragen. Bijna anderhalf miljoen aan investeringen in de regio dus. En vaak triggert de LEADER-aanvraag verdere investeringen. Bij één van deze zes projecten werd nog een ton extra geïnvesteerd.
De reuring van de projecten an sich is al goed voor regionale spin-off. Maar denk eens aan de regionale aannemers, leveranciers, supermarkten, medewerkers van betrokken organisaties. De investering van een miljoen van de overheid creëert een boost aan sociaaleconomische beweging.
Dit brengen deze zes LEADER-projecten teweeg:
Voor alle duidelijkheid: er worden – naast deze zes – veel méér LEADER-aanvragen ingediend. Zo wordt er voor vele miljoenen geïnvesteerd in Zuidoost-Drenthe, met navenante spin-off. De zes waar we het hier over hebben zijn zes waar we als CMO STAMM bij betrokken zijn. En die we daarom het best – qua inzet en spin-off – kunnen beoordelen. Neem Schoonoord, waar bewoners, ondernemers en het Openluchtmuseum Ellert en Brammert met LEADER-middelen werken aan een Vijfpuntenplan voor hun dorp. Of Eexterveen, waar bewoners met hulp van LEADER hun dorpshuis kochten en moderniseerden.
Hoe begint zoiets… Wat zie je als zo’n initiatief geboren wordt?
Simpel: drie mensen aan een keukentafel. Die zich afvragen hoe ze in hemelsnaam aan een projectopzet en een goede begroting moeten komen. Aan de bureaucratie van geld aanvragen zijn ze nog niet toe. Ze zijn alleen nog maar bezig met een droom, een ambitie, een toekomstperspectief.
En dan zijn er ‘hulptroepen’ nodig. Want hoewel dorpen veel zelf kunnen, is het maken van een projectplan waar je echt grotere bedragen mee binnentikt niet ieders hobby of kunde.
En het blijft niet bij het schrijven van dat projectplan. Er is draagvlak nodig, in het dorp en bij de betrokken instanties en overheden. Initiatiefnemers moeten nadenken over hoe zij het project financieel gaan inrichten, zowel de investeringen als de exploitatie verdienen aandacht. Hoe wordt het initiatief financieel autonoom? En vaak gaat het dan meteen ook al over de structuur: welke rechtspersoon uit het dorp staat aan de lat, wie gaat eventueel subsidies aanvragen? Richten we een nieuwe club op? Een coöperatie? Hoe kan de continuïteit op langere termijn gewaarborgd worden?
En dan….. Dan is er de LEADER-aanvraag, het maken en uploaden van de aanvraag, E-herkenning, de vele vragen van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland en RVO.nl. Dan moet er een dekkingsplan voor de eigen bijdrage van 40% gemaakt worden, crowdfunding, exploitatieopzet, fondsen, leningen. En dan, tenslotte – als er geld van LEADER komt – start het traject van voorfinanciering (een dorp kan niet even anderhalve ton voorschieten), van het inrichten van een goede interne procedure voor het uitgeven en verantwoorden en voor het registreren van de vrijwilligersuren, van Exceloverzichten om alles te kunnen blijven managen en van voortgangsrapportages en voorschotnota’s.
Met deze procesonderdelen, die voorbij komen als de subsidie is verleend, hebben diverse ‘hulptroepen’ in Drenthe inmiddels veel ervaring opgedaan. Betrokkenheid van deze ‘hulptroepen’ bekostigen de initiatieven onder meer uit de LEADER-bijdrage en de eigen bijdrage van 40%. Maar dat kan pas als de LEADER-aanvraag gehonoreerd is.
En gaat dus niet op voor de start. Het is erg lastig om steun te organiseren en gefinancierd te krijgen in het allereerste stadium. Als die drie mensen aan de keukentafel zitten. En de handen in het haar hebben. Dan is er nog niks. Alleen een droom. En dromen zijn commercieel niet interessant, voor dromen wordt niet betaald. De drie aan de keukentafel denken dan in tientjes, bijeengespaard door dorpse organisaties. Er is alle reden – gezien de impact van de bewonersinitiatieven in hun dorpen en vanwege de enorme regionale spin-off – om bewoners in dit prille proces te faciliteren. Het verdient zich dubbel en dwars terug!
Daarom een hartenkreet richting overheden, instituties en fondsen: